Aποκαλυπτήρια στον ουρανό

[Ήρα]

«Mαμά, δες ένα διαστημόπλοιο!»

«Ηλιοβασίλεμα με θέα ένα διαστημόπλοιο!». Προμηθευτείτε κιάλια, λένε οι επιστήμονες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος.

Θα είναι μία από τις σπάνιες φορές που θα μπορούμε να δούμε από την Ελλάδα, μόνο με κιάλια και όχι με τηλεσκόπιο, ένα διαστημόπλοιο στον φυσικό του χώρο. Στις 4 Μαρτίου, την ώρα που ο ήλιος θα δύει, η διαστημοσυσκευή «Ροζέτα» θα περνάει «ξυστά» από τη Γη - σε απόσταση περίπου 10.000 χιλιομέτρων - αποκτώντας κατ' αυτόν τον τρόπο την απαιτούμενη ώθηση για να κατευθυνθεί προς τον Άρη.

H «Ροζέτα» κατασκευάσθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος και εκτοξεύθηκε τον περσινό Μάρτιο, με σκοπό να προσεγγίσει τον κομήτη Churyumov-Gerasimenko, το 2017. Προκειμένου να πετύχει τον σκοπό της, θα πρέπει να κάνει μία περιφορά γύρω από τη Γη. Πρόκειται για ένα παλιό κόλπο που θα εφαρμόσει η διαστημοσυσκευή, ώστε να αποκτήσει την απαιτούμενη επιτάχυνση και να φθάσει στον Άρη το Φεβρουάριο του 2007, εξηγούν οι επιστήμονες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Στον κόκκινο πλανήτη, θα κάνει μία ακόμη περιφορά, ώστε να εκμεταλλευτεί την πλανητική βαρύτητα και να αποκτήσει ώθηση, που θα τη στείλει στο ραντεβού της με τον κομήτη.

Όμως ήδη από αύριο, η «Ροζέτα» θα έχει πλησιάσει αρκετά τη Γη, ώστε ακόμη και ερασιτέχνες αστρονόμοι που διαθέτουν μεγάλα τηλεσκόπια θα μπορούν να διακρίνουν τους ηλιακούς της συλλέκτες, οι οποίοι ξεπερνούν σε μήκος τα 30 μέτρα και φθάνουν σε εμβαδόν τα 64 τετραγωνικά μέτρα. H Ευρώπη - και βεβαίως η Ελλάδα - θα είναι μία από τις καλύτερες τοποθεσίες για να δει κανείς τη διαστημοσυσκευή, καθώς θα πλησιάζει από το σημείο του ουρανού, μεταξύ των αστερισμών του Λέοντα και του Εξάντα.

Οι επιστήμονες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, γνωρίζοντας πόσο μεγάλο ενδιαφέρον θα έχει η παρατήρηση του φαινομένου για τους ερασιτέχνες αστρονόμους, λένε ότι η καλύτερη στιγμή θα είναι από την ώρα που θα δύσει ο ήλιος στις 4 Μαρτίου, μέχρι και τα μεσάνυχτα της ίδιας μέρας. Το σκάφος θα είναι ορατό - ανάλογα με το πόσο καθαρός θα είναι ο ουρανός - ακόμη και με απλά κιάλια. Όταν οι δείκτες του ρολογιού θα δείξουν μεσάνυχτα, η «Ροζέτα» θα έχει ήδη χαθεί χαμηλά στον ορίζοντα, ξεκινώντας το ταξίδι της για τον Άρη.

H διαστημοσυκευή μεταφέρει μαζί της ένα ειδικό μηχάνημα, το οποίο θα επιχειρήσει να προσεδαφιστεί στον κομήτη. Οι κομήτες, όπως πιστεύουν οι επιστήμονες, διατηρούν μέσα τους πληροφορίες για το πώς σχηματίσθηκε το ηλιακό μας σύστημα και οι πλανήτες του, πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια περίπου. H συσκευή θα προσπαθήσει να αναλύσει τη σύσταση του κομήτη και να στείλει τις πληροφορίες πίσω στη Γη.

Ο μόνος που έχει κλέψει την... πρωτοτυπία της «Ροζέτας», είναι ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός, ο οποίος, όπως λέει στα «NEA» ο διευθυντής τού Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου, Διονύσης Σιμόπουλος, είναι ορατός στον ουρανό - ακόμη και με γυμνό μάτι ορισμένες φορές -, κάθε 90 λεπτά. Όσο χρονικό διάστημα, δηλαδή, χρειάζεται για μία περιφορά γύρω από τη Γη. Ο κ. Δ. Σιμόπουλος προσθέτει ότι ο Διαστημικός Σταθμός βρίσκεται μόλις 500 χιλιόμετρα περίπου πάνω από τη Γη και, ανάλογα με τη γωνία που εμείς τον παρατηρούμε, αντανακλά το φως τού ήλιου και φαίνεται στον ουρανό σαν μια λαμπερή κουκίδα.

[and1dr]

Μεθώνη, Παλλήνη και Πολυδεύκης ονομάστηκαν οι νέοι δορυφόροι του Κρόνου

Τρεις δορυφόροι του Κρόνου που ανακαλύφθηκαν από το σκάφος Cassini βαφτίστηκαν επισήμως από τους αστρονόμους, ενώ τρία ακόμα σώματα σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη περιμένουν επιβεβαίωση για το κατά πόσο είναι νέα φεγγάρια.

Όπως αναφέρει το BBC, δύο δορυφόροι που εντοπίστηκαν τον περασμένο Αύγουστο παίρνουν τις ονομασίες Μεθώνη και Παλλήνη, ενώ ένα ακόμα που ανακαλύφθηκε τον Οκτώβριο παίρνει την προσωρινή ονομασία Πολυδεύκης -τα ονόματα που δίνει η Διεθνής Αστρονομική Ένωση στα σώματα του Ηλιακού Συστήματος που προέρχονται σχεδόν πάντα από την ελληνική μυθολογία.

Με τις τρεις τελευταίες ανακαλύψεις ο αριθμός των γνωστών φεγγαριών του Κρόνου αυξάνεται στα 34.

Οι αστρονόμοι προσπαθούν τώρα να επιβεβαιώσουν ότι δύο ακόμα σώματα που εντοπίστηκαν τον Ιούνιο, τα S/2004 S3 και S/2004 S4, καθώς και το S/2004 S6, που ανακαλύφθηκε τον Οκτώβριο, είναι επίσης δορυφόροι του Κρόνου.

Δούρειος δορυφόρος

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανακάλυψη του Πολυδεύκη, ο οποίος είναι «δούρειος δορυφόρος», δηλαδή συνοδεύει ένα άλλο, μεγαλύτερο φεγγάρι σε τροχιά γύρω από τον μητρικό τους πλανήτη.

Οι δούρειοι δορυφόροι εντοπίζονται σε σταθερά «σημεία Λαγκράνζ», σημεία στα οποία η έλξη του πλανήτη εξουδετερώνει την έλξη του μεγαλύτερου δορυφόρου.

Όπως αναφέρει στο BBC ο καθηγητής Καρλ Μάρεϊ του Πανεπιστημίου Queen Mary στο Λονδίνο, ο οποίος ανακάλυψε τον Πολυδεύκη, το φεγγάρι βρίσκεται 39 έως 92 μοίρες από το μεγάλο δορυφόρο Διόνη, η οποία διαθέτει ένα ακόμα δούρειο φεγγάρι, την Ελένη.

Η Μεθώνη και η Παλλήνη ανακαλύφθηκαν από τον Σεμπαστιέν Σαρνό του Πανεπιστημίου του Παρισιού.

Το σκάφος Cassini της NASA, κόστους τριών δισ. δολαρίων, έφτασε στο σύστημα του Κρόνου τον Ιούλιο του 2004 για να μελετήσει τόσο τον ίδιο τον πλανήτη όσο και τα εξωτικά φεγγάρια του.

Το ενδιαφέρον των αστρονόμων εστιάζεται κυρίως στον Τιτάνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου. Πρόκειται για τον μόνο δορυφόρο στο Ηλιακό Σύστημα που διαθέτει πυκνή ατμόσφαιρα και, σύμφωνα με τις τελευταίες παρατηρήσεις, καλύπτεται από θάλασσες παγωμένου φυσικού αερίου.

news.in.gr

[KonstantinosMD]

Δυσεξήγητες παρατηρήσεις

25 Φεβρουαρίου 2005

Υπάρχει ζωή στον Αρη, υποστηρίζει επιστήμονας του Mars Express

Νόορντβικ, : Το μεθάνιο που ανακαλύφθηκε πρόσφατα στην αραιή ατμόσφαιρα του Αρη υποδηλώνει την παρουσία ζωής, υποστήριξε την Παρασκευή Ιταλός επιστήμονας της ESA (Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος).

Ο Βιτόριο Φορμιζάνο, μέλος της ομάδας που μελετά τα δεδομένα του Mars Express, του ευρωπαϊκού σκάφους που έχει τεθεί σε τροχιά γύρω από τον Αρη, υποστήριξε την Παρασκευή σε συνέδριο στην Ολλανδία ότι η παρουσία ζωντανών μικροοργανισμών είναι η πιθανότερη εξήγηση για το μεθάνιο και τη φορμαλδεϋδη του Αρη.

Ο Φορμιζάνο τόνισε πάντως ότι η θεωρία του είναι δυνατόν να επιβεβαιωθεί μόνο την ανάλυση δειγμάτων εδάφους από τον πλανήτη στο πλαίσιο μελλοντικών αποστολών.

Δυσεξήγητα δεδομένα

Ο Φορμιζάνο, ερευνητής στο Ινστιτούτο Διαπλανητικής Διαστημικής Φυσικής στη Ρώμη, έχει τεθεί επικεφαλής της ομάδας που αναλύει τα δεδομένα του Πλανητικού Φασματόμετρου Φουριέ (PSF) του Mars Express. Το όργανο ανίχνευσε πέρυσι μεθάνιο στον Κόκκινο Πλανήτη, ανακάλυψη που υπόστηρίζεται από δύο ακόνα ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες.

Η παρουσία μεθανίου είναι δυσεξήγητη, καθώς το αέριο διασπάται από τον ηλιακή ακτινοβολία και διαρρέει στο Διάστημα και θα είχε εξαφανιστεί σε σε διάστημα μερικών αιώνων εάν δεν ανανεωνόταν συνεχώς.

Στη Γη, σχεδόν όλο το μεθάνιο της ατμόσφαιρας παράγεται από βιολογικές διαδικασίες -από την αποσύνθεση φυτικού υλικού και από τα στομάχια των αγελάδων, για παράδειγμα.

Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι το μεθάνιο του Αρη προέρχεται από γεωλογικές διαδικασίες, όπως οι ηφαιστειακές εκρήξεις.

Όμως τέτοια γεωλογική δραστηριότητα ουδέποτε έχει παρατηρηθεί στον πλανήτη. Αλλες εξηγήσεις είναι ότι το αέριο προήλθε από κομήτες ή ότι εκλύεται από το υπέδαφος, όπου υπάρχει υπό τη μορφή παγουμένου μείγματος με νερό.

Νέες παρατηρήσεις

Μιλώντας στο συνέδριο της ESA για τα αποτελέσματα της αποστολής Mars Express, το οποίο πραγματοποιείται στο Νόορντβικ της Ολλανδίας, ο Φορμιζιάνο είπε ότι η συγκέντρωση του μεθανίου στην ατμόσφαιρα του Αρη φαίνεται όντως πολύ μικρή για να εόναι βιογενής.

Όμως η ομάδα του Ιταλού ανίχνευσε πρόσφατα στην ατμόσφαιρα του Αρη και φορμαλδεϋδη, η οποία θα μπορούσε να είναι παραπροϊόν της οξείδωσης του μεθανίου. Επομένως, αφού συνεχώς διασπάται το παραγόμενο μεθάνιο είναι πολύ περισσότερο από ό,τι μπορούμε να ανιχνεύσουμε.

Επιπλέον, οι υψηλότερες συγκεντρώσεις μεθανίου καταγράφονται πάνω από περιοχές όπου πιθανώς υπάρχει στο υπέδαφος πάγος νερού, ένα περιβάλλον που ίσως θα μπορούσε να φιλοξενήσει ζωή.

Μια ακόμα πρόσφατη ανακάλυψη που φαίνεται να αναζωπυρώνει τη συζήτηση είναι η παγωμένη θάλασσα των Ηλύσσιων Πεδίων του Αρη, μια περιοχή 800 επί 900 χιλιομέτρων γεμάτη πλάκες πάγου καλυμμένες από ηφαιστειακή τέφρα.

Αρθρο που περιγράφει την παγωμένη θάλασσα του Αρη θα δημοσιευτεί τον επόμενο μήνα στο έγκριτο βρετανικό περιοδικό Nature. Ωστόσο το άρθρο του Φορμιζιάνο που περιγράφει την ανίχνευση φορμαλδεϋδης απορρίφθηκε από το ίδιο περιοδικό με μία γνώμη κατά και δύο υπέρ, όπως τουλάχιστον δηλώνει ο Ιταλός.

(από pathfinder.gr)

[Medicus Chirurgus]

Θα πάω να βρω τον Φορμιζιάνο στο γραφείο του να τον ρωτήσω, εντάξει Κωνσταντίνε;

[KonstantinosMD]

δεν είναι κακή ιδέα!!! αν μπορέσειςνα πάρεις και ένα αντίγραφο της εργασίας που απορρίφθηκε από το Nature!

[Medicus Chirurgus]

Χεχ, για τη μη έγκριση της εργασίας ίσως να ήταν «δυσκολόπεπτη» για τα κεκτημένα. Έχει συμβεί στο παρελθόν, θα συμβεί και στο μέλλον. Μπορεί να μην είχε και την κατάλληλη επιστημονική τεκμηρίωση αν και συνήθως τα άρθρα κόβονται για πολιτικούς λόγους και λιγότερο για λόγους ορθότητας, ιδιαίτερα όταν προέρχονται από ερευνητές-ντίβες.

[and1dr]

Αραιή ατμόσφαιρα ανακαλύφθηκε σε μικρό δορυφόρο του Κρόνου

Ο δορυφόρος του Κρόνου Εγκέλαδος, το πιο ανακλαστικό σώμα του Ηλιακού Συστήματος, διαθέτει μια αραιή ατμόσφαιρα που περιέχει υδρατμούς, διαπίστωσε το διαστημικό σκάφος Cassini.

Το παγωμένο φεγγάρι έχει διάμετρο μόλις 500 χιλιόμετρα και είναι καλυμμένο με νιφάδες πάγου που ανακλούν το 90% του ηλιακού φωτός. Δεδομένου του μικρού του μεγέθους, η ατμόσφαιρα πρέπει να αναπληρώνεται συνεχώς από γεωλογικές διαδικασίες, αλλιώς τα αέρια θα είχαν διαφύγει προ πολλού στο Διάστημα.

Οι υπεύθυνοι του Casssini στο Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA εκτιμούν ότι το ισχυρό βαρυτικό πεδίο του Κρόνου ίσως συμπιέζει και θερμαίνει παγωμένα υλικά στο υπέδαφος και δημιουργεί έτσι πίδακες αερίου που εμπλουτίζουν την ατμόσφαιρα.

Αν στον δορυφόρο υπάρχει και νερό σε υγρή μορφή, εκτός από αέρια, τότε ίσως πρόκειται για ένα περιβάλλον κατάλληλο για την εμφάνιση ζωής.

Το αραιό κάλυμμα αερίου του δορυφόρου είναι αόρατο, ανιχνεύθηκε όμως από το μαγνητόμετρο του σκάφους επειδή ιονισμένα άτομα στην ατμόσφαιρα παραμορφώνουν το μαγνητικό πεδίο του Κρόνου.

Από τον Εγκέλαδο είχε περάσει το 1981 και το σκάφος Voyager, το οποίο όμως δεν είχε ανιχνεύσει ατμόσφαιρα, είτε λόγω της μεγάλης απόστασης, είτε επειδή η ατμόσφαιρα περιοδικά σχηματίζεται και εξαφανίζεται.

news.in.gr

[and1dr]

Ο δορυφόρος του Δία Ευρώπη ίσως φιλοξενεί υδρόβια ζωή

Η Ευρώπη, ένα από τα τέσσερα μεγάλα φεγγάρια του Δία, είναι πιο πιθανό να φιλοξενεί ζωή από ό,τι ο Αρης, εκτιμούν πολλοί επιστήμονες. Όμως η αποστολή της NASA που θα αναχωρούσε το 2015 για τους παγωμένους δορυφόρους του Δία πιθανότατα θα ακυρωθεί.

Τα σχέδια για την ανάπτυξη του JIMO (Jupiter Icy Moons Orbiter), ενός πυρηνοκίνητου σκάφους που θα περνούσε σε μικρή απόσταση από την Ευρώπη, πιθανότατα θα «παγώσουν» επ' αόριστον, καθώς η αμερικανική κυβέρνηση ζήτησε από τη NASA να αξιοποιήσει τον προϋπολογισμό της σε ένα πρόγραμμα επανδρωμένης εξερεύνησης με τελικό προορισμό τον Αρη.

Οι επιστήμονες ελπίζουν τώρα ότι η NASA θα συνεργαστεί με την ESA (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος) για μια αποστολή στο σύστημα του Δία το 2016. Στο επίκεντρο βρίσκεται η Ευρώπη,

«Χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να πάει κανείς εκεί από ό,τι στον Αρη, είναι πιο ακριβό και πολύ πιο δύσκολο να σχεδιάσεις μια αποστολή. Αλλά αν η επιλογή ήταν δική μου, θα πήγαινα στην Ευρώπη» σχολιάζει στο δικτυακό τόπο του National Geographic η Λιν Ροθστσάιλντ, αστροβιολόγος του Ερευνητικού Κέντρου Ames της NASA στην Καλιφόρνια.

Η Ροθστσάιλντ μελετά την Ευρώπη γιατί ο δορυφόρος πιθανώς διαθέτει όλα τα συστατικά που απαιτούνται για την ύπαρξη ζωής: νερό, οργανικές ουσίες, μια πηγή ενέργειας και δισεκατομμύρια χρόνια εξέλιξης.

Η Ευρώπη, λίγο μικρότερη από τη Σελήνη, καλύπτεται σε όλη της την επιφάνεια από ένα λευκό στρώμα πάγου νερού. Ο δορυφόρος βρίσκεται σε απόσταση 790 εκατ. χιλιομέτρων από τον Ήλιο και η θερμοκρασία επιφάνειας σπάνια υπερβαίνει τους -145 βαθμούς Κελσίου.

Το ενδιαφέρον των αστροβιολόγων εκτινάχθηκε τη δεκαετία του 1990, όταν το σκάφος Galileo της NASA μετέδωσε κοντινές φωτογραφίες. Στις εικόνες διακρίνονται γραμμικά χαρακτηριστικά σαν μεγάλες ρωγμές στον πάγο.

Οι επιστήμονες εικάζουν ότι το κάλυμμα πάγου της Ευρώπης ουσιαστικά επιπλέει πάνω σε έναν παγκόσμιο ωκεανό με βάθος χιλιομέτρων. Φαίνεται ότι στο εσωτερικό του δορυφόρου η θερμοκρασία είναι αρκετά υψηλότερη από το σημείο πήξης του νερού, καθώς το βαρυτικό πεδίο του Δία δημιουργεί παλλιροϊκά φαινόμενα τόσο ισχυρά ώστε παραμορφώνει τον δορυφόρο και τον θερμαίνει.

Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι στον πυθμένα του ωκεανού υπάρχουν υδροθερμικά φρεάτια, παρόμοια με τις υποθαλλάσσιες θερμοπηγές της Γης, από τις οποίες αναβλύζουν ενέργεια και χημικά.

Οι επιστήμονες προς το παρόν δεν είναι βέβαιοι ότι στην Ευρώπη υπάρχουν οργανικά μόρια. Όμως στους γειτονικούς δορυφόρους Καλλιστώ και Γανυμήδη το Galileo ανίχνευσε διοξείδιο του άνθρακα και του θείου, κυανιούχες ενώσεις και απλούς υδρογονάνθρακες.

«Όλα υποδεικνύουν ότι υπάρχει νερό, ενέργεια και πιθανώς και οργανικά, οπότε αρχίζει να γίνεται ενδιαφέρον» σχολιάζει η Ροθστσάιλντ.

Οι επιστήμονες συνεχίζουν να «χτενίζουν» τα δεδομένα του Galileo για να δημιουργήσουν καλύτερα μοντέλα της Ευρώπης. οι αναλύσεις υποδεικνύουν ότι στον δορυφόρο υπάρχει ένας παγκόσμιος αλμυρός ωκεανός, με ένα κάλυμμα πάγου με πάχος έως και 20χλμ, και η επιφάνεια είναι γεωλογικά ενεργή.

Νεώτερα στοιχεία δεν αναμένονται σήμερα, δεδομένου ότι το Galileo, έπειτα από οκτώ χρόνια σε τροχιά, καταστράφηκε επίτηδες στην ατμόσφαιρα του Δία το Σεπτέμβριο του 2003, ώστε να μην συντριβεί αργότερα στην Ευρώπη και τη μολύνει με γήινους μικροοργανισμούς.

Οι μελλοντικές αποστολές -όποτε και αν πραγματοποιηθούν- θα πρέπει να καθορίσουν τα χαρακτηριστικά του παγωμένου καλύμματος, να επιβεβαιώσουν την ύπαρξη του ωκεανού και να αναλύσουν τα χημικά χαρακτηριστικά σκοτεινών περιοχών στην επιφάνεια που πιθανώς αποτελούνται από οργανικά υλικά.

Για το απώτερο μέλλον οι επιστήμονες σχεδιάζουν θερμαινόμενα ρομπότ που θα διαπεράσουν τον πάγο και θα μελετήσουν τον ωκεανό κινούμενα ως υποβρύχια.

news.in.gr

[Ήρα]

Αν νομίζετε ότι το καινούργιο σας iPod κάνει μόνο για μουσική, ρίξτε μία ματιά στη νέα υπηρεσία της NASA, που στέλνει από το... υπερπέραν απευθείας στο μηχάνημά σας - μέσω υπολογιστή - τις νέες επιστημονικές ανακαλύψεις κάθε εβδομάδα. Τουλάχιστον 360.000 χρήστες ακούν έτσι τους ήχους του Διαστήματος

http: //science.nasa.gov/headlines/y2005/21mar-podcast.htm?list54359

απο τα Νεα

[and1dr]

Γιγαντιαία τηλεσκόπια θα μπορούσαν να διακρίνουν ζωή σε εξωηλιακούς πλανήτες

Μια νέα γενιά επίγειων τηλεσκοπίων με διάμετρο δεκαπλάσια από τα σημερινά σχεδιάζονται σε Ευρώπη και ΗΠΑ με κύρια αποστολή τον εντοπισμό πλανητών σαν τη Γη σε μακρινά άστρα. Η οξύτητα του Εξαιρετικά Μεγάλου Τηλεσκοπίου (ELT) θα είναι 40πλάσια από του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble.

Σύμφωνα με ομιλητές στο Εθνικό Συνέδριο Αστρονομίας της Βρετανίας, που πραγματοποιήθηκε στο Μπέρμιγχαμ, το ΕLT θα μπορούσε να διακρίνει ακόμα και βλάστηση σε εξωηλιακούς πλανήτες, ανιχνεύοντας τη χαρακτηριστική φασματική υπογραφή της χλωροφύλλης. Η ανάλυση των φασμάτων απορρόφησης θα αποκάλυπτε επίσης την ύπαρξη νερού, οξυγόνου ή μεθανίου.

Όπως αναφέρει ο ανταποκριτής του BBC στο συνέδριο, η πρόταση των ΗΠΑ και του Καναδά για το ELT είναι το Τηλεσκόπιο Τριάντα Μέτρων (ΤΜΤ), ενώ η Ευρώπη προτείνει δύο σχέδια, το Euro50 και το Συγκλονιστικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο (!), γνωστό ως Owl.

Το Owl, που σχεδιάζεται στο Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο, θα ήταν το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο που κατασκευάστηκε ποτέ, καθώς το κύριο κάτοπτρό του θα είχε διάμετρο 100 μέτρα.

Και οι τρεις προτάσεις βασίζονται σε «προσαρμοστικά οπτικά», δηλαδή σε κάτοπτρα που αλλάζουν σχήμα ελεγχόμενα ώστε να διορθώνουν τις παραμορφώσεις που προκαλεί η γήινη ατμόσφαιρα.

Η διάμετρος του τηλεσκοπίου είναι το κύριο χαρακτηριστικό της απόδοσής του, καθώς όσο πιο μεγάλος είναι ο καθρέπτης στα κατοπτρικά τηλεσκόπια ή ο φακός στα διοπτρικά, τόσο περισσότερο φως μπορεί να συγκεντρώσει.

Μέχρι σήμερα οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει περίπου 150 εξωηλιακούς πλανήτες στο μέγεθος του Δία, χρησιμοποιώντας όμως έμμεσες μεθόδους. Μόλις πρόσφατα ερευνητικές ομάδες άρχισαν να υποστηρίζουν ότι κατάφεραν να φωτογραφίσουν άμεσα έναν μακρινό πλανήτη.

Προκειμένου να μπορέσουν να δουν μικρούς, στέρεους πλανήτες όπως η Γη, οι αστρονόμοι χρειάζονται το ELT.

Το πρόβλημα με την κατασκευή ενός τόσο μεγάλου οργάνου είναι ότι με τη σημερινή τεχνολογία δεν είναι δυνατόν να φτιαχτούν τέλειοι, καμπύλοι καθρέπτες με διάμετρο πάνω από οκτώ μέτρα.

Η αμερικανική πρόταση περιλαμβάνει αρκετά κάτοπτρα των οκτώ μέτρων, ενώ το Euro50 και το Owl θα βασίζονταν σε μικρότερους, αλλά περισσότερους, εξαγωνικούς καθρέπτες.

Μάλιστα στο Owl το κάτοπτρο δεν είναι παραβολικό, αλλά ημισφαιρικό, ώστε οι επιμέρους καθρέπτες να είναι όλοι ίδιοι και να μπορούν να παραχθούν μαζικά με χαμηλό κόστος.

Το πρόβλημα σε αυτή την περίπτωση είναι ότι το είδωλο δεν θα είναι εστιασμένο, οπότε απαιτείται η χρήση και πολλών διορθωτικών κατόπτρων.

news.in.gr

[and1dr]

Στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό έφτασε την Κυριακή το ρωσικό διαστημόπλοιο Σογιούζ

Ολοκληρώθηκε την Κυριακή -όπως άλλωστε αναμενόταν- η μεταφορά του νέου πληρώματος στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). Το ρωσικό διαστημόπλοιο Σογιούζ έφτασε στον προορισμό του στις 9.20 (ώρα Χιούστον) χωρίς να αναφερθεί κανένα πρόβλημα.

Το διήμερο ταξίδι ξεκίνησε με την εκτόξευσή του από το Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν.

Το Σογιούζ ΤΜΑ-6 μετέφερε τον 45χρονο Ρώσο κοσμοναύτη Σεργκέι Κρικάλεφ, τον 53χρονο Αμερικανό αξιωματικό Τζον Φίλιπς και τον 40χρονο Ιταλό της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας Ρομπέρτο Βιτόρι. Ο τελευταίος θα επιστρέψει μαζί με το προηγούμενο πλήρωμα.

Πρόκειται για τον Αμερικανό Λιρόι Τσιάο της NASA και τον Ρώσο Σαλιζάν Σαρίποφ, οι οποίοι εκτελούσαν καθήκοντα από τον περασμένο Οκτώβριο.

Όσον αφορά τον ανεφοδιασμό του σταθμού, τον επόμενο μήνα να αρχίσουν και πάλι οι πτήσεις των διαστημικών λεωφορείων της NASA, για πρώτη φορά μετά την καταστροφή του Columbia πριν από δύο χρόνια.

Υπενθυμίζεται ότι μετά την καταστροφή του Columbia, το Σογιούζ ανέλαβε όλα τα δρομολόγια από και προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.

Το Discovery αναμένεται να απογειωθεί από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ την 15η Μαΐου, και το Atlantis περίπου δύο μήνες αργότερα.

news.in.gr

[Ήρα]

Ο θόλος θ' ανοίγει μόλις σκοτεινιάσει και από την κορυφή του όρους Χελμός, σε ύψος 2.340 μέτρων, το υπερσύγχρονο τηλεσκόπιο «Αρίσταρχος» θα μπορεί να αγναντεύει την καρδιά του Σύμπαντος, που βρίσκεται 7 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη!

Είναι μια απόσταση τόσο μεγάλη που δύσκολα τη χωράει ο νους. Είναι το μέσο του Σύμπαντος. Για να φθάσει από εκεί το φως σε μας, πρέπει να ταξιδεύει επί 7 δισεκατομμύρια χρόνια με ταχύτητα 300.000 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο...

Πρέπει να περάσει μέσα από χιλιάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες μακρινούς γαλαξίες, που ο καθένας τους έχει εκατομμύρια αστέρια και πλανήτες, για να καταλήξει τελικά στα μάτια του «Αρίσταρχου». Δηλαδή σε ένα ειδικά κατασκευασμένο κάτοπτρο που έχει διάμετρο 2,3 μέτρων.

Οι επιστήμονες του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών δεν επέλεξαν τυχαία το όρος Χελμός για να τοποθετήσουν τον «Αρίσταρχο». Όπως λέει στα «NEA» ο δρ. Παναγιώτης Χάντζιος, που είναι υπεύθυνος του Αστρονομικού Σταθμού του Χελμού, «η περιοχή αυτή είναι μια από τις πιο σκοτεινές της Ευρώπης».

Σε τόσο μεγάλο ύψος το τηλεσκόπιο δεν θα επηρεάζεται από τα φώτα των πόλεων που βρίσκονται στα πεδινά. H φωτορύπανση από την Αθήνα και από την Κόρινθο εμποδίζεται εξαιτίας ενός πρώτης τάξεως φυσικού φράκτη, που είναι το όρος Κυλλήνη, ενώ η πόλη των Καλαβρύτων που αριθμεί περίπου 2.000 ανθρώπους ούτε καν φαίνεται.

Αυτό το πλεονέκτημα έχει ήδη κεντρίσει το ενδιαφέρον αρκετών Ελλήνων και ξένων αστρονόμων οι οποίοι έχουν εκδηλώσει την πρόθεσή τους να χρησιμοποιήσουν το καινούργιο τηλεσκόπιο για τις επιστημονικές τους παρατηρήσεις. Ακόμη κι αν χρειαστεί να ζήσουν μια μικρή περιπέτεια μέχρι να φθάσουν εκεί πάνω.

«Το καλοκαίρι τα πράγματα είναι πιο εύκολα», προσθέτει ο κ. Π. Χάντζιος. «Από τη βάση του χιονοδρομικού κέντρου, ξεκινά ένας στενός χωμάτινος δρόμος ο οποίος πηγαίνει περιμετρικά του βουνού και ύστερα από 8 χιλιόμετρα κακοτράχαλης ανηφόρας καταλήγει στον θόλο όπου βρίσκεται το τηλεσκόπιο. Φυσικά χρειάζεται αυτοκίνητο τύπου τζιπ». Τον χειμώνα όμως η κατάσταση δυσκολεύει. Το βουνό γεμίζει χιόνια, ο δρόμος κλείνει, η θερμοκρασία πέφτει καμιά φορά κάτω από τους -10 βαθμούς και οι χιονοθύελλες κάνουν συχνά την εμφάνισή τους. Ας είναι όμως καλά οι εγκαταστάσεις του χιονοδρομικού κέντρου. Όσες φορές οι αστρονόμοι και οι τεχνικοί επιχείρησαν να επισκεφθούν το τηλεσκόπιο τον περασμένο χειμώνα, φορούσαν αδιάβροχες μπότες, χοντρά μπουφάν και περίμεναν στη σειρά μαζί με τους υπόλοιπους χιονοδρόμους για τον αναβατήρα. Από εκεί στην κορυφή της πίστας, όπου επιβιβάζονταν σε ένα ερπυστριοφόρο διθέσιο όχημα που προμηθεύτηκε για την περίσταση το Εθνικό Αστεροσκοπείο, με προορισμό την κορυφή του βουνού.

Το τηλεσκόπιο «Αρίσταρχος» θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία προς τα τέλη του καλοκαιριού. Αυτή την περίοδο γίνονται οι τελευταίοι έλεγχοι των ηλεκτρονικών του συστημάτων. Είναι το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο της Ανατολικής Μεσογείου και το δεύτερο μεγαλύτερο στην Ευρώπη.

Ο αστρονομικός σταθμός του Χελμού θα ονομαστεί «Αιμίλιος Χαρλαύτης» προς τιμήν του επιστήμονα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών που έχασε τη ζωή του πριν από λίγους μήνες από χιονοστιβάδα στο όρος Μαίναλο.

[and1dr]

Δώδεκα ακόμα δορυφόροι ανακαλύφθηκαν στο σύστημα του Κρόνου

Μια ντουζίνα μικροί, ακανόνιστοι δορυφόροι του Κρόνου εντοπίστηκαν από τα ισχυρότερα επίγεια τηλεσκόπια, στο Όρος Κέα της Χαβάης. Τα νέα φεγγάρια περιφέρονται γύρω από τον πλανήτη αντίστροφα από τη φορά περιστροφής του, ένδειξη ότι πρόκειται για παγιδευμένους αστεροειδείς.

Η ανακάλυψη αυξάνει τους γνωστούς δορυφόρους του Κρόνου στους 46 και διπλασιάζει τον αριθμό των ακανόνιστων δορυφόρων του, αναφέρει ανακοίνωση του Πανεπιστημίου της Χαβάης.

Ο πλανήτης με τους περισσότερος γνωστούς δορυφόρους είναι ο Δίας (63) και ακολουθούν ο Κρόνος (46) ο Ουρανός (27) και ο Ποσειδώνας (13), αναφέρει το BBC.

news.in.gr

[and1dr]

Μυστικά της Γης στον... Τιτάνα;

Μετά από ταξίδι επτά ετών, το διεθνές διαστημόπλοιο Κασίνι άρχισε να στέλνει στη Γη τις πρώτες φωτογραφίες από τον Τιτάνα, το δορυφόρο του Κρόνου. Συγκεκριμένα, οι κάμερες του ευρωπαϊκού ερευνητικού σκάφους Χάτζενς πήραν μια σειρά φωτογραφιών καθώς πλησίαζε τον Τιτάνα τον περασμένο Ιανουάριο. Σε μια προσπάθεια να χαρτογραφήσουν το γιγάντιο φεγγάρι του Κρόνου, οι επιστήμονες εξετάζουν το υλικό. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, η πυκνή ατμόσφαιρά του, πλούσια σε οργανικά στοιχεία, ενδεχομένως να έχει χημική σύσταση ανάλογη με αυτήν που είχε η Γη, πριν την εμφάνιση των πρώτων μορφών ζωής. Έτσι, οι αστρονόμοι ελπίζουν να βρουν απαντήσεις για το πώς αναπτύχθηκε η ζωή στον πλανήτη μας. Στο μεταξύ, μία από τις σημαντικότερες ανακάλυψεις του Κασίνι είναι ένα νέο, μικρό φεγγάρι του Κρόνου, που εντοπίστηκε στον εξωτερικό δακτύλιό του.

Και άλλο φεγγάρι έχει ο Κρόνος

Σύμφωνα με τον Τόρενς Τζόνσον, επιστήμονα της NASA, το διαστημόπλοιο Κασίνι βρίσκεται στην καλύτερη θέση για την παρατήρηση των δακτυλίων του Κρόνου.

"Τα αποτελέσματα που παίρνουμε μας ανταμείβουν, καθώς υπάρχουν ανακαλύψεις στους δακτυλίους. Μία από αυτές τις ανακαλύψεις, είναι ένα μικρό, νέο φεγγάρι που βρίσκεται σε τροχιά ανάμεσα στους δακτυλίους", συμπληρώνει ο Τζόνσον.

Το νέο φεγγάρι έχει διάμετρο μόλις τεσσάρων μιλίων.

ert.gr

[and1dr]

Στα σύνορα του ηλιακού μας συστήματος

Μετά από ένα ταξίδι, που κράτησε 28 χρόνια, το διαστημόπλοιο Voyager 1 της NASA έφθασε στο τελικό σύνορο του ηλιακού μας συστήματος, έχοντας διασχίσει μία ταραχώδη περιοχή, όπου σωματίδια με ηλεκτρικό φορτίο από τον Ήλιο συγκρούονται με τα αραιά αέρια, που εκπέμπονται από το εξωηλιακό διάστημα. Οι αστρονόμοι, που παρακολουθούν το ταξίδι του διαστημοπλοίου, όπως ανακοίνωσαν σε ένα συνέδριο στη Νέα Ορλεάνη, θεωρούν ότι το Voyager 1 έχει διέλθει από την περιοχή, που είναι γνωστή ως κρούση τερματισμού (termination shock), σε απόσταση 14 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον Ήλιο κι έχει εισέλθει σε μία περιοχή, που ονομάζεται ηλιακή χέρσα γη. Οι επιστήμονες έκαναν τον περασμένο Νοέμβριο την εικασία, ότι το διαστημόπλοιο φθάνει σε εκείνη την άγονη περιοχή του διαστήματος, όπου υπάρχουν τα φορτισμένα ηλιακά σωματίδια, που είναι γνωστά ως ηλιακός άνεμος, και φαίνεται σαν να επιβραδύνει σημαντικά από τη μέγιστη ανώτατη ταχύτητά του των 2,4 εκατομμυρίων χιλιομέτρων ανά ώρα. Υπολογίζοντας την ταχύτητα του διαστημοπλοίου και την αύξηση της έντασης του ηλιακού ανέμου, οι επιστήμονες τώρα πιστεύουν ότι το Voyager διήλθε της περιοχής των κρούσεων και τώρα έχει εισέλθει στην περιοχή της ηλιακής άγονης γραμμής.

"Έφτασε στο τέλος της κούρσας"

"Το Voyager 1 έχει φτάσει στο τελευταίο σημείο της κούρσας, στην άκρη του διαστρικού διαστήματος" είπε ο Δρ. Έντουαρντ Στόουν.

Η πρόβλεψη της τοποθεσίας της κρούσης τερματισμού ήταν πολύ δύσκολη υπόθεση, καθώς οι ακριβείς συνθήκες του εξωηλιακού διαστήματος είναι άγνωστες και η έκταση της κρούσης μπορεί να επεκταθεί, να συσταλθεί και να ζαρώσει, καθώς εξαρτάται από τις αλλαγές στην ταχύτητα και στην πίεση του ηλιακού ανέμου.

Αρχικά θεωρούνταν, ότι το Voyager 1 θα είχε διάρκεια ζωής πέντε χρόνια, αλλά η πραγματικότητα διέψευσε τις αρχικές προβλέψεις και το Voyager 1 ταξιδεύει εδώ και 28 χρόνια.

Το διαστημόπλοιο μεταφέρει μία χρονοκάψουλα, που έχει τη μορφή ενός χρυσού δίσκου γραμμοφώνου με μία βελόνα γραμμοφώνου. Ο δίσκος έχει χαιρετίσματα από τη Γη, σε διάφορες γλώσσες και μουσική, από το Μότσαρτ ως τον Blind Willie Johnson.

www.ert.gr

[and1dr]

Τριπλάσιος σε μέγεθος αποδεικνύεται ο γειτονικός γαλαξίας της Ανδρομέδας

Ο γαλαξίας της Ανδρομένας, ο πλησιέστερος γείτονας του δικού μας Μίλκι Ουέι, είναι τρεις φορές μεγαλύτερος σε πλάτος από ό,τι εκτιμούσαν οι αστρονόμοι, προκύπτει από νέες, ακριβέστερες μετρήσεις.

Παρατηρήσεις με το τηλεσκόπιο Keck στη Χαβάη, το μεγαλύτερο του Κόσμου, δείχνουν ότι η σπειροειδής Ανδρομέδα έχει πλάτος 220.000 έτη φωτός, αντί για τα 70.000 με 80.000 έτη φωτός της προηγούμενης εκτίμησης.

Ερευνητές από ιδρύματα της Γαλλίας, των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Αυστραλίας διαπίστωσαν ότι το «φωτοστέφανο» από αραιά άστρα στην περιφέρεια του γαλαξία περιστρέφεται συγχρονισμένα μαζί με τους βραχίονες του γαλαξία γύρω από το κέντρο του. Αυτό σημαίνει ότι τα άστρα αυτά αποτελούν τμήμα του δίσκου του γαλαξία και όχι ανεξάρτητη δομή.

Όπως ανακοίνωσαν οι αστρονόμοι σε συνάντηση της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας στη Μινεάπολις, η περιφέρεια της Ανδρομέδας παρουσιάσει ασυνήθιστη, ανώμαλη δομή και πιθανότατα προήλθε από συγκρούσεις μικρότερων γαλαξιών.

«Η ανακάλυψη του γιγάντιου δίσκου θα είναι πολύ δύσκολο να συμφιλιωθεί με τις υπολογιστικές προσομειώσεις του σχηματισμού γαλαξιών. Δεν σχηματίζονται τεράστιοι περιστρεφόμενοι δίσκοι από τη συσσώρευση μικρών γαλαξιακών θραύσματα» δήλωσε στο Reuters μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Ο γαλαξίας της Ανδρομέδας, με μάζα περίπου 1,5 φορά μεγαλύτερη από του Γαλαξία, βρίσκεται σε απόσταση περίπου δύο εκατ. ετών φωτός και σε μια καθαρή νύχτα είναι ορατός με γυμνό μάτι.

Πλησιάζει τον Μίλκι Ουέι με ταχύτητα 140 χλμ το δευτερόλεπτο και αναμένεται να συγκρουστεί μαζί του σε τρία δισεκατομμύρια χρόνια.

news.in.gr

[Ήρα]

Στα σύνορα του ηλιακού συστήματος

Πριν από 28 χρόνια, το Βόγιατζερ 1 της NASA ξεκίνησε το ταξίδι του στο άγνωστο με φόβο και με πάθος. Αφού περιπλανήθηκε ανάμεσα στους μεγαλύτερους πλανήτες, έφτασε πλέον στον πιο μακρινό προθάλαμο του ηλιακού συστήματος, στην τελευταία υπόκλιση πριν από την οριστική του αποχώρηση.

«Βρισκόμαστε τώρα στον τελευταίο γύρο της κούρσας προς τον διαστρικό χώρο», λέει ο δρ Έντουαρντ Στόουν, ο υπεύθυνος επιστήμονας για τα δύο διαστημόπλοια Βόγιατζερ, τα οποία εκτοξεύτηκαν το 1977 και συνεχίζουν να λειτουργούν χρησιμοποιώντας ως πηγή ενέργειας το πλουτώνιο.

Οι επιστήμονες της NASA ανακοίνωσαν πως το Βόγιατζερ 1 πέρασε το κρίσιμο σύνορο, γνωστό ως όριο σύγκρουσης, που θυμίζει τον κρότο διάσπασης του φράγματος ήχου. Τα ανθρώπινα αυτιά βέβαια δεν μπορούν να τα ακούσουν, αλλά τα σωματίδια στο μακρινό Διάστημα ταξιδεύουν με ταχύτατα ηχητικά κύματα. Στο σημείο εκείνο, η ταχύτητα των σωματιδίων που προέρχονται από τον Ήλιο ξαφνικά γίνεται υποηχητική από υπερηχητική ...

ΤΑ ΝΕΑ , 04/06/2005

[Ήρα]

Διαστημικά σκουπίδια.

Μάντρα για παλιοσίδερα έχει καταντήσει το ηλιακό μας σύστημα ύστερα από τέσσερις δεκαετίες διαστημικής εξερεύνησης, μας πληροφορεί η «Guardian». Ειδικά στον Άρη, αγνοείται η τύχη διαστημοπλοίων από 10 αποστολές Αμερικανών, Σοβιετικών και Ευρωπαίων

http: //www.guardian.co.uk/life/feature/story/0,13026,1501759,00.html

[and1dr]

Το νωρίτερο το 2015 η επόμενη επανδρωμένη αποστολή της NASA στη Σελήνη

Η επόμενη επανδρωμένη αποστολή της NASA στη Σελήνη θα πραγματοποιηθεί το νωρίτερο το 2015, δήλωσε τη Δευτέρα ο νέος διοικητής της υπηρεσίας. Το επόμενο βήμα θα μπορούσε να είναι η κατασκευή μιας πολυεθνικής βάσης στο φεγγάρι, προσέθεσε.

Η τελευταία επανδρωμένη αποστολή στη Σελήνη ήταν αυτή του Apollo XVII το 1972.

«Δεν υπάρχει συγκεκριμένη ημερομηνία, όμως πιστεύουμε ότι μπορούμε να το κάνουμε κάποια στιγμή μεταξύ του 2015, το νωρίτερο, και του 2020 το αργότερο» δήλωσε ο Γκρίφιν κατά την επίσκεψή του στην Αεροπορική Έκθεση του Παρισιού.

«Διαθέτουμε αρκετά χρήματα για να στείλουμε ανθρώπους στο φεγγάρι μέσα σε αυτό το χρονικό πλαίσιο. Αυτό που σκέφτομαι είναι ότι θα μπορούσαμε να φτιάξουμε ένα σεληνιακό σταθμό παρόμοιο με τους πολυεθνικούς σταθμούς που υπάρχουν στην Ανταρκτική» είπε.

Η NASA πρόκειται να αποφασίσει εντός του έτους για το διαστημικό σκάφος που θα αντικαταστήσει το διαστημικό λεωφορείο το 2010 και θα χρησιμοποιηθεί στις μελλοντικές αποστολές στη Σελήνη και τον Αρη.

Το λεγόμενο Εξερευνητικό Όχημα Πληρώματος θα πρέπει πάντως να μπορεί να συνδεθεί στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), ο οποίος δημιουργήθηκε με τη συνεργασία 16 χωρών ως εφαλτήριο για την κατάκτηση του Ηλιακού Συστήματος. Προτάσεις για το CEV έχουν υποβληθεί από την Boeing, σε συνεργασία με την Northrop Grumman και τη Lockheed Martin.

news.in.gr

[and1dr]

Ανακάλυψαν εξωηλιακό "νάνο"

Τον πιο μικρό εξωηλιακό πλανήτη, που ανακαλύφθηκε ποτέ βρήκαν Αμερικανοί ερευνητές από το Αστεροσκοπείο Keck στη Χαβάη. Ο πλανήτης είναι περίπου έξι φορές μεγαλύτερος από τη Γη και βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα αστέρι σαν τον Ήλιο. Μέχρι τώρα, έχουν εντοπιστεί περίπου 150 εξωηλιακοί πλανήτες, σε τροχιά γύρω από αστέρια σαν τον Ήλιο και όλοι είναι μεγαλύτερη από τον Ουρανό, που με τη σειρά του είναι 15 φορές μεγαλύτερος από τη Γη. Το νέο εύρημα, όμως, δεν είναι μόνο ο πιο μικρός εξωηλιακός πλανήτης, αλλά επίσης μπορεί να είναι και ο πρώτος βραχώδης, που εντοπίζεται. Ο εξωηλιακός "νάνος" βρίσκεται σε τροχιά γύρο από το αστέρι Gliese 876, 15 έτη φωτός μακριά από τη Γη προς την κατεύθυνση του αστερισμού του Υδροχόου. Το Gliese 876 έχει επίσης σε τροχιά άλλους δύο πλανήτες στο μέγεθος του Δία.

Σαν τη Γη...

Ο πλανήτης ολοκληρώνει την τροχιά του Gliese 876 σε λιγότερο από δύο μέρες, συγκεκριμένα σε 1,94, και είναι τόσο κοντά στην επιφάνεια του αστεριού, απέχει μόλις 3,2 εκατομμύρια χιλιόμετρα, με αποτέλεσμα η θερμοκρασία του να φτάνει τους 200-400 βαθμούς Κελσίου, κάτι, που αποκλείει την ύπαρξη ζωής.

Ο πλανήτης ανακαλύφθηκε με την "τεχνική της ταλάντευσης", δηλαδή το απότομο τράβηγμα της βαρύτητας στο γονικό άστρο, που προκαλεί αλλαγές στην ταχύτητα του άστρου και στον εντοπισμό του οδήγησε το φάσμα του φωτός, που εκπέμπεται από το αστέρι.

Η φύση αυτού του σήματος μπορεί να αποκαλύψει λεπτομέρειες, όπως η μάζα και η περίοδος τροχιάς του πλανήτη.

"Είμαστε όλο και πιο κοντά στο να ανακαλύψουμε πλανήτες σαν τη Γη" είπε ο Στίβεν Βοτ, μέλος της ερευνητικής ομάδας και καθηγητής αστρονομίας και αστροφυσικής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σάντα Κρουζ.

Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της ομάδας Τζέφρι Μάρσι, καθηγητής αστρονομίας από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ, τόνισε, πως "αυτός ο πλανήτης απαντά σε μία αρχαία ερώτηση. Δυο χιλιάδες χρόνια πριν οι Έλληνες φιλόσοφοι Αριστοτέλης και Επίκουρος διαφωνούσαν σχετικά με το αν υπήρχαν άλλοι πλανήτες σαν τη Γη. Τώρα για πρώτη φορά έχουμε ενδείξεις για την ύπαρξη ενός βραχώδους πλανήτη σε τροχιά γύρω από ένα κανονικό αστέρι".

www.ert.gr

[and1dr]

Εκτοξεύεται την Τρίτη το πρώτο πειραματικό διαστημικό «ιστιοφόρο»

Το πρώτο διαστημικό σκάφος με ηλιακά ιστία, το Cosmos 1, εκτοξεύεται την Τρίτη από ρωσικό υποβρύχιο στη θάλλασα του Μπάρεντς, προκειμένου να εκτελέσει την πρώτη ελεγχόμενη πτήση με το νέο αυτό τρόπο προώθησης.

Η αποστολή του Cosmos-1 χρηματοδοτήθηκε με ιδιωτικά κεφάλαια, ύψους περίπου 4 εκατ. δολαρίων, και διευθύνεται από την οργάνωση Πλανητική Κοινωνία (Planetary Society) με έδρα την Πασαντίνα της Καλιφόρνια.

Τόσο η αμερικανική διαστημική υπηρεσία, όσο και η ευρωπαϊκή, η ρωσική και η ιαπωνική, έχουν αντίστοιχα έχουν αντίστοιχα προγράμματα με ηλιακά ιστία. Η NASA μάλιστα έχει εκφράσει ενδιαφέρον για τα στοιχεία που θα συλλεχθούν από την πτήση.

Το σκάφος, βάρους 99 κιλών, θα τεθεί σε τροχιά, σε ύψος 804 χλμ., μέσω ενός τροποποιημένου βαλλιστικού πυραύλου Volna. Εκεί θα παραμείνει για τέσσερις ημέρες, λαμβάνοντας φωτογραφίες από την επιφάνεια της Γης.

Κατόπιν, θα ανοίξει τα οκτώ του ιστία -κατασκευασμένα από ενισχυμένο με αλουμίνιο πλαστικό- τα οποία θα σχηματίσουν ένα κύκλο διαμέτρου 30 μέτρων.

Το Cosmos-1 θα πραγματοποιεί περιφορές γύρω από τη Γη επί εβδομάδες. Υπολογίζεται ότι κάθε ημέρα θα αυξάνει την ταχύτητά του κατά 161 χλμ./ώρα, ή ακόμα περισσότερο με το πέρασμα του χρόνου.

Η ηλιακή «ναυσιπλοΐα» γίνεται όχι με τη βοήθεια του ανέμου, αλλά με την πίεση της προσπίπτουσας ακτινοβολίας: Τα φωτόνια της ακτινοβολίας δρουν ως σωματίδια που πέφτοντας πάνω στο ιστίο προσδίδουν μια μικρή μεν αλλά συνεχόμενη κινητική ενέργεια.

Για να εκμεταλλευτεί ένα σκάφος την ελάχιστη ώθηση των φωτονίων, τα ιστία πρέπει να είναι πάρα πολύ ελαφρά και πάρα πολύ μεγάλα. Το ηλιακό πανί του Cosmos-1 είναι σχετικά μικρό, προοριζόμενο μόνο για τη σύντομη αυτή αποστολή.

Σημειώνεται ότι συνιδρυτής και πρώτος πρόεδρος της Πλανητικής Κοινωνίας ήταν ο αστρονόμος Καρλ Σάγκαν. Μεγάλο μέρος της χρηματοδότησης του προγράμματος έγινε από την εταιρεία Cosmos Studios, της χήρας του Σάγκαν, Αν Ντριούαν.

news.in.gr

[and1dr]

Άδοξο τέλος για το Cosmos 1

Στο κενό έπεσε η πρώτη προσπάθεια να δοκιμαστεί στην πράξη τη θεωρία που θέλει την ηλιακή ενέργεια να αποτελεί την καύσιμη ύλη του μέλλοντος για την εξερεύνηση του Διαστήματος. Το Cosmos 1, το πρώτο διαστημικό σκάφος με ηλιακά ιστία, έδωσε ελάχιστα σημεία ζωής μετά την εκτόξευσή του, το βράδυ της Τρίτης και οι υπεύθυνοι της αποστολής δεν μπόρεσαν να εντοπίσουν την ακριβή θέση του. Τελικά, ανακοίνωσαν πως η αποστολή απέτυχε, χωρίς η διευθύντρια εταιρία, "Planetary Society", να γνωρίζει τι απέγινε το σκάφος. Όπως επεσήμανε η Διαστημική Υπηρεσία της Ρωσίας, το Cosmos 1 δεν τέθηκε σε τροχιά, επειδή ο πρώτος κινητήρας του πυραυλοφορέα Volna έσβησε αυτομάτως 83 δευτερόλεπτα μετά την εκτόξευση. Πρόβλημα κατά την εκτόξευση επικαλέστηκε και ο διευθύνων σύμβουλος της "Planetary Society", Λούις Φρίντμαν, ενώ οι αρμόδιοι της αποστολής επεσήμαναν, πως ελήφθησαν "ισχνά σήματα", που πιθανότατα προέρχονταν από τροχιά χαμηλότερη από την προβλεπόμενη. Σημειώνεται, ότι παρόμοια αποστολή της "Planetary Society", τον Ιούλιο του 2001, είχε επίσης αποτύχει.

www.ert.gr

[and1dr]

Διαστρικό νέφος λειτουργεί ως γιγάντιο κοσμικό λέιζερ

Παλμοί ακτινοβολίας λέιζερ ανιχνεύθηκαν για πρώτη φορά να πηγάζουν από ένα νέφος διαστρικού αερίου σε απόσταση μερικών χιλιάδων ετών φωτός. Η ανακάλυψη, που δημοσιεύεται στο Science, επιβεβαιώνει ότι τα λέιζερ μικροκυμάτων, γνωστά ως μέιζερ, υπάρχουν και στη φύση.

Η ακτινοβολία μέιζερ του διαστρικού νέφους, εξηγεί την Παρασκευή το New Scientist, παράγεται με ενίσχυση της ακτινοβολίας που φτάνει στο νέφος από ένα πάλσαρ. Τα πάλσαρ είναι μικρές, αλλά εξαιρετικά πυκνές, σφαίρες από νετρόνια, οι οποίες δημιουργούνται από την κατάρευση γηρασμένων άστρων και εκπέμπουν ισχυρούν πίδακες ραδιοκυμάτων από τους πόλους τους.

Τα ραδιοκύματα του πάλσαρ πέφτουν πάνω στο νέφος, το οποίο βρίσκεται ανάμεσα στη Γη και το πάλσαρ, και εν μέρει απορροφώνται. Ωστόσο σε μια συγκεκριμένη συχνότητα, στα 1720ΜΗz, το νέφος λειτουργεί ως μέιζερ. Ομάδες υδροξυλίου (-ΟΗ) στο αέριο του νέφους απορροφούν την ακτινοβολία σε αυτή τη συχνότητα και την επανεκπέμπουν ενισχυμένη ως λέιζερ μικροκυμάτων, πάλι στα 1720MHz.

Αν και οι αστρονόμοι είχαν παρατηρήσει και στο παρελθόν εκπομπή ακτινοβολίας από διαστρικά νέφη σε πολύ συγκεκριμένα μήκη κύματος, μέχρι σήμερα δεν είχαν καταφέρει να επιβεβαιώσουν ότι πρόκειται όντως για μέιζερ.

Οι ερευνητές του Κολεγίου Carleton στη Μινεσότα, με επικεφαλής τον Δρ Τζόελ Βάισμπεργκ, επιβεβαίωσαν ότι πρόκειται για λέιζερ εξαιτίας της περιοδικότητας των παλμών.

Επειδή το πάλσαρ περιστρέφεται, οι πίδακες ακτινοβολίας που πηγάζουν από τους πόλους του δεν στοχεύουν συνεχώς τη Γη. Το συγκεκριμένο πάλσαρ είναι ορατό ως λάμψεις ραδιοκυμάτων που αναβοσβήνουν ακριβώς δύο φορές ανά δευτερόλεπτο.

Το νέφος εκπέμπει ακτινοβολία μέιζερ απόλυτα συγχρονισμένα με το πάλσαρ. «Βλέπουμε το μέιζερ να λάμπει ακριβώς όταν λάμπει και το πάλσαρ, και επομένως δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για μέιζερ» αναφέρει ο Βάισμαν.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα διαστρικά νέφη θα μπορούσαν θεωρητικά να χρησιμοποιούνται από εξωγήινους πολιτισμούς για τη μετάδοση διαστρικών μηνυμάτων υπό τη μορφή σημάτων λέιζερ.

news.in.gr

[and1dr]

Διαστημικός "πολιορκητικός κριός"

Με τον κομήτη Tempel 1, που βρίσκεται σε απόσταση 430 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη, "τα ’βαλε" ο πύραυλος Deep Impact. Ο λόγος φυσικά δεν είναι προσωπικός, παρά εξερευνητικός μια και ο βιαστικός κομήτης φυλάει στην καρδιά του ορισμένα πολύ ενδιαφέροντα μυστικά για τη δημιουργία του ηλιακού μας συστήματος και τη χημική απαρχή της ζωής στο σύμπαν. Και αφού ο παγωμένος πετρώδης γίγαντας "δεν πάει στο βουνό" η Nasa αποφάσισε να βάλει τον Deep Impact να του κάνει μια επίσκεψη "εις βάθος". Ο πύραυλος ξεκίνησε το ταξίδι του από το Κανάβεραλ πριν από έξι μήνες και σήμερα το πρωί όντας πλέον σε "θέση μάχης" εκτόξευσε βλήμα το οποίο καλείται να διαδραματίσει ρόλο "γεωλογικού σφυριού", που θα φέρει στην επιφάνεια τις πολύτιμες πληροφορίες.

Τι κρύβει ο Tempel 1;

Το βλήμα, που έχει βάρος 370 κιλά και το μέγεθος ενός πλυντηρίου, εκτοξεύτηκε στις 09.07, ώρα Ελλάδας, και ταξιδεύει με ταχύτητα 37.000 χιλιομέτρων την ώρα. Αν όλα πάνε καλά, θα προσκρούσει στον κομήτη αύριο το πρωί, ακριβώς την ίδια ώρα.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η πρόσκρουση, που είναι ισοδύναμη με την έκρηξη 4,5 τόνων τρινιτροτολουόλης, θα ανοίξει έναν κρατήρα βάθους 25μ και διαμέτρου 100μ., μεγέθους δηλαδή ενός γηπέδου ποδοσφαίρου. Ταυτόχρονα θα δημιουργηθεί μια πρόσκαιρη καταιγίδα σωματιδίων και αερίων. Αυτό είναι και το ζητούμενο.

Οι κομήτες είναι πορώδεις σφαίρες από πάγο και πέτρα. Τα υλικά που βρίσκονται κάτω από τον εξωτερικό φλοιό του έχουν μείνει άθικτα από τον καιρό που δημιουργήθηκε το σύμπαν. "Πρόκειται για υλικά που δεν έχουν δει το φως εδώ και 4.6 δισ. χρόνια" εξηγεί η Τζέσικα Σανσάιν, μέλος της επιστημονικής ομάδας που παρακολουθεί τον Deep Impact. "Κάνουμε λοιπόν αυτό που θα έκανε κάθε καλός γεωλόγος. Θα χτυπήσουμε τον κομήτη με ένα "σφυρί" για να δούμε τι κρύβεται μέσα" προσθέτει.

Φυσικά κάτι τέτοιο δεν είναι εύκολη υπόθεση. "Είναι σαν να προσπαθεί μία σφαίρα όπλου να χτυπήσει μια δεύτερη σφαίρα με τη βοήθεια μια τρίτης" λέει χαρακτηριστικά ο Ντέιβ Σπένσερ διευθυντής της αποστολής, δηλώνοντας όμως σίγουρος για την ευστοχία της.

Η πρόσκρουση και οι συνέπειές της θα παρατηρηθούν και θα καταγραφούν από τις κάμερες και τον εξοπλισμό που βρίσκονται στον πύραυλο Deep Impact. Σε επιφυλακή θα βρίσκονται επίσης τα τηλεσκόπια τόσο του διαστήματος, Hubble, Chandra, Spitzer και XMM Newton όπως και της Γης. Το όλο εγχείρημα εκτιμάται ότι θα προσφέρει σημαντικές πληροφορίες τόσο για την προέλευση του ηλιακού μας συστήματος, όσο και για πιθανές στρατηγικές εκτροπής ενός κομήτη από την τροχιά του στην περίπτωση που απειλήσει τη Γη.

www.ert.gr

[and1dr]

Η "λίμνη" του Τιτάνα

Την προσοχή των επιστημόνων τράβηξε μία φωτογραφία του Τιτάνα, του μεγαλύτερου δορυφόρου του Κρόνου, η οποία απεικονίζει στην επιφάνεια του δορυφόρου κάτι σαν λίμνη. Από καιρό οι επιστήμονες από καιρό "υποπτεύονται", ότι ο Τιτάνας μπορεί να φιλοξενεί σωματίδια υγρού μεθανίου και αυτό το στοιχείο μεγέθους 235χμ με 75χμ, μπορεί να είναι η απόδειξη, που έψαχναν. Πάντως, οι επιστήμονες εμφανίζονται επιφυλακτικοί, ως προς την εξήγηση του στοιχείου, το οποίο φαίνεται να έχει κάτι σαν όχθη. Οι ειδικοί τονίζουν, πως το εν λόγω στοιχείο μπορεί να είναι απλά σκοτεινά, στέρεα κοιτάσματα, που "πιάστηκαν" σε μία ηφαιστειακή καλντέρα. Τις φωτογραφίες "τράβηξε" το ερευνητικό σκάφος Huygens, του διαστημικού σκάφους Cassini, κατά την προσεδάφιση του στον Τιτάνα.

Χρειάζεται περαιτέρω έρευνα

Σύμφωνα με τον Δρ. Ελίζαμπεθ Τερτλ, από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, μέλος της ομάδας, που επεξεργάζεται τις φωτογραφίας του Cassini τόνισε, ότι το στοιχείο αυτό είναι μοναδικό στην έως τώρα εξερεύνηση του Τιτάνα. "Η περίμετρός του μοιάζει με όχθη, την οποία έχει λειάνει το νερό".

Το στοιχείο βρίσκεται στην πλέον νεφελώδη περιοχή του Τιτάνα, προς τον νότιο πόλο, που είναι και το πιο πιθανό σημείο να έχει δεχτεί βροχή μεθανίου.

Αυτό σε συνδυασμό με τις απαλές όχθες, που βρίσκονται στην περίμετρο της "λίμνης", κάνει τους επιστήμονες να εικάζουν, ότι πρόκειται για μία "λίμνη" υγρού μεθανίου.

"Μία εναλλακτική εξήγηση είναι ότι το στοιχείο ήταν κάποτε λίμνη, αλλά πλέον έχει ξεραθεί αφήνοντας πίσω σκοτεινά κοιτάσματα" λέει η Δρ. Τερτλ.

Πάντως, παρά τις προγενέστερες προβλέψεις για ύπαρξη υγρού στοιχείου στον Τιτάνα, δεν έχουν βρεθεί υγρά σωματίδια.

Εξάλλου, οι επιστήμονες, τονίζουν, πως το Cassini δεν βρίσκεται ακόμα στην κατάλληλη θέση για να φωτογραφήσει τη γυαλάδα, που εκπέμπουν τα "νερά" του Τιτάνα.

Στο μέλλον, με τη βοήθεια του Cassini οι επιστήμονες θα μπορέσουν να μελετήσουν τη "λίμνη" και να ερευνήσουν για τυχόν αντανακλάσεις, που αποδεικνύουν την παρουσία υγρών.

"Λίμνες" σαν και αυτές της Γης

Το ερευνητικό σκάφος Huygens του Cassini έστειλε πίσω εικόνες από την προσεδάφισή του στον δορυφόρο καναλιών και "λιμνών", που μοιάζουν με αυτά της Γης.

Η αποστολή Cassini-Huygens, ένα κοινό σχέδιο των Ευρωπαϊκών και Ιταλικών Διαστημικών Υπηρεσιών και της NASA, κόστους 3 δις, ξεκίνησε το ταξίδι στο διάστημα με αφετηρία τον Ακρωτήριο Κανάβεραλ, της Φλόριδα των ΗΠΑ το 1997, με σκοπό τη μελέτη του Κρόνου, των δακτυλίων και των δορυφόρων του.

Ο Τιτάνας, με μέση θερμοκρασία –179 βαθμούς Κελσίου, είναι ο μόνος δορυφόρος του Ηλιακού Συστήματος με πυκνή, αδιαφανή ατμόσφαιρα, η οποία αποτελείται από άζωτο, μεθάνιο και άλλους απλούς υδρογονάνθρακες και ίσως μοιάζει με τη Γη, όπως αυτή ήταν πριν υπάρξει ζωή, δηλαδή πριν από περίπου 3,8 δισεκατομμύρια χρόνια.

www.ert.gr