Έρχονται οι Aβορίγινες

[Ήρα]

Πριν από περίπου εκατό χρόνια οι αποικιοκράτες υπολόγιζαν τους μελαψούς αυτόχθονες της Αυστραλίας όπως τα άψυχα ζώα. Δείγματα του χορού, της μουσικής, της τέχνης, της σοφίας, της ζωής και του αγώνα τους για την κατάκτηση ανθρωπίνων και πολιτικών δικαιωμάτων παρουσιάζουν τώρα οι ίδιοι στην Αθήνα, με τη συμβολή δύο μουσείων της Βικτόρια και το Παουερχάουζ του Σίδνεϊ.

Ένας από τους αρχαιότερους ζώντες πολιτισμούς, που άντεξε σε δύο αιώνες υποτίμησης και συστηματικών προσπαθειών για την εξαφάνισή του, αναδιπλώθηκε δυναμικά στην ανήσυχη δεκαετία του '60. Έσπασε το φράγμα της περιθωριοποίησης, την υποτίμηση του «έθνικ», έγινε τάση και καλλιτεχνικό ρεύμα που χάρισε στη μικρότερη κατοικημένη ήπειρο αυτό που έλειπε από την αποικιακή κουλτούρα. Μια διαφορετική ταυτότητα, χρώματα ζωηρά, μια ανοιχτή αντίληψη του κόσμου. Στο επίκεντρό της δεν βρίσκεται η μονάδα, αλλά η ομάδα. Γενεσιουργός είναι το πνεύμα σε μια αέναη κίνηση μεταξύ τόπου και χρόνου, που αίρει την αντίθεση όνειρο - πραγματικότητα, ύλη - πνεύμα που χαρακτηρίζει τη δυτική σκέψη.

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ η πολιτιστική και καλλιτεχνική έκφραση των αυτοχθόνων πήρε τη ρεβάνς με την αθλήτρια Κάθι Φρίμαν, η οποία κράτησε την Ολυμπιακή Φλόγα, και βρήκε παγκόσμια προβολή ως εθνική πλέον τέχνη της Αυστραλίας.

Σύμφωνα με αυτό το πνεύμα, η Αυστραλία προσφέρει τώρα στην Πολιτιστική Ολυμπιάδα μία έκθεση με έργα τέχνης, χειροτεχνίες και ντοκουμέντα που διατρέχουν τον 20ό αιώνα.

...Για τους αυτόχθονες η τέχνη δεν ξεχωρίζει από την υπόλοιπη ζωή. H ζωγραφική πάνω σε φλοιούς δένδρων, η χάραξη σχεδίων συγκεκριμένων ή συμβόλων είναι μια γλώσσα επικοινωνίας και διάδοσης της γνώσης και των ιδεών.

Μέταλλα δεν υπάρχουν. Υπάρχουν φούστες από χόρτα, καλάθια και ταγάρια πλεκτά για το ψάρεμα ή τη μεταφορά τροφίμων, κοσμήματα από κοχύλια και οστά ζώων, φλοιοί δένδρων και κομμάτια ξύλων για τα σκεύη, για την καθημερινή ζωή, τις τελετές, τα μουσικά όργανα, τα εξαρτήματα του κυνηγιού ­ υπάρχουν λίγα λίθινα εργαλεία. Όλα αυτά όμως είναι τυλιγμένα με ζωγραφικές ή εγχάρακτες παραστάσεις. Αυτό που μοιάζει μ' ένα ποτάμι ή το σώμα φιδιού μπορεί να είναι ο γαλαξίας. Τα σχέδια που θυμίζουν μπατίκ μπορεί να είναι ένας χάρτης της γης με τα βουνά, τις κοιλάδες, τις λίμνες, τα υπόγεια νερά. Ομόκεντροι κύκλοι μπορεί να σημαίνουν ένα πηγάδι και ένας κύκλος με τριγύρω στίγματα μια συγκέντρωση ανθρώπων.

INFO

«Ο τόπος μας: H Αυστραλία των αυτοχθόνων σήμερα». Επιμέλεια: Στιβ Μίλερ. Στο νέο κτίριο του Μουσείου Μπενάκη (Πειραιώς 138, Ρουφ). Διάρκεια έως 5 Σεπτεμβρίου.