"Στην άλλη όχθη"

[Sovereign]

Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκθεση για όσους γιατρούς ή μη ενδιαφέρονται για τα μονοπάτια της ψυχής και της ψυχικής νόσου φιλοξενείται αυτές τις μέρες στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων (Πειραιώς 51). Για να μην πλατειάζω, παραθέτω την αναφορά του www.pathfinder.gr που τα γράφει αρκετά όμορφα. Μην τη χάσετε!

Το έργο ενός παλιού έγκλειστου στο Δαφνί, στάθηκε η αφορμή της έκθεσης με τίτλο «Στην άλλη όχθη», που φιλοξενείται (έως 25/3) στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων (Πειραιώς 51). Η ιδέα της καθηγήτριας Ψυχολογίας Φωτεινής Τσαλίκογλου να φέρει το κοινό «αλλιώς» κοντά σε δημιουργίες ανθρώπων, που έζησαν ή ζουν σε ιδρύματα, και διά βίου θεωρούμενων ως «ψυχικά νοσούντες», αποκαλύπτει ξανά πως η τέχνη μπορεί να γίνει δρόμος για ειλικρινή επικοινωνία.

Το μήνυμα της «άλλης όχθης» δεν είναι ότι υπάρχει μια τέχνη «ψυχοπαθολογική», «διαφορετική», αλλά ότι η τέχνη μπορεί να γίνει καταφύγιο, διέξοδος από τον ψυχικό πόνο, μια γλώσσα που να καθιστά εφικτή την επικοινωνία, όταν όλες οι άλλες «γλώσσες» αποτυγχάνουν.

Ο στόχος της είναι να αναδείξει την ποιότητα έργων, που μπορούν να σταθούν ισότιμα απέναντι σε έργα των ψυχικώς υγιών δημιουργών. Ετσι, ο άγνωστος Νίκος από το Δαφνί, o Ναπολέων από τα Γιάννενα, και άλλοι Ελληνες καλλιτέχνες συνυπάρχουν με καταξιωμένους «αιρετικούς» δημιουργούς.

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα παρουσιάζονται έργα ξένων καλλιτεχνών της «άλλης όχθης», προερχόμενα από γνωστά μουσεία, πολλά ψυχιατρικά ιδρύματα και άλλους φορείς. Εκτίθενται έργα διάσημων καλλιτεχνών, όπως των Αντονέν Αρτώ, Γιαννούλη Χαλεπά, καταξιωμένων δημιουργών της art brut και πολλών άλλων λιγότερο γνωστών σύγχρονων Ελλήνων και ξένων δημιουργών.

[Ήρα]

<<πόσο κοντά βρίσκονται η γενικώς αποδεκτή ,η αναγνωρισμένη τέχνη και η τέχνη του περιθωρίου?>>

μια έκθεση τόσο διαφορετική.ομολογώ ότι επειδή δεν έχω μεγάλη εμπιστοσύνη σε προγράμματα που οργανώνονται απο κρατικούς φορείς ακριβώς επειδη πολλές φορές αντιμετωπίζονται με προχειρότητα , πήγα στην έκθεση με αρκετή καχυποψία .

Μετά από μιάμιση ώρα και ενώ υπήρχε μια υποψία υποβόσκουσας αγχώδους διαταραχής στο κεφάλι μου λόγω επικείμενων εξετάσεων ουρολογίας ,συνεχίζαμε να μην ξεκολλάμε και να γεμίζουμε τα μάτια μας με τα φανταχτερά χρώματα των καλλιτεχνών.

μια έκθεση που νομίζω ότι πρέπει να δει ο καθένας μας ακριβώς για να βάλουμε ένα ακόμη λιθαράκι στον αποστιγματισμό των ψυχικά ασθενών.μια έκθεση που ευτυχώς μαζεύει αρκετό νέο κόσμο.

η είσοδος είναι δωρεάν και η έκθεση λειτουργει 10-2 το πρωί και 6-9 το απογευμα τις καθημερινές ενώ τα Σάββατα λειτουργει μόνο το πρωί.εκτίθενται στο ισόγειο έργα από ένα εργαστήριο στη Γαλλία(Το μη πράττειν) ενώ στον πρώτο όροφο βλέπουμε έργα των πιο γνωστών εκπροσώπων της art-brut (ακατέργαστη τέχνη) και παράλληλα διαβάζουμε τις βιογραφίες τους.

προσωπικά αυτό που με άγγιξε πιο πολύ είναι τα βίντεο που προβάλλονται και δείχνουν ιστορίες ατόμων που νοσηλεύονται για χρόνια.Ένας από αυτους ,ο Μιχάλης ,αποχαιρετώντας μας , του ζητάται να μας κάνει μια ευχή.Και ο Μιχάλης συμπυκνώνει την αναμονή της ευτυχίας σε ένα καλό γεύμα- τόσα λίγα αρκούν για μια ευτυχισμένη στιγμή!η απλότητα τους απλώνεται σαν βάλσαμο σε καθημερινές μας αγωνίες.

αξίζουν κάποια λόγια τους που διάβασα να αποτυπωθούν εδώ.

<<τι σημαίνει να ζωγραφίζεις?πώς γίνεται ?είναι το να ανοίγεις ένα πέρασμα μέσα από έναν αόρατο σιδερένιο τοίχο ,που μοιάζει να βρίσκεται ανάμεσα σε αυτό που νιώθεις και σε αυτό που μπορείς . πώς να διασχίσεις αυτόν τον τοίχο ,καθώς σε τίποτα δε χρησιμεύει να χτυπάς δυνατά ?πρέπει να τον σκάψεις τον τοίχο και να τον διασχίσεις με τη λίμα ,αργά και με υπομονή >>

Antonin Artaud

<<το ψυχιατρείο δεν είναι χωματερές για τους ανθρώπους >>

<< ψυχικά άρρωστος?Αυτός που λέει όλα τα μυστικά του. ο διαφανής άνθρωπος.το ρούχο της αθωοτητας >>

<<κι εμεις είμαστε κανονικοί άνθρωποι.σε καφετέριες πηγαίνουμε με τον αρραβωνιαστικό μας και τις φιλενάδες μας στην Κηφισια .>>

τελικά <<η τέχνη δεν έρχεται να πλαγιάσει σε ατσαλάκωτα και καθαρά κρεβάτια που άλλοι έστρωσαν για αυτήν. δραπετεύει αμέσως μόλις εκφέρεται το όνομα της.οι καλύτερες στιγμές της είναι όταν λησμονεί πως ακριβώς ονομάζεται >>

μην αφήσετε να τελεώσει η έκθεση χωρίς να την δείτε!