Δον Κιχώτης

[V for Vendetta]

ΓΚΡΙΓΚΟΡΙ ΚΟΖΙΝΤΣΕΦ

Δον Κιχώτης

Από τις πολλές μεταφορές στον κινηματογράφο του «ΔΟΝ ΚΙΧΩΤΗ» αξίζει τον κόπο να σταθεί κανείς στη σοβιετική εκδοχή του Γκριγκόρι Κόζιντσεφ του 1957 - την πρώτη ταινία της επικής του τριλογίας μαζί με τον «ΑΜΛΕΤ» και τον «ΒΑΣΙΛΙΑ ΛΗΡ». Η ταινία αναγιγνώσκει, με έντονα πολιτικό κλειδί, τις άδοξες περιπέτειες του ξεπεσμένου Ισπανού ευγενούς και του πιστού του ιπποκόμου. Ο μέγας Κόζιντσεφ (1905 - 1973), συνθέτει μια έγχρωμη, σινεμασκόπ βερσιόν που προβλήθηκε και αγαπήθηκε ευρέως. Μια απεικόνιση πολυποίκιλη και πλούσια σε κίνηση - παρά

το κυρίαρχο θεατρικό στίγμα, μια απεικόνιση πιστή στη σκηνική διασκευή του θεατρικού συγγραφέα Γεβγένι Σβαρτς («Ο Δράκος») πάνω στο κλασικό, ομώνυμο μυθιστόρημα του Μιγκέλ ντε Θερβάντες, από τις αρχές του 1600...

Τα ιπποτικά μυθιστορήματα αναπτύχθηκαν ως λογοτεχνικό είδος το μεσαίωνα, είδος που απόκτησε μεγάλη δημοφιλία. Σε ποιον δεν άρεσε να χάνεται μέσα σε ιστορίες για ηρωικούς καβαλιέρους που με αυταπάρνηση έσωζαν από τα νύχια του κακού νεαρές και όμορφες παρθένες; Τα ιπποτικά μυθιστορήματα παράγονταν μαζικά και ασταμάτητα, θα μπορούσαν κατά κάποιο τρόπο να συγκριθούν με τα σημερινά αστυνομικά... Ο Θερβάντες, που εμφανίζεται πολύ αργότερα, στέκεται κριτικά σ' αυτό το λογοτεχνικό είδος. Μπορεί μάλιστα κανείς να ισχυριστεί ότι το

μυθιστόρημά του «Δον Κιχώτης» γεννιέται σαν αντίδραση στη συγκεκριμένη λογοτεχνία, σαν μια παρωδία του είδους...

Ο Σοβιετικός «ΔΟΝ ΚΙΧΩΤΗΣ» αποτελεί μια από τις πιο ποιητικές ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου. Ο ξεπεσμένος κι αδέξιος ευγενής που διαβάζει από το πρωί ως το βράδυ ιπποτικά μυθιστορήματα που του ξεχειλίζουν τη βιβλιοθήκη και το μυαλό ... Η ψηλόλιγνη αυτή καρικατούρα έχει καταπιεί τόσους ανιδιοτελείς ήρωες που στο τέλος μεταμορφώνεται σε έναν από δαύτους. Καβαλάει κι ένα γάιδαρο που νομίζει φαρί και, με τον πιστό του ιπποκόμο τα βάζει με δράκους και θεριά, που δεν είναι παρά... ανεμόμυλοι. Ηλίθιος θεατής στο δικό του

θέαμα ο ξεπεσμένος ευγενής, ανακτά αρχοντιά από τις «ενάρετές» του περιπέτειες.

Η ηθική συμπάθεια για το χαρακτήρα είναι εμφανής και τείνει να τονίσει τις όψεις εκείνες που πλησιάζουν στη μαρξιστική ιδεολογία, όπως π.χ. στο επεισόδιο στην αυλή του Δούκα. Κυρίως όμως σε ό,τι αφορά τον καθορισμό των χαρακτήρων του Δον Κιχώτη και του Σάντσο Πάντσα που μέσα από την εξέλιξη της ιστορίας διεισδύει ο ένας μέσα στον άλλο σε βαθμό που να χρωματίζεται ο ένας με τα συναισθήματα του άλλου. Πανέμορφη σύνθεση, πληρότητα στην αίσθηση και έξυπνη και δημιουργική κάμερα. Μνημειώδης η είσοδος του Νικολάι Τσερκάσοφ με το

κολοσσιαίο εκτόπισμα, όπου διαψεύδεται παταγωδώς η ρήση «ουδείς αναντικατάστατος»...

Παίζουν: Νικολάι Τσερκάσοφ, Γιούρι Τολουμπέγιεφ, Σεραφίμα Μπίρμαν, Λουντμίλα Κασιάνοβα κ.ά.

Παραγωγή: Σοβιετική Ενωση (1957).

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ