Καζαμπλάνκα

[V for Vendetta]

ΜΑΪΚΛ ΚΕΡΤΙΖ

Καζαμπλάνκα

Μπορεί να μην είναι το απόλυτα καλύτερο φιλμ όλων των εποχών, είναι όμως ένα από τα ελάχιστα - απείρως δημοφιλές για δεκαετίες επί δεκαετιών - που έχουν φωλιάσει τόσο βαθιά στο συλλογικό φαντασιακό. Ανήκει στις ταινίες cult που καθένας μας γνωρίζει το στόρι τους, τους πρωταγωνιστικούς χαρακτήρες και ατόφιες ατάκες από τους διαλόγους. Σαν τέτοιες μυθικές ταινίες αναφέρονται οι «ΟΣΑ ΠΑΙΡΝΕΙ Ο ΑΝΕΜΟΣ», «Ο ΜΑΓΟΣ ΤΟΥ ΟΖ», «ΠΟΛΙΤΗΣ ΚΕΪΝ», «Ο ΝΟΝΟΣ», «ΚΙΝΓΚ ΚΟΝΓΚ», «Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΩΝ ΑΣΤΡΩΝ» ... Από όλα τα παραπάνω φιλμ η «ΚΑΖΑΜΠΛΑΝΚΑ» είναι το πλέον αναγνωρίσιμο, ακόμα και για όσους δεν το έχουν δει...

Στη δίνη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η εξωτική Καζαμπλάνκα στο Μαρόκο είναι και καταφύγιο και σταυροδρόμι για τυχοδιώκτες, απατεώνες, κατασκόπους, πολιτικούς πρόσφυγες και αντιστασιακούς στην παρανομία. Για όλους, εν γένει, εκείνους που ψάχνουν ένα εισιτήριο προς την ελεύθερη Αμερική... Στην Καζαμπλάνκα έχει εγκατασταθεί και ο Ρικ Μπλέιν. Ενας απόμακρος και κυνικός Αμερικανός, ιδιοκτήτης του πολυσύχναστου και συνάμα ιν κλαμπ «Rick's». Εκεί, ένα βράδυ θα φθάσει ο καταζητούμενος από τους Ναζί αντιστασιακός Βίκτορ Λάζλο με τη Νορβηγίδα σύζυγό του Ιλσε, παλιά «γνωστή» του Ρικ από το Παρίσι. Εκεί, ξανασυναντιούνται μετά από χρόνια οι αιώνιοι εραστές Ρικ και Ιλσε υπό τους ήχους της αθάνατης μελωδίας «As Time Goes By», ερωτικό θέμα του ζευγαριού αλλά και συνδετικό μουσικό τέχνασμα των πρωταγωνιστών μεταξύ τους, με το χρόνο και με το κοινό.

http://www.youtube.com/watch?v=F_bMFVDu9yo&feature=player_embedded

Η «ΚΑΖΑΜΠΛΑΝΚΑ», υπόδειγμα μορφής και «αόρατου» στυλ, σηματοδοτεί την αντιπροσωπευτικότερη στιγμή της κορύφωσης των θεματικών και μορφικών στρατηγικών του κλασικού Χόλιγουντ και μετατοπίζει με χαρακτηριστικό τρόπο την προπαγάνδα σε μελόδραμα μέσα από μια ημίωρη, αρχετυπική αντιπαράθεση ανάμεσα σε δυο ευδιάκριτα διαφορετικούς «ήρωες»: Τον Ευρωπαίο, καταζητούμενο από τους Ναζί, αντιστασιακό Βίκτορ Λάζλο και τον εκπατρισμένο και μοναχικό Αμερικανό ιδιοκτήτη κλαμπ, Ρικ. Τις συστάσεις γνωριμίας τους τις κάνει ο Γάλλος αστυνομικός διοικητής της δοσίλογης κυβέρνησης του Βισύ. Η αναμέτρηση των δύο αυτών αντιθετικών ηρώων διεξάγεται σε επίπεδο βλέμματος, με λήψεις «shot reverse shot», τυπικές, του μορφικού υποδείγματος. Η συνάντηση αυτή δίνει σάρκα και οστά στο ντουέτο Ρικ και Λάζλο, στον «εκτός νόμου» ήρωα αφενός και στον «ήρωα της επίσημης αντίστασης» αφετέρου. Με τον τρόπο αυτό, η ταινία απευθύνει προσκλητήριο στο σύνολο των «μυθολογιών» ως προς το μέτωπο του πολέμου, να στηρίξει την ιστορία των σύγχρονων προσφύγων από τα εδάφη που έχουν καταλάβει οι Ναζί. Η δημοφιλέστατη ταινία «ΚΑΖΑΜΠΛΑΝΚΑ» πραγματεύεται την ιστορία ενός «ακούσιου» ήρωα μέσα από μια ιστορία κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του ιδεολογικού της project: Την υπέρβαση, δηλαδή, του λανθάνοντος φόβου για την επικείμενη είσοδο της Αμερικής στον πόλεμο.

Φιλμ ακραίου «κοσμοπολιτισμού» επίσης! Ιδιότητα, που ανακλά πλήρως τη σύνθεση του ιστού της αμερικανικής βιομηχανίας του κινηματογράφου. Εκτός από τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, τον νέγρο Ντούλι Γουίλσον και τον σεναριογράφο Χάουαρντ Κοχ που είναι Αμερικανοί, ο σκηνοθέτης Μίχαελ Κουρτίζ είναι Ούγγρος, η Ινγκριντ Μπέργκμαν Σουηδέζα και ο Πάουλ Χενράιντ Αυστριακός. Υπάρχουν ακόμα δυο Εγγλέζοι, ο Ρέιν και ο Γκρίνστριτ, ένας Γερμανός ο Κόνραντ Βάιντ και ακόμη δυο Ούγγροι ο Λορ και ο Σακάλ. Ενας Νορβηγός ο Κουάλεν, ένας Ρώσος ο Κίνσκεϊ και ένας Γάλλος, ο Νταλιό. Επίσης, τη μουσική έγραψε Αυστριακός, ο Μαξ Στάινερ.

Η «ΚΑΖΑΜΠΛΑΝΚΑ» που κέρδισε το βραβείο καλύτερης ταινίας της χρονιάς το 1943 μοιάζει περισσότερο να συνοψίζει μια ολόκληρη εποχή του αμερικάνικου σινεμά - την εποχή των στούντιο - και να λειτουργεί προφητικά ως προς τον τρόπο που θα εξακολουθούσαν και θα εξελίσσονταν τα μοντέλα που εγκαθιδρύθηκαν αυτήν την εποχή. Η «ΚΑΖΑΜΠΛΑΝΚΑ» - με τον Ρικ Μπλέιν - ως καθαρόαιμο απόγονο του Ρετ Μπάτλερ του «ΟΣΑ ΠΑΙΡΝΕΙ Ο ΑΝΕΜΟΣ» - φαντάζει, εκ των υστέρων, να αντανακλά την ηχώ όλων των προγενέστερων αλλά και των μεταγενέστερων ταινιών...

Παίζουν: Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, Ινγκριντ Μπέργκμαν, Πίτερ Λορ, Πάουλ Χενράιντ, Κλοντ Ρέιν, Κόνραντ Βάιντ, Ντούλι Γουίλσον, κ.ά.

Παραγωγή: ΗΠΑ (1943).

We'll Always Have Paris

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ