[ΤΑΙΝΙΟΚΡΙΤΙΚΗ] "Gran Torino"

[Leviathan]

Ο καλύτερος Κλιντ Ίστγουντ

Του Δημήτρη Δανίκα

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Πέμπτη 26 Φεβρουαρίου 2009, ΤΑ ΝΕΑonline.

Αnd the winner is Κλιντ Ίστγουντ. Αυτό έχει καταγραφεί στη συνείδησή μου. Αυτή η ταινία- το Gran Τorino- θα έπρεπε να είχε σαρώσει στα Όσκαρ. Η απόλυτα ειλικρινής αυτοαναίρεσή του. Σα να μπαίνει για πρώτη φορά στην εκκλησία και να κάνει στριπτίζ στον εξομολογητή του από την αρχή. Να μας ευλογήσει με τη μέγιστη αρετή. Αυτογνωσία αγαπητοί. Αυτογνωσία, που προϋποθέτει γενναιότητα, συνειδητότητα, αμφισβήτηση και διαρκή ανησυχία. Όσο περνάνε τα χρόνια τόσο αυτοαναιρείται και αναιρεί.

Πρώτον λοιπόν, ο τεράστιος αυτός ζωντανός μύθος, ο τελευταίος σοφός, ο Ακίρα Κουροσάβα του Αmerican Cinema, φτιάχνει μια μικρή παραγωγή. Σα να ξεκινάει από την αρχή. Ουδείς γνωστός πλην του Κλιντ. Ουδείς λευκός πλην του Κλιντ και των δύο δικών του αγοριών. Ασιατικής καταγωγής οι συμπρωταγωνιστές σ΄ αυτήν την ιστορία τη μικρή. Έχει σημασία αυτό. Ο Κλιντ γυρίζει την πλάτη του στο Χόλιγουντ το εκσυγχρονιστικό. Και πλαγίως επιστρέφει στις αξίες του Χόλιγουντ του παλιού. Όπως περίπου έκανε ο Ντάλτον Ντράμπο στο γουέστερν «Lonely are the brave» (Μόνοι είναι οι γενναίοι) με τον Κερκ Ντάγκλας.

Δεύτερον, η ιστορία εντελώς προσφυγική. Ποιος είναι ο Γουόλτ Κοβάλσκι; Φυσικά ο Κλιντ. Πού παραπέμπει το όνομα; Στον Στάνλεϊ Κοβάλσκι του «Λεωφορείον ο πόθος» του Τένεσι Ουίλιαμς και του 1947. Παραπέμπει ακόμα στους Πολωνούς μετανάστες. Και τέλος, παραπέμπει στους ήρωες του «Ελαφοκυνηγού» που βρέθηκαν στην κόλαση του Βιετνάμ. Πολωνοί κι αυτοί. Μ΄ έναν λόγο, λέει ο Ντάνι Ουάλας, συγγραφέας του ομότιτλου μυθιστορήματος, και ο σεναριογράφος Νικ Σενκ, πρόσφυγες και ξένοι η πλειονότητα του πληθυσμού των ΗΠΑ.

Τρίτον, το προφίλ του Γουόλτ Κοβάλσκι μοιάζει με φωτοτυπία του Κλιντ Ίστγουντ και του «Dirty Ηarry». Ρατσιστής μέχρι μυελού οστών. Αντιδραστικός μέχρι τον λαιμό. Μισάνθρωπος από τα παιδιά του μέχρι τον τελευταίο περαστικό. Ένας βετεράνος της Κορέας σε διαρκή πόλεμο με κάθε Αμερικανό. Κυρίως με τον ασιατικό πληθυσμό. Η επίθεση είναι η καλύτερη άμυνα. Υπάρχει λόγος γι΄ αυτό.

Τέταρτον, η ψυχολογία. Ο ρατσισμός του Κοβάλσκι είναι το ανάχωμά του για τη δική του, την ανομολόγητη ενοχή του. Ο ρατσισμός καλύπτει το δικό του στίγμα. Ο πόλεμος είναι το αόρατο πεδίο της ταινίας. Έχει σημασία αυτό. Ο πόλεμος ως εισβολή (Κορέα). Ο πόλεμος ως αμερικανική υπεροχή. Κάτι τρομερό είχε συμβεί. Κάτι αποτρόπαιο και δολοφονικό. Η επιθετικότητα του Κοβάλσκι είναι η άμυνά του. Είναι η μάσκα που φοράει όλα αυτά τα χρόνια. Ο ρατσισμός- λέει ο συγγραφέας- είναι το πιο εύκολο καταφύγιο του αμαρτωλού.

Πέμπτον, η προσφυγιά. Από την Πο λωνία οι ρίζες του Κοβάλσκι. Από την Κορέα οι γείτονές του. Πρόσφυγας εναντίον προσφύγων. Ο χειρότερος εργοδότης είναι ένας πρώην αριστερός. Κάπως έτσι. Όλα θαμμένα, κρυμμένα και απωθημένα. Πάει ακόμα πάρα πέρα. Ο Ίστγουντ γκρεμίζει την κυρίαρχη λογική του καλού, κακού και άσχημου. Ας πούμε. Ο Κοβάλσκι από ρατσιστής μεταμορφώνεται σε ήρωα αλτρουιστή. Ας πούμε, δεν είναι όλοι οι Κορεάτες καλοί Ασιάτες. Όχι, λέει ο Κλιντ. Εξαρτάται. Όσοι ενσωματώνονται αμαχητί στην αμερικανική κοινωνία, είναι ίδιοι και απαράλλαχτοι με κάθε λευκή συμμορία. Απίστευτο.

Έκτον, η βία. Όλες οι αξίες που συγκροτούν τον Dirty Ηarry γκρεμίζονται από τον ίδιο άνθρωπο που έγινε διάσημος απ΄ αυτήν την ταινία. Όλα. Αυτοδικία, επιθετικότητα, προκαταλήψεις, αλαζονεία και ανωτερότητα. Για να καταλάβετε, η ταινία μοιάζει σα ν΄ αρχίζει με συνταξιούχο τον Dirty Ηarry και σα να τελειώνει με την κηδεία του.

Έβδομον, το τέλος του Αmerican dream. Αυτό και το επιμύθιο, αυτή και η ανατροπή. Μόνο ανθρώπινα «σκουπίδια», οι πρόσφυγες, οι κατατρεγμένοι και οι ξένοι, αυτοί το Άλας της Γης. Αυτοί οι ιμάντες των αξιών της Ζωής. Εμείς οι χορτασμένοι οι Αμερικανοί έχουμε εκπέσει από τον ανθρώπινο προορισμό μας σ΄ αυτήν τη Γη. Οι έσχατοι έσονται πρώτοι!

Όλα αυτά ακούγονται εγκεφαλικά. Ε, λοιπόν σας λέω κάτι που μου συνέβη πρώτη φορά τον χρόνο αυτό. Στα τελευταία σαράντα λεπτά, τόσο συγκινήθηκα που δάκρυσα αληθινά. Τέτοια ουσία, τόσο ψαχνό, τέτοια λεβεντιά, τόση εκ βαθέων εξομολόγηση και ειλικρινή αυτοκριτική σε μια ιστορία τόσο μικρή και τόσο προσωπική. Αυτή η Άλλη, η πραγματικά μεγάλη Αμερική!

Με δυο λόγια: Συνταξιούχος και χήρος, κακότροπος, μισάνθρωπος ακόμα και προς τα δικά του τα παιδιά. Μετά την κηδεία της γυναίκας του, μένει μόνος παρέα με έναν θηλυκό σκύλο. Δίπλα στη γειτονιά ζωσμένος από πρόσφυγες της Κορέας. Πλάσματα που του θυμίζουν έναν πόλεμο στον οποίο καλύτερα να μην είχε βρεθεί. Ξεχειλίζει από μίσος για κάθε τι που θυμίζει την Κορέα. Όμως ούτε με τα παιδιά του είναι συμφιλιωμένος. Έχει τους λόγους του: Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η περιουσία και τα κειμήλια από το σεντούκι της μητέρας. Ώσπου μια μέρα θ΄ αρχίσει η αλλαγή. Συμμορία θα επιτεθεί σε δύο μικρούς Κορεάτες. Οι μνήμες επιστρέφουν και ο Γουόλτ Κοβάλσκι βρίσκεται σε πόλεμο με τη νέα Αμερική.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

υγ1.....Το trailer

υγ2.....Μαζι με τον "Παλαιστη" οι καλυτερες ταινιες που εχω δει φετος(μεχρι τωρα)....

υγ3.....4 !!!

[Clemence]

κα τα πλη κτι κο! ποιος ξερει γιατι δε βρηκε καμια θεση - θεσουλα εστω - στα οσκαρ

μήν το χασετε

[kanagawa]

Στα τελευταία σαράντα λεπτά, τόσο συγκινήθηκα που δάκρυσα αληθινά. Τέτοια ουσία, τόσο ψαχνό, τέτοια λεβεντιά, τόση εκ βαθέων εξομολόγηση και ειλικρινή αυτοκριτική σε μια ιστορία τόσο μικρή και τόσο προσωπική. Αυτή η Άλλη, η πραγματικά μεγάλη Αμερική!

+1. Μια από τις αγαπημένες μου ταινίες