Παγκοσμιο κυπελλο Αστεγων

[Ήρα]

Κάποιες φορές, αρκεί η ευαισθησία, η ιδέα ενός ανθρώπου, το όραμά του για έναν καλύτερο κόσμο, για να προκαλέσει μια επανάσταση... Στην περίπτωση της «γέννησης» του Παγκοσμίου Κυπέλλου Αστέγων, οι άνθρωποι αυτοί ήταν δύο... Ο Αυστριακός Χάραλντ Σμιντ και ο Σκοτσέζος Μελ Γιανγκ...

Όλα ξεκίνησαν, κατά τη διάρκεια μιας διεθνούς συνάντησης των περιοδικών «δρόμου» που έγινε στο Κέιπ Τάουν της Νοτίου Αφρικής, το 2001. Μεταξύ... τυρού και αχλαδιού, και ψάχνοντας έναν τρόπο να ενώσουν με μια κοινή γλώσσα τους άστεγους όλου του κόσμου, σκέφτηκαν το ποδόσφαιρο... Η ιδέα του Παγκοσμίου Κυπέλλου Αστέγων μόλις είχε γεννηθεί και αυτό που έπρεπε να προσδιοριστεί, ήταν ο τρόπος της υλοποίησής της.

Οι ηγέτες της προσπάθειας και οι πάμπολλοι εθελοντές που αποφάσισαν να την στηρίξουν, πέρασαν από... χίλια μύρια κύματα μέχρι να καταφέρουν να δουν το όραμά τους να γίνεται πραγματικότητα. Η πείρα υπήρχε καθώς τόσο ο Σμιντ ως εκδότης του περιοδικού δρόμου «Megaphon», όσο και ο Γιανγκ, ιδρυτής του εναλλακτικού εντύπου «The Big Issue Scotland», είχαν την επαφή που απαιτούνταν με την συγκεκριμένη κατηγορία ανθρώπων, των μόνων, απροστάτευτων, άτυχων ανθρώπων που οι συγκυρίες και οι «κακές στιγμές» της ζωής τους ανάγκαζαν να ζουν στους δρόμους. Όμως η επαφή δεν ήταν αρκετή... Η μεγαλύτερη δυσκολία εντοπιζόταν στο γεγονός ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν είχαν μάθει να δουλεύουν σαν σύνολο και να λειτουργούν μέσα σε κανόνες. Παράλληλα, θέματα γραφειοκρατικά και οικονομικά, από τη μια αύξησαν τον βαθμό δυσκολίας, παράλληλα όμως, αυξήθηκε και το πείσμα των πρωτεργατών για την υλοποίηση της ιδέας τους και αυτό δεν άργησε να γίνει...

Στις 6 Ιουλίου 2003, 18 μήνες μετά την αρχική ιδέα, το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων ξεκινούσε στον Γκρατς της Αυστρίας, την πατρίδα του πρωτεργάτη Χάραλντ Σμιντ. 144 άστεγοι από 18 χώρες έφτασαν στην πόλη της Βόρειας Ευρώπης προκειμένου να δείξουν τις δυνατότητές τους στο ποδόσφαιρο αλλά κυρίως να αποδείξουν ότι «μαζί μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά». Άλλωστε, αυτό ήταν το σύνθημα του 1ου Μουντιάλ Αστέγων. Το Γκρατς φιλοξένησε 100 παιχνίδια ποδοσφαίρου στα οποία σημειώθηκαν 900 γκολ (!) , οι ποδοσφαιριστές τα έδωσαν όλα, χάρηκαν με την ψυχή τους, όπως και οι παραπάνω από 20.000 θεατές που βρέθηκαν στις κερκίδες των δύο αυτοσχέδιων γηπέδων που είχαν δημιουργηθεί στην πλατεία της πόλης, ειδικά γι αυτό το λόγο.

Η πόλη του Γκρατς μπορεί πλέον να υπερηφανεύεται για την τέλεια φιλοξενία της πρώτης «ανθρωπιστικής» διοργάνωσης ποδοσφαίρου, μιας διοργάνωσης που μπορεί να μην είχε την γκλάμουρ ατμόσφαιρα ενός Μουντιάλ, να μην είχε τα λαμπερά αστέρια του ποδοσφαίρου, ούτε και τις εκατοντάδες χορηγίες... Είχε όμως το πάθος και την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Την ανάγκη εκατοντάδων ανθρώπων να επανενταχθούν στην κοινωνία που τους οδήγησε στην εξόντωση, να την κάνουν να κατανοήσει πως η πραγματικότητα υπάρχει και πέρα από αυτό που βλέπουμε και αυτή, η «κρυμμένη» πραγματικότητα είναι ιδιαίτερα σκληρή.

Η σπίθα που άναψε δειλά- δειλά στην Αυστρία, το 2003, στην πορεία έγινε φλόγα κι έπειτα μια μεγάλη... πυρκαγιά! Το 2004, στο Γκέντεμποργκ, οι ομάδες έγιναν 26, το 2005 στο Εδιμβούργο 27, το 2006 στο Κέιπ Τάουν το ποσοστό... γιγαντώθηκε και οι συμμετοχές έφτασαν τις 48! Φέτος, στην Κοπεγχάγη θα είναι επίσης 48 ομάδες, μεταξύ των οποίων, για πρώτη φορά και η Ελλάδα.

Η ελληνική ομάδα αστέγων απέκτησε υπόσταση όταν αποφάσισε να ασχοληθεί με το θέμα το μηνιαίο πολιτικο-σατιρικό περιοδικό «Γαλέρα». Με σύνθημα «κλωτσιά στην φτώχια, τον ρατσισμό και τις εξαρτήσεις», ο Χρήστος Αλεφάντης και οι συνεργάτες του ξεκίνησαν την προσπάθεια, στα πρότυπα των περιοδικών «δρόμου» όλου του κόσμου και κατάφεραν να δημιουργήσουν μια ποδοσφαιρική ομάδα η οποία να εκπροσωπήσει την χώρα μας στο Παγκόσμιο Κύπελλο αστέγων που θα διεξαχθεί από 29 Ιουλίου μέχρι 4 Αυγούστου, στην Κοπεγχάγη. Κυρίως, όμως, να σταθούν στο πλευρό των ευπαθών ομάδων συμπολιτών μας που μέσα από το ποδόσφαιρο θα βοηθηθούν προκειμένου να ενταχθούν ευκολότερα στην κοινωνία και να ξεπεράσουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.

Φορείς στήριξης

Οι άνθρωποι του περιοδικού «Γαλέρα» απευθύνθηκαν σε όλους τους φορείς και τις οργανώσεις που εφαρμόζουν προγράμματα ανθρωπιστικής δράσης, για να βοηθήσουν στην στελέχωση της ομάδας αλλά και του ειδικευμένου προσωπικού που θα την συνοδεύει καθ' όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας της. Ήδη έχουν ανταποκριθεί και προσφέρουν τη βοήθειά τους η ΑΡΣΙΣ -Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων, η PR.A.K.S.I.S, η ΚΛΙΜΑΚΑ, η ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΘΗΝΑΣ, η ΚΑΡΙΤΑΣ Ελλάς ? Προσφυγικό Έργο, το ΚΕ.Θ.Ε.Α.- Μεταβατικό Κέντρο "Mosaic", το ΔΙΚΤΥΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΝΟΜΑΡΧΙΑΣ ΠΕΙΡΑΙΑ, η Μονάδα απεξάρτησης τοξικομανών 18 άνω, το Ανοικτό Θεραπευτικό Πρόγραμμα ΘΗΣΕΑΣ, ο Σύλλογος Μερίμνης Ανηλίκων και οι Γιατροί του Κόσμου.

Βασικός υποστηρικτής της Ελληνικής Ομάδας Αστέγων είναι το Ίδρυμα Αστέγων του Δήμου Αθηναίων οι άνθρωποι του οποίου καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να στηριχθεί αυτή η προσπάθεια.

Δικαίωμα συμμετοχής

Δικαίωμα συμμετοχής στο Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων, έχουν άτομα, άνδρες ή γυναίκες, τα οποία είναι τουλάχιστον 16 χρόνων ή συμπληρώνουν το 16ο έτος της ηλικίας τους πριν από την 1 Ιουλίου 2007, και πληρούν μία τουλάχιστον από τις εξής προϋποθέσεις:

1.Είναι άστεγοι ή υπήρξαν άστεγοι για κάποιο χρονικό διάστημα μεταξύ δύο διοργανώσεων. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, χρονική αφετηρία είναι η 1η Οκτωβρίου 2006, όταν έληξε 4ο το Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων τού Κέιπ Τάουν.

2.Το εισόδημά τους προέρχεται από την πώληση εντύπων του δρόμου (street papers), όπως ήταν τα «Δρομολόγια».

3.Eίναι πρόσφυγες, των οποίων βρίσκεται σε εκκρεμότητα η απόφαση για τη χορήγηση ή μη ασύλου από τις αρμόδιες υπηρεσίες τής χώρας. Σύμφωνα με τον κανονισμό, δεν θα πρέπει να έχουν ούτε άδεια εργασίας στη χώρα.

4.Είναι ενταγμένοι σε πρόγραμμα απεξάρτησης από τα ναρκωτικά ή το αλκοόλ και υπήρξαν άστεγοι, για κάποιο τουλάχιστον χρονικό διάστημα, τα τελευταία δύο χρόνια.

«Εσείς τώρα γιατί ήρθατε όλοι εδώ; Για μας; Τόσο διάσημοι γίναμε ξαφνικά;»

Η... ρητορική ερώτηση του κυρ Παρασκευά, μάς χτύπησε... κατακέφαλα! Βλέπετε, αναρωτιέται και με το δίκιο του, πως απέκτησαν ξαφνικά οι άστεγοι τόσο μεγάλη δημοσιότητα και που βρίσκονται τα ΜΜΕ όλα τα προηγούμενα χρόνια... Λίγη ώρα νωρίτερα, σε ένα διάλειμμα της προπόνησης, ο 63χρονος παίκτης έδινε την δική του εκδοχή για τη μειωμένη προσωπική του απόδοση: «Πως να τα πάμε ρε παιδιά, είναι οι νέοι βλέπετε...».

Ο Παρασκευάς Δημητρίου φιλοξενείται στους ξενώνες του ΚΥΑΔΑ και αποτελεί βασικό στέλεχος της Εθνικής ομάδας αστέγων. Είναι 63 ετών αλλά αυτό δεν τον εμποδίζει να κοντράρεται με τους κατά πολύ νεώτερους συμπαίκτες του για μια θέση στην βασική τετράδα. Ο κ. Παρασκευάς είναι από τους μεγαλύτερους σε ηλικία ενώ τον ακολουθεί η λεπτεπίλεπτη και ευγενική φιγούρα του κυρίου Γιώργου Φιλιππίδη που είναι 59 ετών, επίσης «κάτοικος» του ΚΥΑΔΑ.

Οσον αφορά τον Δημήτρη Ροδάκη, αποφεύγει να λέει την ηλικία του (αν και σχετικά μικρός). Ο 42χρονος αχθοφόρος στο λιμάνι του Πειραιά, στηρίζεται από το Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης της Νομαρχίας Πειραιά, το χαμόγελο δεν σβήνει ποτέ από τα χείλη του και γίνεται εντονότερο όταν του λένε ότι δείχνει αρκετά μικρότερος από τους υπολοίπους. Άνθρωπος με χιούμορ, απολαμβάνει να αστειεύεται με όλους, δείχνοντας ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν δεν έχουν μειώσει στο ελάχιστον την θετική του ενέργεια.

Ξαναγυρνάμε όμως στον κύριο Παρασκευά, με την ιστορία του οποίου σίγουρα θα ταυτίζονται οι περισσότεροι άστεγοι αυτού του κόσμου...

«... μας βλέπετε άστεγους, όμως δεν ήμασταν πάντα άστεγοι. Εγώ είχα μαγαζί, έφτιαχνα ταπετσαρίες σε σπίτια, πλοία...Όμως δεν είχε καλή κατάληξη. Έκλεισε και βρέθηκα στο δρόμο. Εκεί που μένω μας βοηθούν, όμως όλοι άστεγοι είμαστε; Όλοι χωρίς δουλειά; Δηλαδή πως γίνεται ένα παλικάρι 35 ετών να μην πηγαίνει να δουλέψει; Εμάς δεν μας παίρνουν στις δουλειές τους, μεγαλώσαμε. Αν και σε κάποιες περιπτώσεις θα μπορούσαμε να προσφέρουμε... Όμως προτιμούν αλλοδαπούς νέους».

Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη προσπάθεια για να διακρίνει κανείς την πίκρα αυτού του ανθρώπου όμως η ζωή δεν έχει τελειώσει για τον 63χρονο. Τον ρωτάμε για το Παγκόσμιο πρωτάθλημα των αστέγων και την προσπάθεια που γίνεται με την ελληνική ομάδα: «Ωραία είναι εδώ, ξεφεύγουμε λίγο, έχουμε καλή παρέα» λέει αβίαστα. Όσο για το εάν θα ήθελε να είναι ένας από τους οκτώ τυχερούς που θα ταξιδέψουν στην Κοπεγχάγη: «Ναι αμέ, γιατί όχι, όμως είναι δουλειά άλλων να διαλέξουν ποιοι θα πάνε, άλλοι θα αποφασίσουν κι ελπίζω να υπάρξει σωστό κριτήριο».

Ο κ. Παρασκευάς φεύγει προς τα... αποδυτήρια. Κοιτάζει τριγύρω καθώς δύσκολα μπορεί να συμβιβαστεί με την ιδέα των τηλεοπτικών καμερών. Το ίδιο συμβαίνει σχεδόν με όλους τους παίκτες που βρέθηκαν την συγκεκριμένη μέρα στο γήπεδο του Ρουφ. Βλέπετε, ο αριθμός των... προσαχθέντων δεν είναι πάντοτε ο ίδιος. Κάποιες φορές υπάρχουν και απουσίες όπως αυτή του Νικ Μοχαμαντί. Πρόκειται για μία από τις πλέον τραγικές φιγούρες της ελληνικής ομάδας. Ο 28χρονος Αφγανός σπούδασε πολιτικές επιστήμες και φιλοσοφία στη χώρα του, ενώ εργαζόταν ως δημοσιογράφος πριν συλληφθεί από το καθεστώς των Ταλιμπάν και περάσει τα πάνδεινα. Ο Νικ δοκίμασε τις χειρότερες μορφές βασανιστηρίων όταν φυλακίστηκε... Έπειτα, δραπέτευσε και η μοίρα του τον έφερε στην Ελλάδα. Εδώ και περίπου έναν χρόνο μένει κάπου στα Κάτω Πατήσια και περιμένει να εγκριθεί η αίτησή του για άσυλο. Σε παρόμοια κατάσταση αναμονής ασύλου βρίσκονται τουλάχιστον 15 μέλη της ελληνικής ομάδας αστέγων. Αυτό αποτελεί άλλωστε και το μεγαλύτερο «αγκάθι» για το εάν θα μπορέσουν τελικά να ταξιδέψουν στην Κοπεγχάγη.