Ιατρικό απόρρητο και δημόσιες υπηρεσίες υγείας?

Clemence · 14 Μαρτίου 2007

Άρθρο 13

Ιατρικό απόρρητο.

1. Ο ιατρός οφείλει να τηρεί αυστηρά απόλυτη εχεμύθεια για οποιοδήποτε στοιχείο υποπίπτει στην αντίληψή του ή του αποκαλύπτει ο ασθενής ή τρίτοι, στο πλαίσιο της άσκησης των καθηκόντων του, και το οποίο αφορά στον ασθενή ή τους οικείους του.

2. Για την αυστηρή και αποτελεσματική τήρηση του ιατρικού απορρήτου, ο ιατρός οφείλει:

α) να ασκεί την αναγκαία εποπτεία στους βοηθούς, στους συνεργάτες ή στα άλλα πρόσωπα που συμπράττουν ή συμμετέχουν ή τον στηρίζουν με οποιονδήποτε τρόπο κατά την άσκηση του λειτουργήματός του και

β) να λαμβάνει κάθε μέτρο διαφύλαξης του απορρήτου και για το χρόνο μετά τημε οποιονδήποτε τρόποπαύση ή λήξη άσκησης του λειτουργήματός του.

3. Η άρση του ιατρικού απορρήτου επιτρέπεται όταν:

α) Ο ιατρός αποβλέπει στην εκπλήρωση νομικού καθήκοντος. Νομικό καθήκον συντρέχει, όταν η αποκάλυψη επιβάλλεται από ειδικό νόμο, όπως στις περιπτώσεις γέννησης, θανάτου, μολυσματικών νόσων και άλλες, ή από γενικό νόμο, όπως στην υποχρέωση έγκαιρης αναγγελίας στην αρχή, όταν ο ιατρός μαθαίνει με τρόπο αξιόπιστο ότι μελετάται κακούργημα ή ότι άρχισε ήδη η εκτέλεσή του και, μάλιστα, σε χρόνο τέτοιο, ώστε να μπορεί ακόμα να προληφθεί η τέλεση ή το αποτέλεσμά του.

β) Ο ιατρός αποβλέπει στη διαφύλαξη έννομου ή άλλου δικαιολογημένου, ουσιώδους δημοσίου συμφέροντος ή συμφέροντος του ίδιου του ιατρού ή κάποιου άλλου, το οποίο δεν μπορεί να διαφυλαχθεί διαφορετικά.

γ) Όταν συντρέχει κατάσταση ανάγκης ή άμυνας.

4. Η υποχρέωση τήρησης ιατρικού απορρήτου αίρεται, εάν συναινεί σε αυτό εκείνος στον οποίο αφορά, εκτός εάν η σχετική δήλωσή του δεν είναι έγκυρη, όπως στην περίπτωση, που αυτή είναι προϊόν πλάνης, απάτης, απειλής, σωματικής ή ψυχολογικής βίας, ή εάν η άρση του απορρήτου συνιστά προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

5. Οι ιατροί που ασκούν δημόσια υπηρεσία ελέγχου, επιθεώρησης ή πραγματογνωμοσύνης απαλλάσσονται από την υποχρέωση τήρησης του ιατρικού απορρήτου μόνο έναντι των εντολέων τους και μόνο ως προς το αντικείμενο της εντολής και τους λοιπούς όρους χορήγησής της.

6. Η υποχρέωση τήρησης και διαφύλαξης του ιατρικού απορρήτου δεν παύει να ισχύει με το θάνατο του ασθενή.

Άρθρο 14

Τήρηση ιατρικού αρχείου.

1. Ο ιατρός υποχρεούται να τηρεί ιατρικό αρχείο, σε ηλεκτρονική ή μη μορφή, το οποίο περιέχει δεδομένα που συνδέονται αρρήκτως ή αιτιωδώς με την ασθένεια ή την υγεία των ασθενών του. Για την τήρηση του αρχείου αυτού και την επεξεργασία των δεδομένων του εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 2472/1997 (ΦΕΚ 50 Α΄).

2. Τα ιατρικά αρχεία πρέπει να περιέχουν το ονοματεπώνυμο, το πατρώνυμο, το φύλο, την ηλικία, το επάγγελμα, τη διεύθυνση του ασθενή, τις ημερομηνίες της επίσκεψης, καθώς και κάθε άλλο ουσιώδες στοιχείο που συνδέεται με την παροχή φροντίδας στον ασθενή, όπως, ενδεικτικά και ανάλογα με την ειδικότητα, τα ενοχλήματα της υγείας του και το λόγο της επίσκεψης, την πρωτογενή και δευτερογενή διάγνωση ή την αγωγή που ακολουθήθηκε.

3. Οι κλινικές και τα νοσοκομεία τηρούν στα ιατρικά τους αρχεία και τα αποτελέσματα όλων των κλινικών και παρακλινικών εξετάσεων.

4. Η υποχρέωση διατήρησης των ιατρικών αρχείων ισχύει:

α) στα ιδιωτικά ιατρεία και τις λοιπές μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας του ιδιωτικού τομέα, για μία δεκαετία από την τελευταία επίσκεψη του ασθενή και

β) σε κάθε άλλη περίπτωση, για μία εικοσαετία από την τελευταία επίσκεψη του ασθενή.

5. Ο ιατρός λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα, έτσι ώστε στην περίπτωση επιστημονικών δημοσιεύσεων να μην γνωστοποιείται με οποιονδήποτε τρόπο η ταυτότητα του ασθενή στον οποίο αφορούν τα δεδομένα. Εάν, λόγω της φύσης της δημοσίευσης, είναι αναγκαία η αποκάλυψη της ταυτότητας του ασθενή ή στοιχείων που υποδεικνύουν ή μπορούν να οδηγήσουν στην εξακρίβωση της ταυτότητάς του, απαιτείται η ειδική έγγραφη συναίνεσή του.

6. Ο ιατρός τηρεί τα επαγγελματικά του βιβλία με τέτοιο τρόπο, ώστε να εξασφαλίζεται το ιατρικό απόρρητο και η προστασία των προσωπικών δεδομένων.

7. Στα ιατρικά αρχεία δεν πρέπει να αναγράφονται κρίσεις ή σχολιασμοί για τους ασθενείς, παρά μόνον εάν αφορούν στην ασθένειά τους.

8. Ο ασθενής έχει δικαίωμα πρόσβασης στα ιατρικά αρχεία, καθώς και λήψης αντιγράφων του φακέλου του. Το δικαίωμα αυτό, μετά το θάνατό του, ασκούν οι κληρονόμοι του, εφόσον είναι συγγενείς μέχρι τετάρτου βαθμού.

9. Δεν επιτρέπεται σε τρίτο η πρόσβαση στα ιατρικά αρχεία ασθενή. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η πρόσβαση:

α) στις δικαστικές και εισαγγελικές αρχές κατά την άσκηση των καθηκόντων τους αυτεπάγγελτα ή μετά από αίτηση τρίτου που επικαλείται έννομο συμφέρον και σύμφωνα με τις νόμιμες διαδικασίες,

β) σε άλλα όργανα της Ελληνικής Πολιτείας, που με βάση τις καταστατικές τους διατάξεις έχουν τέτοιο δικαίωμα και αρμοδιότητα.

10. Ο ασθενής έχει το δικαίωμα πρόσβασης, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις, στα εθνικά ή διεθνή αρχεία στα οποία έχουν εισέλθει τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που τον αφορούν.

Προσπαθώ να καταλάβω αν, σύμφωνα με τα παραπάνω, έχω δικαίωμα να γνωστοποιήσω προσωπικά δεδομένα ασθενών (ονοματεπώνυμο, δ/νση, τηλέφωνα, mail) από το νοσοκομείο όπου υπηρετώ στον εθνικό οργανισμό που μου το ζητά με επίσημο έγγραφο. Το τμήμα στο οποίο υπηρετώ δεν έχει ακόμα μηχανοργάνωση και δεν έχω καταλάβει αν είμαι υποχρεωμένη να στείλω τα στοιχεία που μου ζητούν ή αν τα στείλω θα βρεθώ υπόλογη για αυτό κάποια στιγμή.

Θα ήθελα τη γνώμη σας πάνω σ΄αυτό.

Foreas · 14 Μαρτίου 2007

Παρακάτω είναι το άρθρο 371 του Ποινικού Κώδικα, στο οποίο υπάγεται η παραβίαση του ιατρικού απορρήτου:

Άρθρο 371

Παραβίαση επαγγελματικής εχεμύθειας

1. Κληρικοί, δικηγόροι και κάθε είδους νομικοί παραστάτες, συμβολαιογράφοι, γιατροί, μαίες, νοσοκόμοι, φαρμακοποιοί και άλλοι στους οποίους κάποιοι εμπιστεύονται συνήθως λόγω του επαγγέλματός τους ή της ιδιότητάς τους, ιδιωτικά απόρρητα, καθώς και οι βοηθοί των προσώπων αυτών, τιμωρούνται με χρηματική ποινή ή με φυλάκιση μέχρι ενός έτους αν φανερώσουν ιδιωτικά απόρρητα που τους τα εμπιστεύτηκαν ή που τα έμαθαν λόγω του επαγγέλματός τους ή της ιδιότητάς τους.

2. Όμοια τιμωρείται όποιος, μετά το θάνατο ενός από τα πρόσωπα της παρ.1 και απ’ αυτή την αιτία γίνεται κάτοχος εγγράφων ή σημειώσεων του νεκρού σχετικών με την άσκηση του επαγγέλματός του, ή της ιδιότητάς του και από αυτά φανερώνει ιδιωτικά απόρρητα.

3. Η ποινική δίωξη γίνεται μόνο με έγκληση.

4. Η πράξη δεν είναι άδικη και μένει ατιμώρητη αν ο υπαίτιος απέβλεπε στην εκπλήρωση καθήκοντός του ή στη διαφύλαξη έννομου ή για άλλο λόγο δικαιολογημένου ουσιώδους συμφέροντος δημοσίου ή του ίδιου ή κάποιου άλλου, το οποίο δεν μπορούσε να διαφυλαχθεί διαφορετικά.

- κάποιος που ξέρει καλύτερα μπορεί να μας πει τί εννοεί το άρθρο 4...

- ποιός εθνικός οργανισμός σου ζητάει τις πληροφορίες αυτές, και για ποιό λόγο?

Clemence · 14 Μαρτίου 2007

Αυτή την εποχή υπηρετώ σαν επικουρική ιατρός, τα στοιχεία τα ζητάει με επίσημο έγγραφο ένα εθνικό κέντρο που έχει άμεση σχέση με το αντικείμενο της δουλειάς μας ... το θέμα είναι αν είμαι εγώ κατοχυρωμένη να τα δώσω, αφήνω το σε τί μορφή δεδομένης την κατάστασης που δε μου το επιτρέπει.

Δε θα ήθελα να πω περισσότερα εδώ για ευνόητους λόγους, θα τα πούμε σε πμ για τις λεπτομέρειες, ευχαριστώ foreas για το άρθρο

bromptonista · 15 Μαρτίου 2007

Πρέπει να κάνεις μια ερώτηση στην Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (www.dpa.gr) για το πώς και κάτω από ποιες προϋποθέσεις μπορείς να χορηγήσεις τα στοιχεία αυτά.

Ο φορέας αυτός μπορεί να θέλει να κάνει κάτι που προβλέπεται ειδικά από το νόμο, οπότε έχεις δικαίωμα να χορηγήσεις τα στοιχεία (και αυτοί στη συνέχεια έχουν υποχρέωση να τα φυλάξουν ως απόρρητα). Όμως πρέπει γενικότερα να έχει δοθεί η χορήγηση συγκατάθεσης των ασθενών για επεξεργασία προσωπικών δεδομένων υγείας (ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα) όταν περιλαμβάνεται σε αυτά η ονομαστική αναφορά που περιγράφεις, ή να συντρέχει κάποια εξαιρετική περίσταση.

Για ζητήματα που άπτονται της εφαρμογής του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας πρέπει να απευθύνεις ερώτηση στον κατά τόπο Ιατρικό Σύλλογο, καθώς αυτοί θα ασκήσουν τον πειθαρχικό έλεγχο σε περίπτωση παραβίασης. Αν σου απαντήσουν όμως ότι μπορείς να τα δώσεις, προφανώς είσαι ΟΚ μετά.

Clemence · 15 Μαρτίου 2007

Και σε τηλεφωνική επικοινωνία μου με το ΥΥΚΑ σήμερα μου είπαν να τους κάνω γραπτό ερώτημα. Εκεί που μου δημιουργήθηκε η αμφιβολία είναι ακριβώς το ότι στα ερωτηματολόγια που συμπληρώνουν οι ασθενείς δεν αναφέρεται τπτ σχετικά με μελλοντική επεξεργασία των προσωπικών τους δεδομένων.

Ξέρει κανείς κάτι περισσότερο για το νόμο 3402/2005?

Ευχαριστώ 40

bromptonista · 18 Μαρτίου 2007

http://www.greekmeds.gr/forum/index.php?showtopic=15110

Αυτός είναι. Στο άρθρο 4 παρ. 2 τα εδάφια 15 "Εξασφαλίζει, σε συνεργασία με την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, μηχανισμούς προστασίας των προσωπικών δεδομένων των αιμοδοτών." και 21 "Διατηρεί αρχείο εθελοντών αιμοδοτών όλης της Χώρας." έχουν ενδιαφέρον.

Προσωπική μου άποψη είναι ότι το εδάφιο 21 είναι κάπως "προβληματικό": με τι σκοπό διατηρεί το αρχείο; τι δεδομένα θα περιλαμβάνει αυτό; αν κάποιος εθελοντής αιμοδότης πχ διαγνωστεί με AIDS ή ηπατίτιδα, θα περιλαμβάνεται στο αρχείο το όνομά του και οι διαγνώσεις αυτές; Σε κάθε περίπτωση, για τους αιμοδότες πριν την ημερομηνία εφαρμογής του νόμου νομίζω τα στοιχεία είναι δύσκολο να χορηγηθούν χωρίς άδεια της Αρχής. Πέρα από αυτό, και επειδή μπορεί να λέμε και διαφορετικό άρθρο, στείλε πμ

Clemence · 18 Μαρτίου 2007

Ευχαριστώ, θα σου στείλω με πμ το έγγραφο

Foreas · 23 Μαρτίου 2007

Παρακάτω είναι αποσπάσματα από το βιβλίο του Πολίτη "Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας,2006" στο link http://www.iatronomiki.gr/kid.html ( το οποίο παρέθεσε ο Σαράντος σε ένα άλλο τόπικ)

Άρθρο 13

Ιατρικό Απόρρητο

1. Ο ιατρός οφείλει να τηρεί αυστηρά απόλυτη εχεμύθεια για οποιοδήποτε

στοιχείο υποπίπτει στην αντίληψή του ή του αποκαλύπτει ο ασθενής ή τρίτοι,

στο πλαίσιο της άσκησης των καθηκόντων του, και το οποίο αφορά στον ασθενή

ή τους οικείους του.

2. Για την αυστηρή και αποτελεσματική τήρηση του ιατρικού απορρήτου, ο

ιατρός οφείλει:

α) να ασκεί την αναγκαία εποπτεία στους βοηθούς, στους συνεργάτες ή στα άλλα

πρόσωπα που συμπράττουν ή συμμετέχουν ή τον στηρίζουν με οποιονδήποτε

τρόπο κατά την άσκηση του λειτουργήματός του και

β) να λαμβάνει κάθε μέτρο διαφύλαξης του απορρήτου και για το χρόνο μετά τη -

με οποιονδήποτε τρόπο- παύση ή λήξη άσκησης του λειτουργήματός του.

3. Η άρση του ιατρικού απορρήτου επιτρέπεται όταν:

α) Ο ιατρός αποβλέπει στην εκπλήρωση νομικού καθήκοντος. Νομικό καθήκον

συντρέχει, όταν η αποκάλυψη επιβάλλεται από ειδικό νόμο, όπως στις

περιπτώσεις γέννησης, θανάτου, μολυσματικών νόσων και άλλες, ή από γενικό

νόμο, όπως στην υποχρέωση έγκαιρης αναγγελίας στην αρχή, όταν ο ιατρός

μαθαίνει με τρόπο αξιόπιστο ότι μελετάται κακούργημα ή ότι άρχισε ήδη η

εκτέλεσή του και, μάλιστα, σε χρόνο τέτοιο, ώστε να μπορεί ακόμα να προληφθεί

η τέλεση ή το αποτέλεσμά του.

β) Ο ιατρός αποβλέπει στη διαφύλαξη έννομου ή άλλου δικαιολογημένου,

ουσιώδους δημοσίου συμφέροντος ή συμφέροντος του ίδιου του ιατρού ή

κάποιου άλλου, το οποίο δεν μπορεί να διαφυλαχθεί διαφορετικά.

γ) Όταν συντρέχει κατάσταση ανάγκης ή άμυνας.

4. Η υποχρέωση τήρησης ιατρικού απορρήτου αίρεται, εάν συναινεί σε αυτό

εκείνος στον οποίο αφορά, εκτός εάν η σχετική δήλωσή του δεν είναι έγκυρη,

όπως στην περίπτωση, που αυτή είναι προϊόν πλάνης, απάτης, απειλής,

σωματικής ή ψυχολογικής βίας, ή εάν η άρση του απορρήτου συνιστά προσβολή

της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

5. Οι ιατροί που ασκούν δημόσια υπηρεσία ελέγχου, επιθεώρησης ή

πραγματογνωμοσύνης απαλλάσσονται από την υποχρέωση τήρησης του ιατρικού

απορρήτου μόνο έναντι των εντολέων τους και μόνο ως προς το αντικείμενο της

εντολής και τους λοιπούς όρους χορήγησής της.

6. Η υποχρέωση τήρησης και διαφύλαξης του ιατρικού απορρήτου δεν παύει να

ισχύει με το θάνατο του ασθενή.

Σχετικές διατάξεις

Προϊσχύσας Κ.Ι.Δ.: άρθρ. 15, 18 Β.Δ. 25.5/6.7.1955

Προτεινόμενο πρώτο σχέδιο Κ.Ι.Δ.: άρθρ. 22

Προτεινόμενο από τον Π.Ι.Σ. σχέδιο Κ.Ι.Δ.: άρθρ. 7

Άλλες διατάξεις: άρθρ. 23 Α.Ν. 1565/1939, Π.Κ. 371, Κ.Πολ.Δ 400, 401, Κ.Π.Δ. 212,

Ν. 2472/1997, ιδίως άρθρ. 7.

Ερμηνεία - Σχόλια

1. Ο νομοθέτης απαιτεί από το γιατρό να τηρεί αυστηρά απόλυτη εχεμύθεια για

οποιοδήποτε στοιχείο υποπίπτει στην αντίληψή του ή του αποκαλύπτει ο ασθενής ή

τρίτοι, στο πλαίσιο της άσκησης των καθηκόντων του και το οποίο αφορά στον

ασθενή ή τους οικείους του. Το άρθρ. 9 Συντ. προστατεύει την ιδιωτική σφαίρα του

απορρήτου, την οποία θεωρεί απαραβίαστη. Συμφώνα με άρθρ. 8 παρ. 1 της

Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Σ.Δ.Α.), κάθε πρόσωπο

δικαιούται σε σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής του, της κατοικίας του

και της αλληλογραφίας του (πρβλ. και όρκο Ιπποκράτη. «Ά δ’ άν έν θεραπείη ή ίδω ή

ακούσω, ή καί άνευ θεραπείης κατά βίον ανθρώπων, ά μη ή χρή ποτέ εκλαλέεσθαι

έξω, σιγήσομαι, άρρητα ηγεύμενος είναι τά τοιαύτα»…). Επομένως, το έννομο αγαθό

που προστατεύεται είναι η ιδιωτική σφαίρα του απορρήτου (privacy).

2. Σχετικές είναι και οι διατάξεις της Π.Κ. 371 παρ. 1, σύμφωνα με την οποία

κληρικοί, δικηγόροι και κάθε είδους νομικοί παραστάτες, συμβολαιογράφοι, γιατροί,

μαίες, νοσοκόμοι, φαρμακοποιοί και άλλοι στους οποίους κάποιοι εμπιστεύονται

συνήθως, λόγω του επαγγέλματός τους ή της ιδιότητάς τους, ιδιωτικά απόρρητα,

καθώς και οι βοηθοί των προσώπων αυτών, τιμωρούνται με χρηματική ποινή ή με

φυλάκιση μέχρι ενός έτους αν φανερώσουν ιδιωτικά απόρρητα που τους τα

εμπιστεύτηκαν ή που τα έμαθαν λόγω του επαγγέλματός τους ή της ιδιότητάς τους.

3. Ο νομοθέτης δεν θεώρησε επαρκή την προστασία που παρέχει η Π.Κ. 371 και,

όσον αφορά, ιδίως, σε αρχεία ιατρικά και σε τήρηση βάσεων δεδομένων που αφορούν

σε ασθενείς, θέσπισε τη Ν. 2472/1997 σύμφωνα με την οποία συνιστάται Αρχή

Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα η οποία ελέγχει την προστασία των

προσωπικών δεδομένων, και σε ορισμένες περιπτώσεις, μεταξύ των οποίων, παρέχει

ειδική άδεια, υπό συγκεκριμένες συνθήκες ασφάλειας. Σύμφωνα με το άρθρ. 7 του Ν.

2472/1997, δεδομένα τα οποία αφορούν σε υγεία και σεξουαλικές προτιμήσεις

θεωρούνται ευαίσθητα και διέπονται υπό ιδιαίτερο καθεστώς (βλ. ανάλυση παρακ. σε

άρθρ. 14 του παρόντος Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας).

4. Στην πράξη, ο γιατρός έχει δυνατότητα να εισέλθει στα μύχια της

προσωπικότητας του ασθενή, έχοντας δυνατότητα πληροφοριών, τις οποίες η άσκηση

κανενός άλλου επαγγέλματος δεν επιτρέπει, λ.χ. να δει τον ασθενή γυμνό, να έχει

πρόσβαση ακόμη και στα σπλάχνα του ασθενή, μέσω χειρουργικής επέμβασης, να

έχει πρόσβαση σε κάθε φυσικό άνοιγμα ή βλεννογόνο του ασθενή (δακτυλική

εξέταση, κολπική, γαστροσκoπήσεις, κολονοσκοπήσεις). Ο γιατρός είναι σε θέση να

γνωρίζει κάθε πρόβλημα υγείας του ασθενή, κάθε λοίμωξη ή φλεγμονή, καθώς και

ιδιαίτερα προσωπικά δεδομένα του ασθενή, όπως λ.χ. τις προσωπικές του σχέσεις με

σύζυγο ή γονείς ή τέκνα ακόμη και τις σεξουαλικές προτιμήσεις του, λ.χ. αν είναι

ομοφυλόφιλος. Με άλλα λόγια, ο γιατρός είναι σε θέση, πολλές φορές, να γνωρίζει

και να εκτιμά πολύ περισσότερα από αυτά που ο ίδιος ο ασθενής έχει ανακοινώσει

στο/στη σύζυγο, στους γονείς ή στα τέκνα. Είναι σε θέση, επίσης, να γνωρίζει

ασθένειες που φέρει ο ασθενής και αποτελούν ακόμη και κοινωνικό στίγμα ή ενέχουν

κινδύνους κοινωνικού αποκλεισμού, λ.χ. HIV/AIDS.

5. Σε περίπτωση κατά την οποία ο γιατρός ανακοίνωσε άκριτα και άνευ άλλου

σε τρίτους αυτά που είδε, έμαθε και εκτίμησε στον ασθενή, θα μπορούσαν οι

επιπτώσεις για τον ασθενή να είναι ιδιαίτερα μεγάλες και να προκαλέσουν

κλυδωνισμούς ή καταστροφή της προσωπικής του ζωής, των εργασιακών του

σχέσεων, καθώς και του κοινωνικού του status. Το αποτέλεσμα τέτοιων

ανακοινώσεων, αν δεν υπήρχαν οι διατάξεις προστασίας του ιατρικού απορρήτου,

είτε ως δεοντολογικοί είτε ως ιατρικοί κανόνες, θα ήταν σε μακροπρόθεσμη βάση η

απροθυμία του ασθενή να καταφεύγει σε γιατρό ή νοσηλευτικό ίδρυμα, όταν είναι ή

αισθάνεται άρρωστος.

6. Αυτό, σε μακροπρόθεσμη βάση, θέτει σε διακινδύνευση τη δημόσια υγεία και

συμβάλλει στην υπονόμευση του κοινωνικού ιστού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα

αποτελεί ο HIV/AIDS. Αν ο οροθετικός HIV γνωρίζει, εκ των προτέρων, διότι,

ενδεχομένως, έχει συμβεί στον κοινωνικό του περίγυρο, ότι από τη Μονάδα Ειδικών

Λοιμώξεων (Μ.Ε.Λ.) που τον περιθάλπει θα διαρρεύσει το απόρρητο της

οροθετικότητας, αυτό μπορεί να αποτελέσει άμεσο αντικίνητρό του να ζητήσει

υγειονομική βοήθεια. Αυτό, δε θα έχει επιπτώσεις μόνο στον ίδιο, αλλά και μέσω

ανάπτυξης ευκαιριακών λοιμώξεων είναι δυνατό να μεταδώσει σε συνανθρώπους

του, κατά την απλή κοινωνική επαφή, αερογενώς μεταδιδόμενες νόσους, όπως η

φυματίωση. Επομένως, το ιατρικό απόρρητο μπορεί να θεωρηθεί μέρος μιας

ευρύτερης θεραπευτικής διαδικασίας και αναπόσπαστο μέρος της σχέσης γιατρού και

ασθενή.

7. Η σχέση γιατρού με ασθενή είναι «εμπιστευτική». Η αμερικανική νομική

θεωρία κάνει λόγο για privacy, confidentiality, χαρακτηρίζει δε τη σχέση γιατρού και

ασθενή ως «confidential relationship».

8. Το περιεχόμενο του ιατρικού απορρήτου διατυπώνεται από το νομοθέτη κατά

ορθό νομοτεχνικά τρόπο και αφορά σε οποιοδήποτε στοιχείο υποπίπτει στην

αντίληψη του γιατρού ή αποκαλύπτει ο ασθενής ή τρίτοι στο πλαίσιο άσκησης των

καθηκόντων του γιατρού. Αυτό σημαίνει ότι το ιατρικό απόρρητο αφορά σε καθαρά

ιατρικά δεδομένα του ασθενή που προκύπτουν από τη θέση διάγνωσης,

με βάση κλινικές και παρακλινικές εξετάσεις, (μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται το

ιστορικό, η διάγνωση, τα μέσα θεραπείας, το ηλεκτροκαρδιογράφημα, τα

ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα, τα ευρήματα υπερήχων, αξονικών και μαγνητικών

τομογραφιών, το πρωτόκολλο αναισθησίας και χειρουργικών επεμβάσεων, οι

ακτινογραφίες, τα εργαστηριακά ευρήματα, τα ευρήματα βιοπαθολογικών και

ιστολογικών αναλύσεων).

9. Ακόμη, το ιατρικό απόρρητο εκτείνεται σε όλο το εύρος των πληροφοριών

που ο γιατρός έμαθε, εξαιτίας της ιδιότητάς του ως γιατρού, και του γεγονότος ότι ο

ασθενής προσέτρεξε σε αυτόν ή με οποιοδήποτε τρόπο δέχθηκε τις υπηρεσίες του,

ακόμη κι αν λ.χ. ήταν αναίσθητος, κατά τη διάρκεια ατυχήματος. Στην περίπτωση λ.χ.

του οροθετικού ατόμου δεν περιλαμβάνεται μόνο η ανακοίνωση του γεγονότος της

οροθετικότητας, αλλά και ο τρόπος κατά τον οποίο ο ιός μεταδόθηκε στο οροθετικό

άτομο, λ.χ. επειδή είναι ομοφυλόφιλος ή ναυτικός κλπ. Περιλαμβάνεται ακόμη και

κάθε άλλη γνώση που προαναφέραμε λ.χ. ότι ο ασθενής βρίσκεται σε διάσταση με τη

σύζυγό του, ότι διατηρεί καλές ή κακές σχέσεις με τους γονείς ή τα τέκνα του, ότι

διατηρεί εξωσυζυγική σχέση, ότι είναι παχύσαρκος, ότι φορά ιδιόρρυθμα εσώρουχα,

ότι έχει ιδιαίτερες σεξουαλικές προτιμήσεις ή αποκλίσεις, ότι αντιδρά με

συγκεκριμένο τρόπο κατά τη διενέργεια μιας ιατρικής επέμβασης, ότι έχει ιδιαίτερες

φοβίες, ότι έχει συγκεκριμένες επαγγελματικές ή προσωπικές συνήθειες, ότι διαμένει

σε «πλούσιο» ή «φτωχό» περιβάλλον, αν, βέβαια, ο γιατρός έχει επισκεφθεί την οικία

του, ότι έχει συγκεκριμένο τρόπο διαβίωσης (lifestyle) ή διατροφής, ότι αθλείται ή

δεν αθλείται, ότι έχει συγκεκριμένες ιδιορρυθμίες ο χαρακτήρας του, ότι έχει

συγκεκριμένη φιλία ή έχθρα με άλλα πρόσωπα κ.ο.κ.

10. Έχουν κριθεί από τη γερμανική νομολογία ότι ιατρικό απόρρητο συνιστούν η

ιατρική περίθαλψη καθεαυτή, το όνομα του ασθενή και το περιεχόμενο των ιατρικών

πιστοποιητικών, οι υφιστάμενες σωματικές βλάβες, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα

νοσήματα, η έλλειψη παρθενίας, η στείρωση, η ικανότητα για σύνταξη διαθήκης, οι

συνθήκες εισαγωγής σε κλινική, η κατανάλωση τοξικών ουσιών, η εικονική

σύμβαση, τα περιστατικά απειθαρχίας του ασθενή, ακόμη και η εγκυμοσύνη εκτός

του γάμου (μόνο το τέκνο έχει δικαίωμα να μάθει για τους φυσικούς του γονείς),

καθώς και τα επαγγελματικά σχέδια, η πρόθεση για γάμο, οι ερωτικές υποθέσεις που

φτάνουν στα δικαστήρια κλπ.

11. Επίσης, ιδιαίτερη προσοχή από τη φύση της πρέπει να δίδεται και στη σχέση

μεταξύ του ασθενή με τον ψυχίατρο ή τον ψυχαναλυτή του και όσα ο ασθενής του

εκμυστηρεύεται.

12. Σε μερικές περιπτώσεις, η διαφύλαξη του απορρήτου είναι εξαιρετικά

δύσκολη, εξαιτίας των συνθηκών, λ.χ. σε θάλαμο κρατικού νοσοκομείου ή ιδιωτικής

κλινικής νοσηλεύονται περισσότεροι του ενός ασθενείς. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το

ιατρικό απόρρητο, εν μέρει, αίρεται εκ των πραγμάτων. Επιβεβλημένο δε είναι και το

λοιπό υγειονομικό προσωπικό να επιδεικνύει, κατά τις διαγνωστικές ή θεραπευτικές

ενέργειες, τη δέουσα ευαισθησία, αποβάλλοντας επισκέπτες από το θάλαμο και

κλείνοντας το «παραβάν», λαμβάνοντας διακριτικά ή χαμηλόφωνα το ιστορικό κ.ο.κ.

13. Επίσης, στον προθάλαμο ενός ιατρείου, συνήθως, βρίσκονται περισσότεροι

του ενός ασθενείς, οι οποίοι περιμένουν τη σειρά τους. Μερικές φορές από τη φύση

του ιατρείου (καρδιολογικό, ουρολογικό, ΩΡΛ, γυναικολογικό, ενδοκρινολογικό,

ορθοπαιδικό, δερματολογικό κ.ο.κ.) είναι δυνατόν να γνωρίσει «grosso modo» o ένας

ασθενής, τι έχει ο άλλος. Εκεί, όμως, γνωρίζει κανείς το «γένος», αλλά όχι και το

«είδος» της ασθένειας. Δεν γνωρίζει δηλ. ο αναμένων αν ο γνωστός του πάσχει λ.χ.

από ουρολοίμωξη ή καλοήθη υπερτροφία-υπερπλασία του προστάτη ή νόσο του

Peyronie ή παραφίμωση ή νεφρολιθίαση. Ο γιατρός πρέπει να μην αποκαλύψει την

ακριβή αιτία της επίσκεψης. Επίσης, καλό είναι να μη φωνάζει η γραμματέας στον

προθάλαμο τα ονόματα των ασθενών (αλλά λ.χ. έναν αριθμό). Παραβιάζεται έτσι το

ιατρικό απόρρητο.

14. Βασικό, επίσης, είναι ο γιατρός να μην προχωράει σε επιβεβαίωση

οποιουδήποτε περιστατικού. Ακόμη κι αν υπάρχουν φήμες ότι κάποιο πρόσωπο

πάσχει από τυχόν ασθένεια, ο γιατρός σε αυτή την περίπτωση οφείλει να μην το

επιβεβαιώσει κι αυτό γιατί, σε αυτή την περίπτωση, προσδίδει κύρος στη φήμη ή

στην εικασία.

15. Επίσης, απαίτηση του νομοθέτη είναι και η διαφύλαξη τέτοιων προφυλάξεων,

από πλευράς γιατρού, ώστε να μην παρίστανται τρίτα άσχετα πρόσωπα σε χώρους

όπου γίνεται η ιατρική επέμβαση, λ.χ. αποτελεί παραβίαση της ιδιωτικής σφαίρας του

απορρήτου, μια ενδοσκόπηση ή ένας τοκετός στον οποίο παρίστανται και τρίτα

άσχετα πρόσωπα που δεν έχουν σχέση με την ιατρική πράξη ή που δεν τους συνδέει

κάποια σχέση λ.χ. εκπαίδευσης ή έρευνας (φοιτητές ιατρικής, ειδικευόμενοι ή ακόμη

άτομα μη γιατροί, στα πλαίσια ερευνητικών επιδημιολογικών προγραμμάτων κλπ.).

16. Στο περιεχόμενο του ιατρικού απορρήτου υπάγονται και οι ιατρικές

ανακοινώσεις, αλλά και οι φωτογραφίες τμημάτων του σώματος του ασθενή, αν από

αυτές τις φωτογραφίες ή απεικονίσεις είναι δυνατόν να καλύπτεται η ταυτότητα

ασθενή και, ακόμη χειρότερα, η φύση της ασθένειάς του. Προκειμένου να προβεί σε

φωτογράφηση, αλλά και σε δημοσίευση φωτογραφιών, ο γιατρός θα πρέπει να

λαμβάνει, εκ των προτέρων, την έγγραφη συναίνεση του ασθενή.

17. Ο γιατρός οφείλει για την αποτελεσματική τήρηση του ιατρικού απορρήτου

να εποπτεύει βοηθούς και συνεργάτες, καθώς και όσους τον στηρίζουν και

συμπράττουν μαζί του, κατά την άσκηση του λειτουργήματός του.

18. Οφείλει, επίσης, να λαμβάνει μέτρα διαφύλαξης του απορρήτου -με

οποιονδήποτε τρόπο- με την παύση ή λήξη της άσκησης του λειτουργήματός του.

19. Όσον αφορά στα υπόχρεα πρόσωπα προς τήρηση του απορρήτου πρέπει να

νοηθούν κατά τρόπο διασταλτικό και περιλαμβάνουν τη σύζυγο του γιατρού, τους

οικείους εν γένει, τους γραμματείς και χειριστές αρχείων, τους νοσηλευτές, κάθε

είδους βοηθούς, τους φοιτητές ιατρικής, τους παρασκευαστές, τους διοικητικούς

υπαλλήλους, τους χειριστές ιατρικών συσκευών, τους ιατρικούς επισκέπτες, τις

καθαρίστριες, τους αγγελιοφόρους (couriers) κλπ. Επίσης, προς τήρηση του ιατρικού

απορρήτου περιλαμβάνεται και κάθε πρόσωπο που επισκέπτεται τακτικά το γιατρό,

στα πλαίσια οποιασδήποτε σχέσης, ακόμη και εξωσυζυγικής.

20. Ακόμη και μεταξύ των ιατρικών τμημάτων πρέπει να τηρείται εχεμύθεια, λ.χ.

κλινική παραπέμπει σε άλλη κλινική προς έρευνα, οπότε ευθύνονται όλα τα τμήματα

και όλα τα πρόσωπα που στελεχώνουν τα τμήματα προς τήρηση του ιατρικού

απορρήτου.

21. Ο νομοθέτης είναι σαφής και από τη νομοτεχνική διατύπωση, καθώς, ορθώς,

καθιστά το γιατρό υπεύθυνο για την τυχόν διαρροή απορρήτου από συνεργάτες του.

Ο γιατρός, επίσης, λαμβάνει κάθε μέτρο διαφύλαξης του απορρήτου και για το χρόνο

μετά την, με οποιοδήποτε τρόπο, παύση ή λήξη του λειτουργήματός του.

22. Αυτό ισχύει και σε περίπτωση κατά την οποία ο γιατρός κλείσει το ιατρείο

του, προκειμένου να ενταχθεί στο Ε.Σ.Υ. ή να αλλάξει τρόπο εγκατάστασης σε άλλο

νομό. Τα ιατρικά αρχεία σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να διαρρεύσουν.

23. Η υποχρέωση αυτή διατηρείται και μετά το θάνατο του γιατρού, οπότε την

ευθύνη φέρουν οι οικείοι του.

24. Κατά ρητή διατύπωση του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας, σε άρθρ. 13 παρ.

6, ούτε ο θάνατος του ασθενή μπορεί να αποδεσμεύσει το γιατρό από την υποχρέωσή

του προς τήρηση του ιατρικού απορρήτου. Στην περίπτωση αυτή, έννομο συμφέρον

για την άσκηση αγωγής, μήνυσης ή άσκησης πειθαρχικής δίωξης έχουν οι

κληρονόμοι του ασθενή ή οι οικείοι του.

25. Το άρθρ. 13 προβλέπει τις περιπτώσεις άρσης του ιατρικού απορρήτου α.

όταν ο γιατρός αποβλέπει στην εκπλήρωση νομικού καθήκοντος. Νομικό καθήκον

συντρέχει όταν η αποκάλυψη του απορρήτου επιβάλλεται από ειδικό νόμο

(περιπτώσεις γέννησης, θανάτου, μολυσματικών νόσων κ.α.) ή γενικό νόμο

(περιπτώσεις έγκαιρης αναγγελίας στην αρχή όταν ο γιατρός, με τρόπο αξιόπιστο,

μαθαίνει ότι μελετάται ή άρχισε, ήδη, η εκτέλεση κακουργήματος και μάλιστα σε

χρόνο που δύναται να προληφθεί η τέλεση ή το αποτέλεσμά του), β. όταν ο γιατρός

θέλει να διαφυλάξει έννομο ή άλλο δικαιολογημένο δημόσιο συμφέρον του ιδίου ή

άλλου, το οποίο δε δύναται να διαφυλαχθεί διαφορετικά, γ. όταν το επιβάλλει

κατάσταση ανάγκης ή άμυνας.

26. Ιατρικό απόρρητο, εξαιρέσεις του ιατρικού απορρήτου.

Σύμφωνα με σχέδιο που εκπονήθηκε από το Κέντρο Ελέγχου Ειδικών

Λοιμώξεων (Κ.Ε.Ε.Λ.), σήμερα Κέντρο Ελέγχου Πρόληψης Νοσημάτων

(ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.), προτείνονται νοσήματα υποχρεωτικής δήλωσης στην Ελλάδα,

αναμένεται δε να αποτελέσει νέο σχετικό νομοθετικό πλαίσιο.

27. Οι διατάξεις αυτές έχουν τεθεί, προς άρση, ουσιαστικά, μιας σύγκρουσης

καθηκόντων, η οποία επιλύεται υπέρ της δημόσιας υγείας. Επίσης, περιστατικά

HIV/AIDS πρέπει να αναφέρονται στο ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ., καθώς και όλα τα νοσήματα

που έχει καθορίσει το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. Στην Εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας και

Πρόνοιας με αρ. πρωτ. Υ1/3239/4.7.20001, AIDS, Αρχές Προστασίας Ανθρωπίνων

Δικαιωμάτων και Ατομικών Ελευθεριών και σύμφωνα με παρ. 103 και 104 «δεν έχει

δικαίωμα ο γιατρός ή οποιοσδήποτε άλλος, να ανακοινώσει την κατάσταση υγείας

του οροθετικού στον ή στη σύζυγο ή σεξουαλικό σύντροφο, προκειμένου να τους

προστατεύσουν από τυχόν μόλυνση. Καλείται ο ίδιος ο οροθετικός να το πράξει με

την παροχή κάθε ψυχοκοινωνικής στήριξης, ώστε και ο/η σύζυγος ή σύντροφος να

προστατευθεί. Αν ο οροθετικός δεν πείθεται να ανακοινώσει στον ή τη σύζυγο ή

σεξουαλικό σύντροφο το γεγονός της μόλυνσής του από τον ιό του AIDS, τότε, αφού

εξαντληθούν τα μέσα πειθούς,

ππινακας1

πίνακας2

Σημειώσεις

[1] Νόσημα: α. ακολουθείται η ονοματολογία νοσημάτων της 10ης Αναθεώρησης

της Διεθνούς Ταξινόμησης Νοσημάτων (ICD-10), β. χρησιμοποιείται με

τροποποιήσεις η ομαδοποίηση νοσημάτων που ακολουθείται από την Επιτροπή της

Ευρωπαϊκής Ένωσης στην οδηγία για την επιδημιολογική επιτήρηση μεταδοτικών

νοσημάτων (2000/96/EC).

[2] ΒΤ: Νόσημα που μπορεί να προκληθεί από σκόπιμη απελευθέρωση

μικροοργανισμών (βιοτρομοκρατική ενέργεια), σύμφωνα με εκτίμηση της

Ευρωπαϊκής Ένωσης (υπό έκδοση).

[3] Χρόνος δήλωσης: Μέγιστος χρόνος που πρέπει να μεσολαβεί μεταξύ

διάγνωσης και δήλωσης.

[4] No. Δελτίου: Αύξων αριθμός Δελτίου Δήλωσης (νοσήματα με ίδιο «No.

Δελτίου», δηλώνονται με το ίδιο Δελτίο).

[5] Περιλ. κίτρινος πυρετός.

[6] Περιλ. άτυπη πνευμονία, εφόσον πληρούνται καθορισμένα επιδημιολογικά

κριτήρια (βλ. ορισμό κρούσματος).

[7] Περιλ. σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια κάθε αιτιολογίας (βλ. ορισμό

κρούσματος).

[8] Περιλ. οξεία χαλαρή παράλυση σε παιδιά <15 ετών (βλ. ορισμό κρούσματος).

[9] Εάν από το ιστορικό δεν υπάρχουν ενδείξεις μόλυνσης από ζώα ή τρόφιμα

και/ή υπάρχει υποψία σκόπιμης απελευθέρωσης μικροοργανισμών (βιοτρομοκρατική

ενέργεια), η δήλωση πρέπει να γίνει αμέσως.

Στόχοι της υποχρεωτικής δήλωσης νοσημάτων

Οι στόχοι της επιδημιολογικής επιτήρησης που επιτελείται με το σύστημα

υποχρεωτικής δήλωσης διαφέρουν ανάλογα με το νόσημα, αλλά σε γενικές γραμμές

είναι οι ακόλουθοι:

Ειδικοί στόχοι του συστήματος υποχρεωτικής δήλωσης νοσημάτων:

α. Ανίχνευση μεμονωμένων κρουσμάτων με σκοπό να λαμβάνονται τα

ενδεδειγμένα μέτρα στον περίγυρο των ασθενών (για την προφύλαξη άλλων ατόμων

και τον περιορισμό της μετάδοσης της νόσου από άτομο σε άτομο) ή στο ευρύτερο

περιβάλλον τους (για τον περιορισμό περαιτέρω διασποράς της νόσου από την ίδια

πηγή),

β. Ανίχνευση επιδημικών εξάρσεων με σκοπό τη λήψη μέτρων στην ευρύτερη

κοινότητα για τον έλεγχό τους. Γενικοί στόχοι κάθε συστήματος επιδημιολογικής

επιτήρησης.

γ. Εκτίμηση της επίπτωσης της νόσου και των διαχρονικών τάσεων που αυτή

έχει, τόσο στην Ελλάδα συνολικά όσο και σε επιμέρους γεωγραφικές περιοχές.

δ. Προσδιορισμός της συμμετοχής διαφόρων παραγόντων κινδύνου στη

νοσηρότητα από τη νόσο στην Ελλάδα.

ε. Παροχή πληροφοριών για τη διατύπωση προτάσεων σχετικά με τη

διαμόρφωση και αξιολόγηση πολιτικών πρόληψης και ελέγχου των νοσημάτων στην

Ελλάδα.

Γενικές αρχές και επισημάνσεις για τους ορισμούς κρούσματος

• Οι ορισμοί κρούσματος που περιλαμβάνονται εδώ αποσκοπούν στην

ομοιογενή δήλωση των κρουσμάτων των λοιμωδών νοσημάτων υποχρεωτικής

δήλωσης και τη συγκρισιμότητα των στοιχείων. Τα κλινικά συμπτώματα που

αναφέρονται αποτελούν ενδεικτικά παραδείγματα και δεν περιλαμβάνουν

αναγκαστικά όλα τα χαρακτηριστικά που απαιτούνται για την κλινική διάγνωση της

νόσου.

• Πρέπει να δηλώνονται μόνον τα κρούσματα που εμφανίζουν συμπτώματα

(όχι οι ασυμπτωματικές λοιμώξεις), εκτός εάν αναφέρεται ρητά κάτι διαφορετικό,

• Χρησιμοποιείται κλιμακωτό σύστημα κατάταξης κρούσματος με τα

ακόλουθα τρία επίπεδα, τα οποία κατά κανόνα έχουν την ίδια σημασιοδότηση:

- Επιβεβαιωμένο κρούσμα: Συνήθως έχει επιβεβαιωθεί με εργαστηριακό

έλεγχο.

- Πιθανό κρούσμα: Συνήθως έχει επιδημιολογική σύνδεση με επιβεβαιωμένο

κρούσμα ή έχει σαφή κλινική εικόνα.

- Ενδεχόμενο κρούσμα: Συνήθως έχει ενδεικτική κλινική εικόνα χωρίς να

πρόκειται για επιβεβαιωμένο ή πιθανό κρούσμα.

Ανάλογα με τα επιδημιολογικά και κλινικά χαρακτηριστικά κάθε νόσου,

μπορεί κάποια επίπεδα κατάταξης να παραλείπονται ή να έχουν διαφορετική σημασία

από τη συνηθισμένη.

• Για τα περισσότερα νοσήματα αναφέρονται περισσότερα «κριτήρια

εργαστηριακής διάγνωσης»: Ένα από αυτά αρκεί για την επιβεβαίωση του

κρούσματος, εκτός εάν αναφέρεται ρητά κάτι διαφορετικό.

• Οι εξετάσεις που αναφέρονται στα «εργαστηριακά κριτήρια για τη

διάγνωση» των ορισμών κρούσματος είναι δυνατόν να γίνονται με διαφορετικές

μεθόδους, εκτός εάν προσδιορίζονται ρητά συγκεκριμένες τεχνικές.

• Κρούσμα «με επιδημιολογική σύνδεση» είναι αυτό που α. έχει εκτεθεί σε

επιβεβαιωμένο κρούσμα, ή β. έχει εκτεθεί στον ίδιο -υπεύθυνο για τη μόλυνση -

παράγοντα με επιβεβαιωμένο κρούσμα (π.χ. έφαγαν το ίδιο φαγητό, έμειναν στο ίδιο

ξενοδοχείο κλπ.).

Σημείωση: Οι περισσότεροι ορισμοί κρούσματος που περιλαμβάνονται εδώ

είναι αυτοί που συνιστώνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για επιδημιολογική

επιτήρηση στις χώρες της ΕΕ (Απόφαση Επιτροπής 2002/253/EC-19.3.2002). Άλλες

πηγές: WHO recommended surveillance standards. Second edition

(WHO/CDS/CSR/ISR/ 99.2), Case definitions for infectious conditions under public

health surveillance (MMWR(RR-10) 1997; 10:1-64).

Οδηγίες συμπλήρωσης Δελτίου Δήλωσης Λοιμώδους Νοσήματος

• Τα Δελτία Δήλωσης περιέχουν πληροφορίες απαραίτητες για να γίνουν οι

απαραίτητες παρεμβάσεις στον περίγυρο του ασθενή και για να εξαχθούν ουσιαστικά

συμπεράσματα: ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΝΑ ΣΗΜΕΙΩΝΕΤΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΕ ΟΛΕΣ

ΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ. Εάν η απάντηση είναι αρνητική παρακαλούμε να

σημειώνεται το "ΟΧΙ", εάν δεν είναι γνωστή να σημειώνεται το "ΑΓΝ" (Άγνωστο)

όπου προβλέπεται. "ΘΕΤ"=Θετικό, "ΑΡΝ"=Αρνητικό.

• Ονοματεπώνυμο. Είναι απαραίτητο α. για την περίπτωση που χρειάζεται να

ληφθούν μέτρα προφύλαξης άλλων ατόμων και/ή περιορισμού της διασποράς της

λοίμωξης (π.χ. χημειοπροφύλαξη, διερεύνηση της πηγής κλπ.), και β. για τη

διασφάλιση ότι δεν υπάρχει προηγούμενη δήλωση για τον ίδιο τον ασθενή και για την

αποφυγή διπλοεγγραφών. Η δήλωση των προσωπικών στοιχείων γίνεται με βάση τις

προβλέψεις της Ν. 2472/1997 περί «Προστασίας του ατόμου από την επεξεργασία

δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα» και ειδική άδεια του Κ.Ε.Ε.Λ. για αυτό από την

«Αρχή Προστασίας Δεδομένων» (α/α αδείας 743 / 2004), καθώς οι πληροφορίες

αυτές είναι απαραίτητες για την προστασία της δημόσιας υγείας και ο χειρισμός τους

γίνεται με τρόπο που διασφαλίζει το ιατρικό απόρρητο.

• Ημερομηνία γέννησης ή Ηλικία. Είναι βασική παράμετρος. Προτιμάται η

ημερομηνία γέννησης. Η ηλικία σημειώνεται σε συμπληρωμένα (κλεισμένα) έτη ή

μήνες ή ημέρες.

• Τόπος κατοικίας. Είναι ουσιώδης παράμετρος για την ανίχνευση τυχόν

επιδημίας.

• Στοιχεία για επικοινωνία. Απαραίτητα για τυχόν λήψη μέτρων περιορισμού

της διασποράς της λοίμωξης. Εάν διαμένει σε ξενοδοχείο, ενοικιαζόμενα δωμάτια

κλπ., στη "Διεύθυνση" σημειώνεται το όνομα του ξενοδοχείου κλπ.

• Υπάρχει σύνδεση με άλλο κρούσμα. Σημειώνεται εάν είναι γνωστό άλλο

κρούσμα της ίδιας νόσου στον περίγυρο του ασθενή (διερεύνηση για επιδημία).

"Σχέση": π.χ. αδελφός, φίλος, συμμαθητής κλπ.

• Πηγαίνει σχολείο, παιδικό σταθμό, σχολή ή ζει σε ομαδική διαβίωση.

Περιλαμβάνεται «σχολείο» ή «σχολή» κάθε είδους και βαθμίδας (νηπιαγωγείο, μέση

– ανώτερη - ανώτατη σχολή κ.ά.). Η «ομαδική διαβίωση» περιλαμβάνει

κατασκήνωση, οικοτροφείο, οίκο ευγηρίας, στρατό, φυλακή κ.ά. Σημειώνεται ποιο

σχολείο, οικοτροφείο κλπ.

• Ανήκει σε ειδική πληθυσμιακή ομάδα. Περιλαμβάνονται: (1) Έλληνες

Τσιγγάνοι, (2) Έλληνες Μουσουλμάνοι, (3) Έλληνες παλιννοστήσαντες από την

πρώην Σοβιετική Ένωση.

• Έχει αλλοδαπή εθνικότητα. Εάν ο ασθενής είναι αλλοδαπός, σημειώνεται η

χώρα προέλευσης (μετανάστης) ή μόνιμης κατοικίας (ταξιδιώτης).

• Ημ/νία έναρξης συμπτωμάτων. Πρέπει να συμπληρώνεται ΜΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ γιατί είναι πολύ σημαντική πληροφορία για την ανίχνευση τυχόν

επιδημίας ή αυξητικών διαχρονικών τάσεων.

• Κατάταξη κρούσματος. Βλέπε το παρόν Εγχειρίδιο ορισμών κρούσματος.

ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΚΕΝΟ για να συμπληρώνεται από τη Δ/νση

Υγείας του Νομού ή το Κ.Ε.Ε.Λ.

Πρόκειται για διατάξεις, οι οποίες, σκόπιμο είναι, να περιβληθούν επίσημο

νομικό μανδύα.