[TAINIOKΡΙΤΙΚΗ] Εξιλέωση

[Remy Fincher]

"Atonement"

Του Τζο Ράιτ

Με τους Κίρα Νάιτλυ, Τζέιμς Μακάβοϋ, Σάορζ Ρόναν, Ρομόλα Γκαράι, Βανέσσα Ρεντγκρέιβ, Μπρέντα Μπλέθυν κ.α.

Η δωδεκάχρονη Μπραϊόνυ Τάλλις έχει φαντασία ιδιαιτέρως ζωηρή και τη διοχετεύει στις μικρές ιστορίες και τα θεατρικά που γράφει. Η μεγαλύτερη αδελφή της, πάλι, Σεσίλια (Νάιτλυ) είναι για τα καλά προσγειωμένη στον κοσμό των ενηλίκων, όπου πλέον ανήκει ψυχή τε και- κυρίως - σώματι. Οι δυο τους όμως έχουν ένα κοινό: είναι σφοδρά ερωτευμένες με τον ίδιο άντρα, το γιο της οικονόμου τους Ρόμπι (Μακάβοϋ). Όταν εκείνος με ένα κάπως τολμηρό ραβασάκι δείχνει φυσικά την προτίμησή του στη Σεσίλια, η Μπραϊόνυ αποφασίζει να τον τιμωρήσει κατηγορώντας το για ένα απεχθές έγκλημα που συμβαίνει εκείνο το βράδυ στην έπαυλή τους. Η "μαρτυρία" της όχι μόνο θα στείλει το Ρόμπι στη φυλακή, αλλά και θα σφραγίσει για πάντα τις ζωές και των τριών τους με έναν απίστευτα τραγικό τρόπο...

Όταν το πρόγραμμα για τις φετινές (περσινές, τώρα πια) Νύχτες Πρεμιέρας ανακοινώθηκε επιτέλους σε Ίντερνετ και έντυπη μορφή, η μία ταινία που έσπευσα να κυκλώσω με το στυλό και να εξασφαλίσω έγκαιρα εισιτήριο ήταν η "Εξιλέωση" του Τζο Ράιτ. Η πρεμούρα μου οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στους διθυράμβους που ήδη γράφονταν γι' αυτήν, στον οσκαρικό της θόρυβο, στο θερμότατο standing ovation που της επιφύλαξε το κοινό του Φεστιβάλ Βενετίας, το οποίο και άνοιξε. Εκείνη τη νύχτα λοιπόν, πίσω στο Σεπτέμβριο του 2007, στον κατάμεστο Δαναό, μετά από δυο υπέροχες ώρες και κάτι υπέροχα ψιλά, κατάλαβα τι εννοούσαν όταν προκαταβολικά έχριζαν την "Εξιλέωση" την καλύτερη ταινία της χρονιάς.

Τζο Ράιτ. Δυο λέξεις που οι σινεφίλ πρέπει να συγκρατήσετε. Ένας Βρετανός που ήρθε από το πουθενά πριν από δυο χρόνια και μας έδωσε μια θαυμάσια, φρέσκια update στην "Περηφάνια και Προκατάληψη" της Τζέην Ώστεν μακριά από τους ακαδημαϊσμούς και τη στρυφνάδα του BBC. Πενήντα τοις εκατό της επιτυχίας της ταινίας οφείλεται σ' αυτόν, στον εξαίσιο τρόπο που αφηγείται με μετα-μοντέρνα αισθητική και αφηγηματικές τεχνικές μια ιστορία βαθιά "κλασσική" στον τόνο, στο χωροχρόνο που εκτυλίσσεται, στην πλοκή της, στα νοήματά της. Διάσπαρτες μέσα στην ταινία, πάντοτε υπό την επιεικώς μεγαλοπρεπή μουσική υπόκρουση του Ντάριο Μαριανέλλι (Όσκαρ Μουσικής, pronto), θα έχετε την οπτική ευχαρίστηση ή μάλλον απόλαυση να αντικρύσετε εικόνες ζωγραφικού κάλλους. Μεταξύ αυτών κι ένα tracking shot στην παραλία, στο "Καρναβάλι των Ψυχών" (άμα τη δείτε- δείτε τη μουλάρια!- θα καταλάβετε ποιο εννοώ) που θα κάνει το δάκρυ από τα μάτια σας να πέσει πάνω στα δόντια σας. Από το σαγόνι σας, που θα' χει πέσει. Συνοψίζοντας, όπως και οι συνονόματοί του πρωτοπόροι της αεροπλοϊας, ο Τζο Ράιτ με την "Εξιλέωση" μας εξυψώνει στους αιθέρες καθαρού κινηματογραφικού μεγαλείου.

Ο Κρίστοφερ Χάμπτον, που ανέλαβε τη μεταφορά του διάσημου και πολυβραβευμένου ομώνυμου μυθιστορήματος του Ίαν ΜακΓιούαν και που τιμήθηκε για την πένα του στις "Επικίνδυνες Σχέσεις" του Στήβεν Φρίαρς είκοσι (!) χρόνια πριν, φέτος ατύχησε. Αν και το σενάριο του είναι γλαφυρότατο, οξύ, με αρκετές δόσεις χιούμορ και βγάζει ασπροπρόσωπη τη λογοτεχνική του καταγωγή, εντούτοις έχει να αναμετρηθεί με τους Κοέν (που σαρώνουν με το "No Country For Old Men"), τον Πωλ Τόμας Άντερσον (που διαλύει με το "There Will Be Blood"), το Σων Πεν (που προκαλεί συγκρατημένο ενθουσιασμό με το "Into The Wild"), τον Άαρον Σόρκιν (που δεν προκαλεί έκπληξη με τη σπιρτάδα του "Charlie Wilson's War"). Με λίγα λόγια στη φετινή κατηγορία Διασκευασμένου Σεναρίου... θα υπάρξει αίμα. Pun definitely intended.

Κάθε τι που συγκροτεί μια ταινία, κάθε τι που αναμένεται από μια ταινία, κυρίως κάθε τι που κάνει μια ταινία μεγάλη, πανέμορφη και αξέχαστη είναι βροντερά παρόν στην "Εξιλέωση", η οποία είναι στη χειρότερη των περιπτώσεων η δεύτερη καλύτερη ταινία της χρονιάς και μια από τις πιο ουσιαστικά επιτυχημένες μυθιστορηματικές μεταφορές που γυρίστηκαν ποτέ.

[ΣΑΜΠΟΤΑΖ]

Atonement ή αλλιώς τι μου θύμισε μια μακρυγορούσα ταινία με ωραία φωτογραφία και ερμηνείες που εισροφούνται μέσα της.

Κατ'αρχάς έχουμε ένα πολύ στιβαρό φωσκολικό σενάριο: Καραζάμπλουτο (σατανό)κοριτσάκι ζηλεύει την καραζάμπλουτη αδερφή του που έχει κρυφή σχέση με τον φτωχό πλην τίμιο κούκλο επιστάτη της έπαυλης.Ένα συμβάν καθίσταται το εφαλτήριο να δηλώσει μάρτυρας για ένα έγκλημα καταδεικνύοντας τον επιστάτη,όπου και βασιζόμενοι στην κατηγορία της τον πετάνε στην ψυρρού.

Κατά την ποινή του παληκαριού στο στρατό σκάει μύτη και ο β' παγκόσμιος με μια τραγική κατάληξη για τους δυο εραστές που θα μεταβάλει το κοριτσάκι-κούκλα του Τσάκι-ανατριχιαστικό παιδάκι από μυθιστόρημα του Στέφεν Κινκ,σε μια αενάως στον αιώνα τον άπαντα μεταννοούσα,κυνηγόμενη από ερινύες ύπαρξις.

Κατά δεύτερον έχουμε Πολύ ωραία φωτογραφία.Πραγματικά εντυπωσιακή.Ενίοτε εκλαμβάνεις κάποια αγγελοπουλικά παράσιτα μονοπλάνων και σλόου μόσιον σκηνών(-> ),αλλά ως αποτέλεσμα είναι χάρμα οφθαλμών.

Σε αυτό συμβάλουν βεβαίως και τα σκηνικά,τα κουστούμια,το στήσιμο,τα εφέ.

Κατά τρίτον έχουμε πρωταγωνιστές.Μια Κίρα Νάιτλι που δεν παίζει και τόση ώρα για να δικαιολογείται ο όλος χαμός-πρέπει να έχει μεγάλα κονέ για αυτό το ρόλο διαφήμιση και τα φωτογραφικά πλάνα πρώτη μούρη,με τη μαξ φάκτορ να δημιουργεί και τουαλέτες κομμένες και ραμμένες πάνω της,να αναδεικνύουν τα ισχυρά καλλιτεχνικά σημεία της(όσο στήθος της λείπει το έχει σε πλάτη-κοκκαλιάρα όπως και να'χει),στοιχεία αβανταδόρικα που θα έκαναν μέχρι και την Σαπφώ Νοταρά να φαίνεται μια γυναίκα με πάθος.Ομολογουμένως πρέπει να δούλεψε σκληρά τον μακροσκελή της ρόλο,είχε πολλά λόγια(γύρνα κοντά μου,γύρνα σε εμένα,σ'αγαπάω)..

Ο Τζέημς ΜκΑβόυ απ'την άλλη,που φαίνεται πως αρέσκεται στις φορεσιές της πρόσφατης βρετανικής ιστορίας γιατί του κάνουν ωραία κορμοστασιά(βλέπε και 'ερωτευμένη Τζέην'),εδώ μοιράζει απλόχερα βλέμματα έρωτος και πάθους,εν τέλει και απελπισίας.Στην ουσία ως πρωταγωνιστής της ταινίας,στέκεται άξια μέσα στην περιρρέουσα όμορφη εικονοπλασία.

Από τις τρεις φάσεις της μικρότερης αδερφής της Κίρα,η πρώτη-δηλαδή το σατανοκόριτσο-αξίζει όλο το χειροκρότημα!!Είναι τόσο πειστική στο ρόλο της,δημιουργώντας συναισθήματα βδελυγμίας στο πρόσωπό της,περίμενα από στιγμή σε στιγμή κάποιος να την ξεμαλλιάσει/αρχίσει στα χαστούκια μετά από όλα αυτά,ελπίδα που δεν ευωδόθηκε μέσα στην ταινία-ξενέρωτο βρετανικό φλέγμα.

Τέλος κοτσάρανε και ένα τρίλεπτο Βανέσα Ρεντγκρέηβ,υπενθύμιση πως δεν είναι ό,τι κι ό,τι αλλά μια ταινία ανωτάτου για την οποία ξοδεύτηκε πολύ λεφτό στα σκηνικά,τα εφέ,τους ηθοποιούς και το προμόσιον.

Ανίκανη να παροτρύνω ή όχι να τη δει κάποιος-περί ορέξεως..

Φιλική συμβουλή:Μην έχετε φάει πολύ πριν,θα γλαρώσετε.