[TAINIOKΡΙΤΙΚΗ] Η Βασίλισσα

[Remy Fincher]

"The Queen" emstar emstar

Του Στήβεν Φρίαρς

Με τους Έλεν Μίρρεν, Τζέιμς Κρόμγουελ, Μάικλ Σιν, Σύλβια Σιμς, Άλεξ Τζένινγκς, Ρότζερ Άλαμ, Πολ Μπάρετ κ.α.

Δυο περίπου μήνες αφότου η Βρετανία αποκτήσει για πρώτη φορά στην ιστορία της κυβέρνηση Εργατικών, η πριγκήπισσα Νταϊάνα πεθαίνει σε τροχαίο δυστύχημα στο Παρίσι. Η Ελισάβετ (Μίρεν) και η βασιλική οικογένεια αποσύρονται στην εξοχική κατοικία του Μπαλμόραλ προκειμένου να αποφύγουν τα φλας της δημοσιότητας και να επιδιώξουν μια διακριτική, κλειστή κηδεία. Όμως ο λαός έχει τελείως διαφορετική άποψη και η βασίλισσα θα χρειαστεί σύντομα τη βοήθεια και τη συνεργασία του νέου και αντιπαθή σ'αυτήν πρωθυπουργού Τόνυ Μπλερ (Σιν) για να γλυτώσει από τα πυρά των εφημερίδων και τη δυσαρέσκεια των Βρετανών που της αποδίδουν ευθυνες για το θάνατο της Νταϊάνα...

Το να "ζωγραφίσεις" το φιλμικό πορτραίτο μιας ιστορικής φιγούρας που θαυμάστηκε, αγαπήθηκε και αποθεώθηκε- και να κάνεις καλλιτεχνικά άρτια και όχι "TV-movie-of-the-week" δουλειά- είναι σχετικά εύκολο. Ασφαλές έδαφος, τρόποι γνωστοί και δοκιμασμένοι. Στρατολογείς έναν υποδειγματικό, χαμαιλέοντα ηθοποιό, ένα δυνατό καστ να τον πλαισιώνει, εξασφαλίζεις προϋπολογισμό ικανό να καλύψει τα απαιτητικά έξοδα των κουστουμιών και των σκηνικών, βασίζεσαι σε ένα στιβαρό σενάριο και εμπιστεύεσαι έναν έμπειρο σκηνοθέτη να παρακάμψει με επιδεξιότητα τους υφάλους της αγιοποίησης και του υπερβολικού μελοδράματος. "Η Βασίλισσα" του Στήβεν- "Dangerous Liaisons"- Φρίαρς αποδεικνύει ότι μπορείς να χρησιμοποιήσεις τα ίδια ακριβώς πετυχημένα συστατικά και για ένα μισητό ή τουλάχιστον αντιπαθητικό πρόσωπο, όπως είναι η Ελισάβετ της Αγγλίας. Και να πιάσεις λαυράκι.

Αφιέρωσα αρκετό χρόνο χτες το βράδυ μετά την προβολή σκεπτόμενος κατά πόσο η ταινία είναι μια ευχάριστη, ωστόσο ύπουλη προσπάθεια να απενοχοποιηθεί ή και να θυματοποιηθεί ακόμη η Ελισάβετ όσον αφορά την όποια εμπλοκή της στην υπόθεση του τραγικού θανάτου της Νταϊάνα. Συνειδητοποιώ εκ των υστέρων ότι οδηγήθηκα σ' αυτές τις σκέψεις, όχι επειδή υπάρχουν απτά στοιχεία για να τις πυροδοτήσουν, αλλά για έναν εντελώς λάθος λόγο, όχι άλλον από το ότι κατέληξα να συμπαθήσω την Ελισάβετ. Με το "Έλισάβετ" φυσικά εννοώ την κιν/κη εκδοχή της. Αλλά, πιστέψτέ με, εαν δείτε τη "Βασίλισσα", θα διαπιστώσετε ότι αυτές οι δυο απέχουν τρομακτικά μικρή απόσταση.

Η Μίρρεν δεν υποδύεται απλώς το υπαρκτό πρόσωπο που ενέπνευσε το ρόλο της, αλλά ως άλλος περυσινός Χόφμαν και προπέρσινος Φοξ, μεταμορφώνεται σ'αυτό. Η μεταμόρφωσή της αυτή στιγμιαία μόνο εκπλήσσει κι έπειτα συνεπαίρνει το θεατή που για 97' τουλάχιστον θα ταυτίσει στο μυαλό του την ηθοποιό με την πραγματική μονάρχισσα. Με την ίδια άνεση που η Κρουθ του "Βολβέρ" ανέδιδε παλληκαριά, τσαγανό και αυθεντική λαϊκότητα η εκπληκτική Μίρρεν ακτινοβολεί φινέτσα, σοβαρότητα, μεγαλοπρέπεια, χάρη και σνομπισμό καθόλα ταιριαστά στη γαλαζοαίματη, ενώ η ερμηνεία της προχωρά και κάτω από τη (φωτεινή αλλά και παγερή) επιφάνεια για να αναδείξει τον καταπιεσμένο συναισθηματισμό, την αυστηρή, σχεδόν ψυχαναγκαστική προσήλωση στους τύπους και τα καθήκοντα τα οποία νεαρή κλήθηκε να επιτελέσει, τη ζήλεια και το παράπονο για το λαό που αγαπούσε, αλλά που αισθανόταν ότι δεν είχε πια την αγάπη του.

Προς Θεού μην έχετε την εντύπωση ότι η ταινία διαψεύδει την κατάφωρη αντιπάθεια που τόσο εκείνη όσο και η υπόλοιπη βασιλική οικογένεια έτρεφαν προς το πρόσωπο της Νταϊάνα: αντιπάθεια όμως κι όχι μίσος και δίψα για εκδίκηση και αίμα (!), όπως τα μέσα, οι κυνικοί και οι συνωμοσιολόγοι πίστευαν και διέδιδαν. Η "Πριγκήπισσα του Λαού" που σε κάθε της βήμα προσέλκυε τα φλας και τους παπαράτσι έφερνε, χωρίς φυσικά να το επιδιώκει, σε τρομερά δύσκολη θέση τους εσωστρεφείς, σχεδόν αντικοινωνικούς μονάρχες γκρεμίζοντας τα τείχη της άτυπης, αυτοθέλητης και βολικής τους εξορίας από τα εγκόσμια, ενώ ουκ ολίγες φορές ειρωνεύτηκε φανερά το ενίοτε γελοιωδώς υπερβολικό Πρωτόκολλο, με το οποίο εκείνοι ζούσαν επί δεκαετίες πριν την έλευσή της. Ο θάνατος της τους έφερε τελικά όχι σε ανάλγητη, χαιρέκακη απάθεια, αλλά σε αμηχανία- την τελευταία που θα τους προκαλούσε ποτέ. Ταυτόχρονα η τελική τους υποχώρηση ως προς τους μέχρι τότε απαράβατους τύπους και κανονισμούς σηματοδότησε το πρώτο τους βήμα προς τον εκμοντερνισμό και την αποδοχή της νέας πολιτικής και πολιτιστικής τάξης πραγμάτων που είχε αρχίσει να προδιαγράφεται. Βέβαια μπορεί να έδωσαν τη συγκατάθεση και την υποστήριξη τους σε μια κηδεία λαμπρή και αντάξια της Νταϊάνα: αλλά όχι και τη συναισθηματική συμμετοχή τους.

Θαυμάσιο καστ, σενάριο ευφυώς γραμμένο με αρκετές δόσεις σάτιρας, ο Φρίαρς που διηγείται άψογα την ιστορία του υποβοηθούμενος από πραγματικό, αρχειακό υλικό που παρεμβάλλεται αλα "Πτήση 93" συνθέτουν ένα άκρως ενδιαφέρον biopic. Λιτό, απέριττο αλλά και φλεγματικό και καυστικό: όπως θα το προτιμούσε η Βασίλισσα.

Εξαίσια μουσική από τον Αλεξάντρ Ντεσπλά.

[Ήρα]

τσι και τσι .

μου αρεσε πολυ η Μιρρεν ,ωρες ωρες ενα ανεκφραστο προσωπο που δενει με τα καθηκοντα και το πρεπει της βασιλισσας και στιγμες μεσα στα ματια της ο εγκλωβισμος της σε αυτο που της εμαθαν να ειναι ,μπορει σκληρη και να μας φανταζει ακαμπτη , ομως απο νεαρη ηλικια διδαχτηκε και τελικα στριμωχτηκε στους τυπους.

αυτο που δε με ενθουσιασε ,ειναι αυτη η φιλομοναρχικη ματια του σκηνοθετη .και αυτο που δε μου αρεσε καθολου ειναι η σε εισαγωγικα ωραιοποιηση του Μπλερ , παρουσιαζεται αρχικα ως ο εκσυγχρονιστης που καταφτανει για να ικανοποιησει τα αιτηματα του βρεττανικου λαου και στην πορεια δειχνει οχι μονο να καταφερνει αυτο , αλλα γινεται και υπερμαχος της βασιλισσας βλεποντας στο προσωπο της καποια που οφειλει να σεβεται για διαφορους , ψυχαναλυτικους και μη λογους.

το φαντασμα της Νταινας πλαναται στην ταινια , ενα καλο ντοκουμεντο για την απηχηση της σε παγκοσμιο επιπεδο αλλα καμια εξηγηση για τα σεναρια θανατου της ,τα οποια ηθελαν συμμετοχη του αγγλικου παλατιου , απλα αναφορα στις υπονοιες με σημειωματα του λαου που κανουν την βασιλισσα να φριττει αλλα η φιλομοναρχικη ματια του σκηνοθετη δεν τον αφηνει να το παει παραπερα.

ισως βεβαια δεν ηταν και αυτη η προθεση του , μπορει απλα να ηθελε να δειξει πως ενας γερα στερεωμενος θεσμος μπορει να καταρρευσει μπροστα στην αληθεια και την δυναμη της απηχησης απλων ανθρωπων , που ομως θυμιζουν εντονα στους πολιτες τον εαυτο τους.

θα το προτεινα για την ερμηνεια της πρωταγωνιστριας , οντως αυτο που γραφει ο ΝΜ ειναι ακριβες-ταυτιζεις την Μιρρεν με την βασιλισσα και τελικα την αντιπαθεις .

[Remy Fincher]

αυτο που δε με ενθουσιασε ,ειναι αυτη η φιλομοναρχικη ματια του σκηνοθετη .και αυτο που δε μου αρεσε καθολου ειναι η σε εισαγωγικα ωραιοποιηση του Μπλερ , παρουσιαζεται αρχικα ως ο εκσυγχρονιστης που καταφτανει για να ικανοποιησει τα αιτηματα του βρεττανικου λαου και στην πορεια δειχνει οχι μονο να καταφερνει αυτο , αλλα γινεται και υπερμαχος της βασιλισσας βλεποντας στο προσωπο της καποια που οφειλει να σεβεται για διαφορους , ψυχαναλυτικους και μη λογους.

Με την άποψή σου αυτή (που τυγχάνει να τη συμμερίζεται και ο Δανίκας ) δε συμφωνώ καθόλου. Αυτό εν μέρει επειδή έχω ταυτίσει τον όρο "φιλομοναρχικός" με κυρίες ετών εξήντα και άνω με βαμμένο ξανθό μαλλί, πέρλες και ταγιέρ που - για κάποιον αδιανόητο λόγο- νοσταλγούν την εποχή που ο ελληνικός λαός πλήρωνε αδρούς φόρους προκειμένου να ταϊζονται, να ντύνονται και να ποτίζονται απόγονοι Βαυαρών γαλαζοαίματων. Κυρίως όμως, για έναν άλλο, πιο σημαντικό λόγο.

Ο αφορισμός της "Βασίλισσας" ως "φιλομοναρχικής" κατά τη γνώμη μου εντάσσεται στη σινεφιλική κοσμοθεωρία της "αμερικανιάς" (επίθετο-αυτοκόλλητο για όποια ταινία έχει ήρωες καλούς Αμερικάνους), της "προπαγάνδας των Εβραίων" (το αντίστοιχο για όποια ταινία πρωταγωνιστούν καλοί Εβραίοι), του "ποπ-κορν θεάματος" (για όποια ταινία έχει ίχνος CGI). Κάθε ταινία φαίνεται ασυνείδητα ή συνειδητά να κρίνεται από μεγάλη μερίδα του κοινού με πολιτικά κριτήρια, κι ενώ για το μέσο θεατή αυτό δε συνιστά παράπτωμα, για έναν κριτικό κιν/φου όπως ο Δανίκας είναι απαράδεκτο, για τον πολύ απλό λόγο ότι ως κριτικός ΤΕΧΝΗΣ οφείλει να είναι αντικειμενικός κι όχι να χρησιμοποιεί την όποια πολιτική της θέση ως κριτήριο για να την απορρίψει. Στην περίπτωση της "Βασίλισσας" δε έγινε ακόμη πιο άδικος, μια και ως ταινία είναι ως επί το πλείστον ψυχογράφημα χωρίς ουσιαστική ή ξεκάθαρη πολιτική τοποθέτηση.

Γιατί η "Βασίλισσα" είναι "φιλομοναρχική"; Επειδή το πορτραίτο της Ελισάβετ δεν είναι αυτό μιας σκύλας, δηλητηριώδους, κακιασμένης, σνομπ γριάς που μισούσε τη Νταϊάνα και συνομώτησε για το θάνατό της- άρα επειδή η εικόνα της στην ταινία απέχει από αυτό που εμείς έχουμε στο μυαλό μας και δε θέλουμε να αλλάξουμε; Επειδή δεν ικανοποιεί τον ψόγο και την αντιπάθειά μας απέναντι στον εκπρόσωπο ενός θεσμού που (όχι αδικαιολόγητα) θεωρούμε περιττό ίσως και φασιστικό; Εαν η σκιαγράφησή της δεν ερχόταν σε αντίθεση ή και επιβεβαίωνε τα αισθήματά μας, θα βγαίναμε να πούμε ότι είναι "αντιμοναρχική";

Η Ελισάβετ είναι μια γυναίκα που γεννήθηκε και ανατράφηκε σε ένα ορισμένο περιβάλλον, γαλουχήθηκε και ενστερνίστηκε τις αξίες και τις ιδέες που αυτό το περιβάλλον της εμφύσησε, σκέφτεται δε και συμπεριφέρεται ανάλογα. Δεν παύει όμως να είναι άνθρωπος και, όπως όλοι μας, πολυδιάστατος. Και κανένας δημιουργός που σέβεται τον εαυτό του και την τέχνη του δε θα πρέπει να υποβαθμίζει τους διάσημους ή άσημους ήρωές του σε καρικατούρες τύπου Δρακουμέλ, για να τέρψει την κοινή ως προς αυτούς αντίληψη, πόσο μάλλον κάτι "κριτικούς κινηματογράφου" που γράφουν σε συμφωνία με γραμμές από τον Περισσό

[Clemence]

Εαν η σκιαγράφησή της δεν ερχόταν σε αντίθεση ή και επιβεβαίωνε τα αισθήματά μας, θα βγαίναμε να πούμε ότι είναι "αντιμοναρχική";

NM I love u

[Ήρα]

NΜ μου για λογαριασμο του κυριου Δανικα δε μπορω να απαντησω (και μεταξυ μας η αποψη για τον εν λογω κυριο δεν ειναι και η πιο υψηλη ).

η αληθεια ειναι οτι οντως η ταινια ειναι ψυχογραφημα ,και απο αυτην την αποψη συμφωνησα μαζι σου οτι και η βασιλισσα εχει τις δικαιολογιες της για τον ακαμπτο και σκληρο χαρακτηρα της , τουλαχιστον οπως αυτος βγαινει εκτος παλατιου.

αλλα να μην το πω το παραπονο μου για τον σωτηρα Μπλερ?δεν ειναι κινηματογραφικο κριτηριο ,αλλα ειναι σκεψη που με προβληματισε , σαν σιγονταρισμα στην πολιτικη του και μαλιστα υπογειο.παραπτωμα για τον μεσο θεατη το υποσυνειδητο πολιτικο κριτηριο ?oχι!!

παραπτωμα οτι προτιμουσα να δω ενα φως στα σεναρια θανατου της Νταιανας?οχι!!

αποχωρω λοιπον αθωα .

[Remy Fincher]

Παιδί μου δε σε κατηγορώ, ούτε σου επιτίθομαι - απλά με αφορμή τη γνώμη σου είπα να κάνω ένα γενικότερο σχόλιο πάνω στο υπό ποια σκοπιά γράφουν μερικοί κριτικοί

Όσον αφορά τον Μπλερ η ταινία αναφέρεται σε μια περίοδο προ-Ιράκ και Αφγανιστάν, προ-Γιουγκοσλαβίας επίσης, πολύ προτού αποδειχτεί το λαμόγιο που τώρα ξέρουμε ότι είναι: όταν εκείνος πρωτοεξελέγη ως ελπιδοφόρος -τότε- νέος πρωθυπουργός, ο πρώτος Εργατικός μετά από 18 χρόνια των Συντηρητικών στην εξουσία. Και ακριβώς επειδή πέτυχε μια ιστορική νίκη, κι επειδή προερχόταν και ηγείτο ενός φιλελεύθερου και προοδευτικού κόμματος, η παρουσίασή του ως εκσυγχρονιστή δεν είναι τόσο άποψη του σεναριογράφου Μόργκαν ή του Φρίαρς, αλλά η αντανάκλαση ουσιαστικά των προσδοκιών του βρετανικού λαού στο πρόσωπο και την πολιτική του εκείνη ακριβώς την εποχή. Με λίγα λόγια ο Μπλερ στην ταινία απεικονίζεται σωτήρας, γιατί έτσι τους φαινόταν τότε, μετά τον εκλογικό του θρίαμβο.

[ΣΑΜΠΟΤΑΖ]

Αυτό εν μέρει επειδή έχω ταυτίσει τον όρο "φιλομοναρχικός" με κυρίες ετών εξήντα και άνω με βαμμένο ξανθό μαλλί, πέρλες και ταγιέρ που - για κάποιον αδιανόητο λόγο- νοσταλγούν την εποχή που ο ελληνικός λαός πλήρωνε αδρούς φόρους προκειμένου να ταϊζονται, να ντύνονται και να ποτίζονται απόγονοι Βαυαρών γαλαζοαίματων.

Εγώ όποτε ακούω φιλομοναρχικός μου ρχονται στο μυαλό κυριούληδες με γιλεκάκια,καραφλίτσα και μουστακάκι να πίνουν καφέ σε καφενείο που ως ιδιοκτήτη έχει έναν ίδιο κυριούλη καρμπόν και πάνω απ'το γκισέ έχει μια ξεθωριασμένη φώτο του Βασιλιά με την τιάρα και τη σημαία.

Να ζουν με τα 400 γιούρος της πενιχρής τους σύνταξης και μερικές φορές να ψιθυρίζουν : 'όλα ήταν καλύτερα τότε..'

Off topic

[Sovereign]

Την ταινία δεν την έχω δει αλλά έχω να δηλώσω ότι...

Δαμανίκας uber alles!!!

[Doctor_7]

Παντελώς αδιάφορη ταινία...και τους είπα να πηγαίναμε στο DejaVu...δεν μπορεί να ήταν χειρότερο...

[Clemence]

Πολύ καλή ταινία, ίσως όμως λίγο υπερβολικά καλή με ΟΛΟΥΣ για να είναι αληθινή. Η Μίρρεν άξιζε όλα τα βραβεία που πήρε