[TAINIOKΡΙΤΙΚΗ] Little Miss Sunshine

[Remy Fincher]

"Little Miss Sunshine" emstar emstar

Των Βάλερυ Φάρις και Τζόναθαν Ντέιτον

Με τους Άμπιγκεϊλ Μπρέσλιν, Τόνι Κολέτ, Γκρεγκ Κινίαρ, Στιβ Καρέλ, Άλαν Άρκιν, Πωλ Ντάνο κ.α.

Οι Χούβερ, ο ορισμός της δυσλειτουργικής οικογένειας, καλούνται να επιτύχουν για πρώτη φορά όλοι μαζί ένα στόχο: να μεταφέρουν εγκαίρως το νεαρότερο μέλος της, την Όλιβ (Μπρέσλιν), στο Λος Άντζελες για να διαγωνιστεί σε παιδικά καλλιστεία. Όλα όσα θα ακολουθήσουν μέσα κι έξω από το σαραβαλιασμένο βαν θα δυσκολέψουν πολύ την πορεία τους και θα αλλάξουν τη ζωή τους για πάντα.

Τα μάτια της αστράφτουν, ακόμη και μέσα από τη θαμπάδα των μεγάλων, τετράγωνων ντεμοντέ φακών. Εκτός όμως από τις κόρες των ματιών της, τίποτα άλλο πάνω της δεν κάνει την παραμικρή κίνηση. Το βλέμμα της είναι αυστηρά προσηλωμένο σε μια οθόνη, όπου χαμογελαστές, στολισμένες, μακιγιαρισμένες καλλονές τσιρίζουν εκστασιασμένες στη στέψη τους. Pause. Rewind. Play. Πίσω στο δωμάτιό του ο έφηβος αδερφός της γυμνάζεται μετά μανίας. Πους απς, κοιλιακοί και μονόζυγο, κάθε μέρα και περισσότεροι, θα του εξασφαλίσουν μια θέση στην πολεμική αεροπορία και ο Ντουέιν έχει πάρει όρκο σιωπής, ώσπου να καταφέρει να δει τον κόσμο από ψηλά. Στο μπάνιο ο παππούς ετοιμάζει τη δόση του. Βγάζει το φιαλίδιο από τη θήκη, απλώνει την ηρωϊνη και τραβάει μυτιά. Σνιφάρει με δύναμη και ίσως έτσι ξεχάσει ότι ο χρόνος του, που στο κάτω-κάτω δεν εκμεταλλεύτηκε και πολύ, σύντομα θα τελειώσει. Ο πατέρας επιστρέφει σπίτι και μόνη του σκέψη ένα υπεραστικό τηλεφώνημα. Ένα κουδούνισμα του τηλεφώνου μπορεί κάλλιστα να του φέρει την αναγνώριση, την καθιέρωση, τη φήμη. Τα χρήματα της οικογένειας που θυσίασε. Από μέσα του και κυρίως απ' έξω του -προς εκνευρισμό των υπολοίπων- επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία τον ίδιο ακατάσχετο μονόλογο. Πιπιλάει την ίδια καραμέλα χωρίζοντας τους ανθρώπους σε "νικητές" και "χαμένους", μπας και πείσει τον εαυτό του έστω και για μια στιγμή ότι είναι "νικητής", όταν όλα γύρω του υποδεικνύουν ολοφάνερα το αντίθετο. Κι αν αυτός δε συμπληρώνει το καρέ, περιμένετε να δείτε το θείο. Τον απολυμένο, ανασφάλιστο, ομοφυλόφιλο ακαδημαϊκό και επίδοξο αυτόχειρα. "Επίδοξος" γιατί απέτυχε. Και σ'αυτό.

Αυτοί είναι λοιπόν οι Χούβερ. Μια οικογένεια-παράδειγμα προς αποφυγήν. Μια χούφτα "τελειωμένοι", "καμμένα χαρτιά", "ανίατες περιπτώσεις" που από ειρωνεία ή και σαδισμό της μοίρας βρέθηκαν να συγγενεύουν εξ' αίματος ή εξ' αγχιστείας. Σε μια κοινωνία που το "αξιοπρεπές" ταυτίζεται με το "οικονομικά άνετο", που "αξιόλογο" σημαίνει "διάσημο", που "ευτυχία" είναι η "επιτυχία" με "ευ-" μπροστά, οι Χούβερ δεν έχουν θέση. Ή τουλάχιστον θέση από την οποία η παρουσία τους είναι με κάποιο τρόπο εμφανής. Αλλά οι ίδιοι δεν το βάζουν κάτω. Σπρώχνουν με κόπο όλοι μαζί το καραβοτσακισμένο τους φολκσβάγκεν μέχρι να πάρει μπρος και ύστερα μπαίνουν ένας-ένας μέσα. Αρνούνται να ενδώσουν και καλά κάνουν. It's done, when it's done. It's over, when it's over.

Όπως σε κάθε ανάλογη περίπτωση, οι ηθοποιοί εδώ είναι ένας κι ένας. Και βέβαια σε ένα κεντρικότατο απαιτητικό ρόλο δε θα τοποθετούσαν έναν οποιοδήποτε ατάλαντο child actor και η Μπρέσλιν, με ήδη βαριά προϋπηρεσία αλλά και μέλλον, άνετα συναγωνίζεται π.χ. τη Ντακότα Φάνινγκ. Η αποκάλυψη ωστόσο είναι ο θαυμάσιος, άξιος (τουλάχιστον για υποψηφιότητα) Όσκαρ Στηβ Καρέλ. Η ματιά του έχει μια υπέροχη, αβυσσαλέα θλίψη, ο ήχος της φωνής του ξεχειλίζει από ειλικρινή αυτοσαρκασμό, κάθε μόριο του σώματός του συμμετέχει στο να ενσαρκώσει με μοναδικό τρόπο το μανιοκαταθλιπτικό πρώην καθηγητή. Από τους ρόλους του στο "Παρθένος Ετών 40" και το τηλεοπτικό "The Office" μέχρι αυτόν του "Little Miss Sunshine" παρεμβάλλονται έτη φωτός κι όμως ο Καρέλ τα διανύει με την άνεση και την ευκολία ενός πραγματικά πολύπλευρου και ταλαντούχου ηθοποιού.

Στο τελευταίο δεκάλεπτο με έλουσε κρύος ιδρώτας. Τρομοκρατήθηκα και μόνο στη σκέψη ότι μια ταινία που άρχισε και συνέχισε με τον καλύτερο τρόπο προσφέροντας αφειδώς ανεπιτήδευτο γέλιο και συγκινητικό ανθρώπινο δράμα θα τελείωνε ως άλλη μια το-αουτσάιντερ-στο-τέλος-κερδίζει ιστορία. Ότι θα κατέφευγε στην αφέλεια του "η αληθινή ομορφιά πάντοτε αναγνωρίζεται", πράγμα καλοδεχούμενο, ωστόσο μη πειστικό. Αλλά όχι. Όχι, γιατί το "Little Miss Sunshine" απλώς δεν είναι ταινία της Disney. Αντί τούτου λοιπόν ο σεναριογράφος Μάικλ Άρντ παραδίδει ένα φινάλε ανθολογίας. Μια ουσιαστική κορύφωση, ένα πραγματικό φιλμικό κρεσέντο που αναδεικνύει με τον καλύτερο, τον πιο θαρραλέο και τον πιο ξεκαρδιστικό τρόπο το μήνυμα της ταινίας. Είμαστε εδώ. Χορεύουμε και τραγουδάμε και αγαπιόμαστε. Και τον καθωσπρεπισμό, τον υλισμό και την εμμονή σας με το "φαίνεσθαι" τα έχουμε χεσμένα.