Δύο εννεάμηνες γονικές άδειες σε περίπτωση γέννησης δίδυμων τέκνων

[anastasiostheodoridis]

Χορηγούνται τόσες γονικές άδειες όσες τα τέκνα που γεννιούνται Εφημερίδα "Μακεδονία", 31/12/2010

Απόφαση-σταθμός του διοικητικού εφετείου Θεσσαλονίκης

Δώρο για τις γιορτές σε όλες τις εργαζόμενες μητέρες που έχουν αποκτήσει δίδυμα τέκνα αποτελεί η απόφαση του διοικητικού εφετείου Θεσσαλονίκης, που τους αναγνωρίζει το δικαίωμα για τη χορήγηση επιπλέον εννεάμηνης γονικής άδειας για την ανατροφή του δεύτερου παιδιού.

Η απόφαση του διοικητικού εφετείου Θεσσαλονίκης, που εκδόθηκε λίγες μέρες πριν από τα Χριστούγεννα, έρχεται να ανατρέψει τα μέχρι τώρα ισχύοντα, καθώς για την έκδοσή της υποβλήθηκαν και προδικαστικά ερωτήματα, για την ερμηνεία της σχετικής οδηγίας στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όπως επισημαίνουν νομικοί κύκλοι της Θεσσαλονίκης, ίσως μετά την απόφαση του διοικητικού εφετείου αναγκαστεί ο νομοθέτης να καθιερώσει σύστημα γονικής άδειας το οποίο εξασφαλίζει στους γονείς διδύμων μεταχείριση λαμβάνουσα προσηκόντως υπόψη τις ειδικές τους ανάγκες και να προχωρήσει στη ρύθμιση ειδικών διατάξεων για τη χορήγηση γονικής άδειας σε περιπτώσεις που γεννιούνται δίδυμα, κάτι το οποίο δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα.

Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλιους, “εδώ και δύο περίπου χρόνια φημολογείται πως θα ρυθμιστεί το θέμα της γονικής άδειας σε όσους απέκτησαν δίδυμα, και, σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο, θα οριστεί αυτή να έχει διάρκεια 14,5 μηνών”.

Αντικρουόμενες αποφάσεις

Μέχρι σήμερα οι αποφάσεις των δικαστηρίων που εξέτασαν αιτήσεις ακυρώσεως των αποφάσεων προϊστάμενων δημοσίων υπηρεσιών οι οποίοι αρνούνταν να αναγνωρίσουν το διττό δικαίωμα της γονικής άδειας για τους γονείς των διδύμων ήταν αντικρουόμενες.

Σε άλλες περιπτώσεις τους αναγνωριζόταν το δικαίωμα και για δεύτερη εννεάμηνη γονική άδεια, σε άλλες περιπτώσεις όχι. Μάλιστα, υπήρξαν αντικρουόμενες αποφάσεις και από τα ίδια δικαστήρια που εξέταζαν παρόμοια αιτήματα με διαφορετικές συνθέσεις.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας, εξετάζοντας προσφυγές δικαστικών γονέων δίδυμων παιδιών το 2008, τις απέρριψε με αποφάσεις του, ερμηνεύοντας τις διατάξεις του εθνικού νόμου για την εν λόγω άδεια. Σύμφωνα με το σκεπτικό των αποφάσεών του, στη χώρα μας η άδεια αυτή είναι διάρκειας εννέα μηνών μετ’ αποδοχών, επιπλέον των πέντε μηνών που χορηγούνται για την άδεια κύησης και λοχείας, και έκρινε πως, ναι μεν η άδεια αυτή είναι αυτοτελής για κάθε παιδί, πλην όμως, όταν πρόκειται για κύηση που κατέληξε σε ταυτόχρονη γέννηση περισσότερων από ένα παιδιών, η ανωτέρω εννεάμηνη άδεια δίνεται άπαξ και δεν θεμελιώνεται δικαίωμα του γονέα να λάβει τόσες εννεάμηνες άδειες ανατροφής παιδιών όσα και τα παιδιά που γεννιούνται με μία κύηση.

Μάλιστα, για τις αρνητικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας το διοικητικό εφετείο Θεσσαλονίκης επισημαίνει ότι ελήφθησαν πριν τεθούν σε εφαρμογή από τη χώρα μας οι διατάξεις του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, που άρχισαν να ισχύουν από τον Ιανουάριο του 2009.

Προσφυγή

Στο διοικητικό εφετείο Θεσσαλονίκης προσέφυγε η εφοριακός υπάλληλος Ζ.Χ., ζητώντας να ακυρωθεί η απόφαση του προϊστάμενου της Α΄ Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας (ΔΟΥ) Θεσσαλονίκης, που δεν έκανε δεκτό το αίτημά της για εννεάμηνη άδεια και για το δεύτερο παιδί της. Η υπάλληλος γέννησε δίδυμα στις 21 Μαΐου 2007 και της χορηγήθηκε, κατόπιν αιτήσεώς της, εννεάμηνη γονική άδεια με πλήρεις αποδοχές από 20ής Σεπτεμβρίου 2007. Τον Ιανουάριο του 2009 υπέβαλε αίτηση για τη χορήγηση δεύτερης εννεάμηνης γονικής άδειας με πλήρεις αποδοχές από 1ης Μαρτίου 2009 για το δεύτερο εκ των διδύμων τέκνων της, η οποία όμως απορρίφθηκε.

Το διοικητικό πρωτοδικείο που εξέτασε την υπόθεση επιφυλάχτηκε να εκδώσει απόφαση, παρά το γεγονός ότι κατά πλειοψηφία τάχθηκε υπέρ της χορήγησης και δεύτερης εννεάμηνης άδειας στην υπάλληλο, και υπέβαλε προδικαστικά ερωτήματα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ)

Ευρωπαϊκό δικαστήριο

Επειδή όμως, σύμφωνα με το ισχύον στην Ελλάδα νομοθετικό πλαίσιο, ορίζεται ότι γονική άδεια μπορεί να χορηγείται μέχρι το παιδί να συμπληρώσει την ηλικία των τεσσάρων ετών και επειδή το παιδί τής αιτούσας υπαλλήλου συμπληρώνει την ηλικία αυτή τον Μάιο του 2011 ζητήθηκε από το ΔΕΕ η εφαρμογή της ταχείας διαδικασίας.

Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπενθυμίζει κατ’ αρχάς ότι, κατά τη συμφωνία-πλαίσιο, η γονική άδεια αποσκοπεί στη “διευκόλυνση του συνδυασμού των επαγγελματικών και οικογενειακών ευθυνών των εργαζομένων γονέων”, και ότι φορείς του δικαιώματος γονικής άδειας είναι οι γονείς, υπό την ιδιότητά τους ως εργαζομένων, και μόνον αυτοί.

Στην απόφαση που εκδόθηκε τον Σεπτέμβριο δεν αμφισβητείται ότι το καθήκον της ανατροφής διδύμων συνεπάγεται μεγαλύτερη προσπάθεια και, επομένως, δεν συγκρίνεται με τη φροντίδα ενός μόνον παιδιού, εντούτοις δεν μπορεί επίσης να παραβλεφθεί το γεγονός ότι τα δίδυμα μεγαλώνουν και αναπτύσσονται παράλληλα και, κατά συνέπεια, ότι το καθήκον ανατροφής τους δεν είναι απαραιτήτως συγκρίσιμο με εκείνο της ανατροφής παιδιών διαφορετικής ηλικίας. Ακόμη επισημαίνει ότι οι γονείς διδύμων βρίσκονται σε ειδική κατάσταση, η οποία πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τον καθορισμό του καθεστώτος γονικής άδειας που εφαρμόζεται σε γονείς διδύμων, επιτρέποντας στους γονείς αυτούς να τύχουν μεταχειρίσεως η οποία λαμβάνει υπόψη τις ειδικές ανάγκες τους.

Η απόφαση

Το διοικητικό εφετείο, λαμβάνοντας υπόψη του την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, έκανε δεκτή την αίτηση της υπάλληλου που παρέστη στη δίκη διά του πληρεξουσίου δικηγόρου της Γιώργου Οικονόμου και καταδίκασε το ελληνικό δημόσίο στην καταβολή της δικαστικής δαπάνης.

Σύμφωνα με το σκεπτικό τής κατά πλειοψηφίαν απόφασης του διοικητικού εφετείου, οι γονείς δίδυμων πρέπει να είναι σε θέση να ζητούν τόσες γονικές άδειες όσες και τα τέκνα που γεννιούνται, καθώς τα αυξημένα βάρη στα οποία πρέπει να αντεπεξέλθουν είναι ποσοτικά μεγαλύτερα, αφού ικανοποιούν συγχρόνως τις ανάγκες δύο παιδιών.

Μάλιστα, αναγνωρίζει πως οι γονείς των διδύμων βρίσκονται σε “ειδική κατάσταση”, αφού η ανατροφή των παιδιών τους απαιτεί μεγαλύτερη προσπάθεια. Επομένως, ο νομοθέτης οφείλει να θεσπίσει, εκτός από την άδεια ανατροφής, πρόσθετες διευκολύνσεις προς αυτούς, τις οποίες σήμερα στερούνται, όπως τη δυνατότητα χρήσης ελαστικού ωραρίου, πρόσβασης σε βρεφονηπιακούς σταθμούς κλπ.