Αρσινόη

φανταστικοί καθηγητές φανταστικοί φοιτητές φανταστικά πανεπιστήμια live your fantasies in Greece! ( )

http://www.foreignaffairs.com/articles/142196/pavlos-eleftheriadis/misrule-of-the-few Misrule of the Few How the Oligarchs Ruined Greece
 By Pavlos Eleftheriadis Just a few years ago, Greece came perilously close to defaulting on its debts and exiting the eurozone. Today, thanks to the largest sovereign bailout in history, the country’s economy is showing new signs of life. In exchange for promises that Athens would enact aggressive austerity measures, the so-called troika -- the European Central Bank, the European Commission, and the International Monetary Fund -- provided tens of billions of dollars in emergency loans. From the perspective of many global investors and European officials, those policies have paid off. Excluding a one-off expenditure to recapitalize its banks, Greece’s budget shortfall totaled roughly two percent last year, down from nearly 16 percent in 2009. Last year, the country ran a current account surplus for the first time in over three decades. And this past April, Greece returned to the international debt markets it had been locked out of for four years, issuing $4 billion in five-year government bonds at a relatively low yield -- only 4.95 percent. (Demand exceeded $26 billion.) In August, Moody’s Investors Service upgraded the country’s credit rating by two notches. Yet the recent comeback masks deep structural problems. To tidy its books, Athens levied crippling taxes on the middle class and made sharp cuts to government salaries, pensions, and health-care coverage. While ordinary citizens suffered under the weight of austerity, the government stalled on meaningful reforms: the Greek economy remains one of the least open in Europe and consequently one of the least competitive. It is also one of the most unequal. Greece has failed to address such problems because the country’s elites have a vested interest in keeping things as they are. Since the early 1990s, a handful of wealthy families -- an oligarchy in all but name -- has dominated Greek politics. These elites have preserved their positions through control of the media and through old-fashioned favoritism, sharing the spoils of power with the country’s politicians. Greek legislators, in turn, have held on to power by rewarding a small number of professional associations and public-sector unions that support the status quo. Even as European lenders have put the country’s finances under a microscope, this arrangement has held. The fundamental problem facing Greece is not economic growth but political inequality. To the benefit of a favored few, cumbersome regulations and dysfunctional institutions remain largely unchanged, even as the country’s infrastructure crumbles, poverty increases, and corruption persists. Greek society also faces new dangers. Overall unemployment stands at 27 percent, and youth unemployment exceeds 50 percent, providing an ideal recruiting ground for extremist groups on both the left and the right. Meanwhile, the oligarchs are still profiting at the expense of the country -- and the rest of Europe. The fundamental problem facing Greece is not slow economic growth but political inequality. THIS IS GREECE Among the many economic crises that have troubled the eurozone, Greece’s meltdown stands out. It came about not because banks overextended themselves, as was the case elsewhere, but because the government of Prime Minister Kostas Karamanlis, whose New Democracy party held power from 2004 to 2009, lost control of public finances. In 2003, just before Karamanlis took power, Greece’s debt-to-GDP ratio stood at roughly 97 percent. At the end of his tenure, the figure had ballooned to nearly 130 percent. Ironically, Karamanlis had campaigned as a reformer, promising to shrink the civil service, open up the economy, and clean up politics. Once in office, however, he bowed to special interests. Over the course of his five years in power, Karamanlis appointed an estimated 150,000 new civil servants, pushing the total number of public-sector employees past one million people, or 21 percent of the active work force. During roughly the same period, public health expenditures jumped from just over five percent of GDP to around seven percent; public spending on pensions grew from 11.8 percent of GDP to 13.0 percent. The economic boom following the 2004 Olympics in Athens helped Karamanlis narrowly win reelection in 2007. But in his last two years in power, struggling with a majority of only two seats, he falsified economic performance data in a desperate attempt to win a snap general election. His party lost in a landslide. Karamanlis acted not so much out of recklessness as weakness. Three structural forces, all the result of long-term trends in Greek politics, limited his room to maneuver. The first was the civil service, which was incapable of carrying out any sort of reform project. Its decline had begun in the 1980s, when political parties took on increased responsibility for staffing the government. In theory, the shift was meant to counteract the bureaucracy’s conservative bent, a product of the Greek Civil War of 1946–49. But political interference soon became a permanent feature of central administration, with ministers appointing cronies almost at will. Within a decade, the civil service had doubled in size. In 1994, a reformist minister named Anastasios Peponis managed to pass legislation introducing an examination-based hiring system, but the process was widely ignored. Over the next ten years, Parliament amended the law 43 times. Public-sector unions continued to determine promotions and transfers and almost always blocked disciplinary proceedings against their members, even for serious crimes. Ministers with little incentive to think about the needs of their departments beyond the next election cycle became even more powerful. Highly qualified civil servants rarely rose to positions of influence. Morale collapsed. Then there was Parliament. Simply put, Karamanlis had little control over his party. Due to the structure of the Greek electoral system, most politicians campaign in multimember constituencies and often run against members of their own party. By the time Karamanlis took office, competition had grown fierce in the country’s three largest and fastest-growing cities -- Athens, Piraeus, and Thessaloniki -- which together account for 96 of the legislature’s 300 seats. In this contentious environment, television exposure and private money became especially crucial to electoral success. And with access to wealthy donors and media elites, politicians from these urban constituencies could become national players without having to rely on party machines. Many owed their election to influential oligarchs; others, to professional associations or trade unions. Karamanlis’ supposed allies in Parliament therefore had few incentives to act on his agenda. The biggest barrier to Karamanlis’ reforms, however, was opposition from the media. Most Greeks get their news from television, and eight private channels, all controlled by well-known businesspeople, share over 90 percent of the market. Some of the owners, such as Yiannis Alafouzos, who founded the Skai media group, are shipping magnates whose businesses rely little on state contracts and licenses. But most have their hands in a broad array of businesses that depend heavily on government patronage. Vardis Vardinoyannis, a lead investor in Greece’s largest television station, Mega, controls two petroleum companies, Motor Oil Hellas and Vegas Oil & Gas, in addition to holding a significant stake in Greece’s biggest bank, Piraeus. Other Mega shareholders include George Bobolas, whose gold-mining operation relies on government licenses and whose construction company built facilities for the 2004 Olympics, and Stavros Psycharis, whose business interests range from printing to real estate to tourism. Mega, like nearly all of Greece’s television stations and newspapers, has long operated at a loss. But as a leaked U.S. diplomatic cable from 2006 explained, the owners don’t care. They keep the stations afloat “primarily to exercise political and economic influence” -- to ensure, in other words, that they continue to profit from the government. That’s why the country’s 11 million citizens have so many television channels and newspapers to choose from -- Bobolas and Psycharis each own newspapers, as well -- and why independent journalists have so few outlets for their work. This state of affairs is relatively recent. Until the late 1980s, the government held a monopoly on all broadcasting. But the oligarchs never had to purchase their broadcasting licenses; they took them. In 1987, the political opposition launched a number of radio stations meant to challenge the state’s media monopoly. Wealthy families responded by setting up their own full-fledged television studios, and the government ended up handing them temporary television and radio licenses. Two decades later, nothing has changed. Athens has never allowed stations to compete fairly for channel frequencies or subjected them to basic regulations. Instead, Parliament renews the supposedly temporary licenses every few years, as it did most recently this past August. The television stations do generate some revenue from advertising sales, often as a cover for payoffs made in exchange for friendly coverage. Greek banks, for example, spend lavishly on television spots and provide large loans to the country’s media conglomerates. In return, the media steer clear of them. When Reuters published damaging allegations in 2012 that Michalis Sallas, the chair of Piraeus Bank and a one-time socialist politician, had funneled sweetheart loans to his own family businesses, the Greek media printed Sallas’ response without revisiting the charges themselves. And this past August, most of the media downplayed reports that Greek prosecutors were investigating the former Piraeus Bank executive and former Bank of Greece governor Georgios Provopoulos. PROFESSIONAL STANDARDS Some 20 percent of Greek children live in extreme poverty. Just as the oligarchs and their political allies use the media to avoid public scrutiny, so they rely on government regulations to retain control of the state. For the past three decades, two highly organized interest groups have profited the most under Greek law: first, elite professionals, such as lawyers, doctors, and engineers, and second, unionized employees of utilities owned wholly or partially by the state, such as the Public Power Corporation and the Hellenic Railways Organization. The memberships of such groups are not large. Greece has only about 40,000 lawyers, 60,000 doctors, and 87,000 engineers. Public-sector employees number around 600,000. Yet what these groups lack in numbers they more than make up for in organization. By leveraging their ability to drive voter turnout in key urban constituencies, the professionals and the unions have won extraordinary privileges. For example, many professional associations can set standard prices for basic services, a form of collusion that is illegal in many economies but not in Greece. They are also permitted to self-regulate. When accusations of malpractice arise, the associations themselves have the exclusive right to discipline their members. Moreover, special taxes fund their health-care and retirement accounts: since 1960, the pension fund for lawyers and judges has collected a stamp duty on all property transactions amounting to 1.3 percent of each sale price. And for decades, the doctors’ pension fund benefited from a 6.5 percent charge on the value of all drugs prescribed. Last year, Athens eliminated the charge at the troika’s request. But it has yet to dispense with any of the other taxes, which continue to redistribute millions of dollars from the poor to the wealthy. Professionals, many of whom are self-employed, are also among the country’s leading tax evaders. In a pathbreaking study published in 2012, the economists Nikolaos Artavanis, Adair Morse, and Margarita Tsoutsoura used data from a large private bank to assess how much money Greek professionals hide. One of their most telling findings was that lawyers, on average, spend more than 100 percent of their declared incomes on mortgage payments alone. The consequences have been few. In 2010, legislators proposed a bill that would have forced the government to audit professionals who reported annual incomes below roughly $30,000. But the measure failed, and in fact it never had a chance of passing: according to Artavanis, Morse, and Tsoutsoura, many members of Parliament would have likely faced audits themselves. At the time, 40 doctors, 28 educators, 43 engineers, 40 finance professionals, and 70 lawyers were serving in the legislature -- occupying 221 out of 300 total seats. Employees of state-run enterprises have secured a parallel set of privileges, in large part due to their loyal support for the center-left Panhellenic Socialist Movement (PASOK). In return, the party helped abolish the use of competitive hiring exams in the 1980s and create thousands of new government jobs. PASOK also ensured that those who worked for state-run enterprises received more generous pensions than any other public-sector employees -- something that is still largely the case, despite recent cuts to government spending. In 1999, for instance, the Greek government made an open-ended promise to prevent cuts to the Public Power Corporation’s pension fund. In 2012, at the height of the financial crisis, this commitment amounted to over $800 million. TALE OF TWO COUNTRIES In any open society, the wealthy and the well-organized are bound to hold outsize sway. There is nothing inherently wrong with large businesses exercising influence given their large stake in the economy. Nor is there any reason that professionals shouldn’t earn high incomes commensurate with the demand for their services. But Greek institutions are too weak to hold such interests in check or to uphold even basic standards of law. Greece’s accession to the European Union, in 1981, was supposed to improve things. EU membership, however, did not weaken traditional Greek hierarchies; it strengthened them. It was while the Greek economy was catching up to the rest of Europe -- providing the oligarchs with new sources of credit and cash -- that the country’s institutions began to break down. Greece now ranks near the bottom of European countries when it comes to social mobility and near the top of rankings measuring inequality -- a problem that Greek politicians and the media have almost entirely ignored. Even at the height of its spending before the crisis, Athens offered few benefits to the poor. Today, over 90 percent of the unemployed receive no government assistance whatsoever, some 20 percent of Greek children are estimated to live in extreme poverty, and millions of people lack health insurance. Moreover, after seven years of recession, none of the major political parties has proposed any serious reforms to the welfare state or to the health-care system in order to achieve universal coverage. They haven’t even expanded a pilot program to offer free lunches at public schools. Greeks with nowhere to turn have begun to gravitate toward radical political movements. Golden Dawn, a neofascist party with an anti-immigrant and anti-European platform, seized on popular discontent to gain 18 seats in the 2012 parliamentary elections. In September 2013, Greek authorities arrested its founder, Nikos Michaloliakos, on charges of forming a criminal organization. Meanwhile, Syriza, an ascendant far-left coalition, wants to rip up Greece’s European bailout agreement, nationalize the country’s banks, and cut its ties to NATO. By bailing out Greece without demanding fundamental reforms, the European Central Bank, the European Commission, and the International Monetary Fund have only strengthened the status quo. Even worse, the troika has lined the pockets of the very forces that brought about the economic collapse in the first place. And Greece is not an isolated case. European bailout funds have had a similar effect throughout the smaller economies of the eurozone, including Ireland, Spain, and Portugal. Leaders in these countries, too, have spent European funds to maximize their short-term political advantage; meanwhile, Brussels has proved incapable of combating cronyism and criminality. Now that European integration has brought the continent’s economies closer together than ever before, no member state can be indifferent to what happens in the others. Without addressing Greece’s deep inequalities, then, Europe will never fully find its way out of crisis.

#HLyrikiMas: The unifying power of art | Myron Michailidis | TEDxAcademy http://www.youtube.com/watch?v=D8KKAP9fWNs&feature=youtu.be http://www.kathimerini.gr/788602/opinion/epikairothta/politikh/ierarxhsh- ## no greeklish please! ## - oxi fragolevantika grapste kalytera sta agglika --epivraveysh ΝΙΚΟΣ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΣ Ιεράρχηση και επιβράβευση 18.10.2014 Η ιεράρχηση δεν ήταν ποτέ στο φόρτε μας. Και αν σκεφτεί κανείς το τοπίο του πολιτισμού, ως πλατφόρμα που θέτει θεμέλια στην κοινωνία και δημιουργεί άξονες πλουτοπαραγωγικούς και παιδευτικούς, τότε σηκώνει τα χέρια ψηλά. Κανένα στοιχείο έκπληξης, δηλαδή. Αλλά η κατάσταση είναι ορισμένη. Δεν είμαστε στο 1981 ούτε στο 2008. Καλπάζουμε προς το 2020, αλλά ξέπνοοι και άσφαιροι. Γι’ αυτό καλό είναι να δούμε τι έχουμε, τι αξίζει να ξεχωρίσουμε, να επενδύσουμε, να επιβραβεύσουμε. Στον χώρο της κλασικής μουσικής και της όπερας, ένα τοπίο που εκσυγχρονίστηκε και μεταρρυθμίστηκε σε διάστημα πέντε ετών, έχουμε όχι μόνο τις δύο Κρατικές Ορχήστρες, με νέους, πλέον, διευθυντές που επιχειρούν με ελάχιστα χρήματα, αλλά και την Καμεράτα, που στο διάστημα αυτό επέτυχε με ψίχουλα να κερδίσει διεθνή εκτίμηση. Διόλου αυτονόητα όλα αυτά. Και τι να πει κανείς για τη Λυρική Σκηνή, στο κατώφλι πλέον της νέας της έδρας, που την καθιστά διεθνή συνομιλήτρια αξιώσεων (τουλάχιστον σε επίπεδο ευκαιριών και υποδομών); Η Λυρική Σκηνή, με συναίσθηση του χαρακτηρισμού «Εθνική», υπό τη διεύθυνση του Μύρωνα Μιχαηλίδη, μηδένισε το χρέος των 17 εκατομμυρίων που είχε την περίοδο 2010-11 και μείωσε το προσωπικό από 720 σε 350 άτομα. Ας μη ζητάει, λοιπόν, η ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού και «άλλες μειώσεις», αλλά να ξεχωρίσει τα 3-4 σχήματα και οργανισμούς που εκπαιδεύουν την κοινωνία και εκπροσωπούν την Ελλάδα σε ένα πολύ σκληρό στίβο και ας πει επιτέλους και ένα μπράβο. Βραβεία ήθους έχει σκεφτεί κανείς για όλους εκείνους που σε δημόσιες θέσεις, υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, επιτελούν έργο; Ας αξιολογηθούν. Και όταν λέμε δύσκολες συνθήκες δεν αναφερόμαστε μόνο στα στενά οικονομικά δεδομένα, αλλά, κυρίως, στις παγιωμένες, σκληρές, δογματικές νοοτροπίες που από μέσα, σαν βαρίδια, κρατούν σε ομηρία, πολλές φορές, τις νέες ιδέες. Αυτά είναι φυσικά επακόλουθα και επιφαινόμενα μιας μακράς περιόδου νάρκης και κρατισμού στις ορχήστρες και στη Λυρική, όταν την ειδησεογραφία κατηύθυναν τα σωματεία και όχι η διεύθυνση. Αυτά ευτυχώς έχουν παρέλθει, αλλά όχι χωρίς μόχθο, όχι χωρίς απώλειες και, πιθανώς, αδικίες. Αλλά το μέλλον μάς καλεί. Και μαζί με ένα στοιχειώδες όραμα, ας δούμε ξανά τι αξίζει να προστατεύσουμε και να επιβραβεύσουμε.

(η συνέχεια) 6. Σε ποιο καλό πανεπιστήμιο δεν γίνεται αξιολόγηση του διδακτικού έργου των μελών ΔΕΠ από τους φοιτητές; Αναμφισβήτητα σε κανένα. Στο ελληνικό πανεπιστήμιο όχι μόνο δεν γίνεται αυτή η αξιολόγηση, αλλά και αν γινόταν προσπάθεια για να επιτευχθεί η υλοποίηση της διαδικασίας αυτής, δεν θα τελεσφορούσε. Το γιατί βρίσκεται στο δυσάρεστο γεγονός της μαζικής απουσίας των διδασκομένων από τα μαθήματα. Υπάρχουν μάλιστα πολλές περιπτώσεις κατά τις οποίες οι διδασκόμενοι αντικρίζουν τον υπεύθυνο του μαθήματος μόνο κατά τη διάρκεια των εξετάσεων! Φυσικά, ας μη βιαστούμε να αποδώσουμε την ευθύνη των άδειων αιθουσών διδασκαλίας στους φοιτητές μας. 7. Ποιο καλό πανεπιστήμιο έχει το μοντέλο διοίκησης που εδώ και τριάντα χρόνια έχει ριζώσει στο ελληνικό πανεπιστήμιο; Όπου και αν ψάξει κάποιος, τέτοιο μοντέλο διοίκησης δεν θα συναντήσει πουθενά. Το παράδοξο είναι ότι το ελληνικό πανεπιστήμιο είναι το “δημοκρατικότερο” στον πλανήτη μας. Κανένα μέλος της ηγεσίας του δεν ορίζεται από την πολιτεία, ούτε επιλέγεται από ειδικό σώμα εκλεκτόρων, όπως γίνεται σε πολλά φημισμένα πανεπιστήμια της Ευρώπης, Αμερικής και Ασίας. Αντίθετα, στο ελληνικό πανεπιστήμιο η ηγεσία (ο πρύτανης) και τα υφιστάμενα όργανα (οι αντιπρυτάνεις, οι κοσμήτορες των σχολών, οι πρόεδροι των τμημάτων) εκλέγονται με τη συμμετοχή όλης της πανεπιστημιακής κοινότητας (καθηγητές όλων των βαθμίδων, φοιτητές, διοικητικό προσωπικό). Αξίζει να σημειωθεί ότι το ειδικό βάρος της φοιτητικής ψήφου φθάνει το 80%(!) του συνόλου των καθηγητών. Με τον πρόσφατο νόμο λειτουργίας του πανεπιστημίου, με το οποίο δίνεται το δικαίωμα της ψήφου σε όλους τους φοιτητές και όχι μόνο στους εκπροσώπους τους, αν η συμμετοχή των φοιτητών είναι μικρή, όπως συνέβη στις πρόσφατες πρυτανικές εκλογές, αυτοί οι λίγοι θα καθορίσουν το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας. Ωστόσο, παρά αυτήν την εξισωτική αντίληψη στον πανεπιστημιακό χώρο, όπου η λογική αναμένει την αξιοκρατική (ιεραρχημένη) συμμετοχή και λήψη αποφάσεων, θα περίμενε κανείς η καθολική συμμετοχή των νέων ανθρώπων, φοιτητών και νέων μελών διδακτικού προσωπικού, να έφερνε νέες ιδέες, νέες ελπιδοφόρες αναζητήσεις και σύγχρονες απαιτήσεις για καλύτερες σπουδές. Με λίγα λόγια θα περίμενε κανείς η καθολική συμμετοχή της νέας γενιάς στη συνδιοίκηση του πανεπιστημίου να αποτελούσε βέβαιο θεματοφύλακα, τουλάχιστον μιας καλύτερης παιδείας. Πιστεύω ότι αυτή ήταν η φιλοσοφία του νόμου 1268/1982 ως προς την αξία της καθολικής συμμετοχής των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας στη συνδιοίκηση του ελληνικού πανεπιστημίου. Δυστυχώς, η τριακονταετής πορεία εφαρμογής του νόμου αυτού έφερε τραγικά αποτελέσματα. Όπως πριν από το 1982 κυριαρχούσε ο αυταρχισμός της έδρας σε ένα σύστημα διοίκησης υπερβολικά ιεραρχικό, με τον υπάρχον σύστημα κυριαρχεί ο αυταρχισμός της ισοπέδωσης, ο οποίος μάλιστα συνοδεύεται από το πρωτάκουστο “δημοκρατικό” στίγμα: την παντελή έλλειψη λογοδοσίας. Η αυθαιρεσία, δηλαδή, στο απόγειό της. Το “δημοκρατικό” αυτό πανεπιστήμιο αποδείχτηκε υπερβολικά εξισωτικό, ενθάρρυνε τη συναλλαγή μεταξύ των καθηγητών διαφορετικών βαθμίδων και άμβλυνε την ελεγκτική λειτουργία των ιεραρχικά ανώτερων, καλλιέργησε τον νεποτισμό και τη λογική της αυτοεξυπηρέτησης. Στο μείζον καθήκον της παιδαγωγικής αποστολής των διδασκόντων, αντί ο “παιδαγωγός” να “άγει τους παίδας”, άγεται αυτός από αυτούς. Επιπρόσθετα, ο πολιτικός πανεπιστημιακός λόγος στη διοίκηση του ελληνικού “δημοκρατικού” πανεπιστημίου, ο προβληματισμός δηλαδή για το πανεπιστημιακό γίγνεσθαι, έχει υποκατασταθεί από τον κομματικό λόγο ή την κομματική συμπεριφορά. Οι φοιτητικές οργανώσεις, για παράδειγμα, αντανακλούν τους κομματικούς συσχετισμούς της χώρας μας. Με τη φοιτητική εκπροσώπηση τα κόμματα μετέφεραν τους θλιβερούς ανταγωνισμούς τους και στην πανεπιστημιακή κοινότητα. Το ίδιο το πολιτικό σύστημα της χώρας μας, το οποίο σήμερα όλοι λοιδορούμε, μεταφέρθηκε μέσα στη ζωή του πανεπιστημίου. Τι άλλο περιμένουν να δουν τα μάτια μας για να επιβραβεύσουμε ή να διατηρήσουμε το σημερινό μοντέλο διοίκησης του ελληνικού πανεπιστημίου; 8. Σε ποιο καλό πανεπιστήμιο οι εκλογές για την πρόσληψη των μελών του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού ή την εξέλιξή τους γίνεται όπως γίνεται στο ελληνικό πανεπιστήμιο; Η απάντηση και εδώ, δυστυχώς, είναι σε κανένα. Τη διαδικασία αυτή στο ελληνικό πανεπιστήμιο την έχουν περιγράψει με έντονα καταγγελτικό λόγο πολλοί εξέχοντες ακαδημαϊκοί δάσκαλοι και την γνωρίζουν πολύ καλά όσοι σκόνταψαν στις συντεχνίες, στις οικογένειες, στα κόμματα, στις “κοινές” νοοτροπίες, στον νεποτισμό και στην αιδήμονα σιωπή. Είναι άραγε τυχαίο ότι φθάνουμε να εκλέγουμε καθηγητές πρώτης βαθμίδας χωρίς απολύτως κανένα ερευνητικό έργο ή χωρίς καμία δημοσίευση (ναι, καλά διαβάζετε) σε διεθνές περιοδικό με σύστημα κριτών; Είναι δυνατόν να κρίνεται η υποψηφιότητα καθηγητή όταν ο υποψήφιος διατηρεί τη θέση του προέδρου της οικείας σχολής και τα δύο τρίτα των εκλεκτόρων τον έχουν προϊστάμενο; Είναι δυνατόν να κρίνεται η υποψηφιότητα διευθυντή χειρουργικής κλινικής, όταν ο υποψήφιος διατηρεί τη θέση αντιπρύτανη στο οικείο πανεπιστήμιο; Είναι δυνατόν να αξιολογούνται οι υποψήφιοι από εκλέκτορες των οποίων το γνωστικό αντικείμενο είναι τελείως διαφορετικό από αυτό που έχει ο υπό κρίση υποψήφιος; Σε τελευταία ανάλυση, σε ποιο καλό πανεπιστήμιο, ακόμη και σε μια καλή οργάνωση, οι ίδιοι οι εργαζόμενοι αξιολογούν τις επιδόσεις τους; Η γνώμη τρίτων, οι οποίοι εξ ορισμού βλέπουν και κρίνουν πιο αντικειμενικά τα δεδομένα, είναι επιβεβλημένη. 9. Σε ποιο καλό πανεπιστήμιο υπάρχει η έννοια του ασύλου, όπως αυτή ολοκληρώνεται στο ελληνικό πανεπιστήμιο; Προφανώς σε κανένα. Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο το άσυλο περιφρουρεί την ελεύθερη διακίνηση της γνώσης και των ιδεών. Ωστόσο, η παγιωμένη εικόνα που έχει σχηματιστεί στην κοινωνία μας για το άσυλο είναι ότι αυτό χρησιμοποιήθηκε μέσα στο πανεπιστήμιο ως άμυνα για την ελεύθερη διακίνηση των εξωπανεπιστημιακών δυνάμεων βίας, των καταλήψεων, της καταστροφής της περιουσίας του πανεπιστημίου, του ξυλοδαρμού πρυτάνεων, της καταστροφής ερευνητικών προσπαθειών και άλλων παρόμοιων καταστάσεων. Σε μια δημοκρατική κοινωνία πουθενά δεν υπάρχει εμπόδιο στην ελεύθερη έκφραση γνώμης και διακίνηση ιδεών. Προς τι λοιπόν αυτή η οδυνηρή πρωτοτυπία του ελληνικού πανεπιστημίου; 10. Σε ποιο καλό πανεπιστήμιο οι πρυτάνεις και οι σύγκλητοι, η πνευματική ηγεσία της χώρας δηλαδή, είναι όχι μόνο υπέρμαχοι της ανομίας, αλλά και προτρέπουν τους υφισταμένους και τους μαθητές τους σε αυτήν; Προφανώς σε κανένα. Η χώρα μας έχει κοινοβουλευτική δημοκρατία, την οποία αποδέχονται ενσυνείδητα όλα τα κόμματα, τα οποία εκπροσωπούν την κοινωνία μας στη Βουλή. Η κυβέρνηση έχει εκλεγεί δημοκρατικά και είναι οικτρά δυσάρεστο να ακούμε και να διαβάζουμε ότι η πνευματική ηγεσία της χώρας μας απειλεί ότι “δεν θα εφαρμόσει το νομοσχέδιο της κ. Διαμαντοπούλου, αν αυτός ψηφιστεί στη Βουλή”! Η απειλή των πρυτανικών αρχών, ότι θα κλείσουν το πανεπιστήμιο αν ψηφιστεί ο νέος νόμος, δεν βρήκε, όπως ήταν λογικό, την υποστήριξη που αναμενόταν και προκάλεσε έντονες δυσθυμίες και αντιδράσεις. Ωστόσο, η διορθωτική-προβλεπτική διαπίστωσή τους, ότι “ο νέος νόμος θα είναι αυτός που θα κλείσει (“παραλύσει” σε άλλη διατύπωση) τα ΑΕΙ”, είναι δυστυχώς εμφανές ότι στρέφεται στις φοιτητικές παρατάξεις και την πρόθεσή τους να προχωρήσουν από τον Σεπτέμβριο σε καταλήψεις των ΑΕΙ. Όλες αυτές, καθώς και άλλες αυτονόητες θλιβερής πρωτοτυπίας εικόνες, κυριαρχούν για δεκαετίες στο ελληνικό πανεπιστήμιο και το αυτονόητο δεύτερο επίκαιρο ερώτημα που βγαίνει είναι: Τι κάναμε εμείς ως πανεπιστήμιο και ιδιαίτερα ως πανεπιστημιακοί δάσκαλοι κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών δεκαετιών τουλάχιστον, για να περιορίσουμε τα αναφερθέντα εκφυλιστικά φαινόμενα; Ας απαντήσουμε πρώτα στα ερωτήματα αυτά και ας πείσουμε την ελληνική κοινωνία ότι ήμασταν αντάξιοι της πλήρους ακαδημαϊκής ελευθερίας την οποία τόσο απλόχερα μας εμπιστεύτηκε διά του ελληνικού κοινοβουλίου, τη λειτουργία του οποίου σήμερα ορισμένοι την αποκαλούν “πραξικοπηματική”! Ασφαλώς, οι παραπάνω παθογένειες δεν αναπτύχθηκαν δίχως την ένθερμη συμμετοχή της πολιτείας, της οποίας η ευθύνη για την όλη αυτή εικόνα του πανεπιστημίου είναι τεράστια. Αλλά χρήσιμο θα ήταν να ερμηνεύσουμε πρώτα εμείς οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, με παρρησία λόγου και χωρίς συναισθηματισμούς, το δικό μας παθογενετικό ρόλο! Η αγάπη μας για το πανεπιστήμιο και το έμπρακτο ενδιαφέρον μας για τη μελλοντική πορεία του προϋποθέτουν την ειλικρινή κριτική των ακαδημαϊκών πεπραγμένων από κάθε μέλος του και, ιδιαίτερα, από την ηγεσία του. Οι ηγεσίες οι οποίες αυτοεπαινούνται εξωραΐζουν το ελληνικό πανεπιστήμιο και καλύπτουν τις μη αποδεκτές από την κοινή λογική αδυναμίες του, προσφέρουν τα χείριστα στην έρευνα, στη διδασκαλία και γενικότερα στη φοίτηση. Σήμερα όλοι στην ελληνική πανεπιστημιακή κοινότητα, αλλά και στα κόμματα, αναγνωρίζουν την ανάγκη αλλαγής του θεσμικού πλαισίου, αφού η κατάσταση “δεν πάει άλλο”! Είναι πολύ εντυπωσιακή η εικόνα που αποτυπώνεται στο άρθρο του καθηγητή και προέδρου της Νομικής σχολής Αθηνών Θ. Φορτσάκη (“Καθημερινή”, 20-7-11), ο οποίος χαρακτηρίζει το ελληνικό πανεπιστήμιο “βούρκο” και εκφράζει την ευχή: “ας πέσει ένας βράχος να αναταράξει τον βούρκο” (sic)! Ωστόσο, ο ίδιος αντιδρά στην καταρχήν εφαρμογή του νέου νόμου με σχεδόν παρόμοια επιχειρηματολογία, όπως και οι περισσότεροι πρυτάνεις. Οι αντιδράσεις είναι ποικίλες και οι υπερβολές συχνά κυριαρχούν. Ορισμένοι αποκαλούν το προτεινόμενο νομοσχέδιο “έκτρωμα”, άλλοι “καθηγητοκτόνο”, πολλοί “αντισυνταγματικό”, ενώ άλλοι διατυπώνουν την άποψη ότι με τον νέο νόμο “αποδομείται ο δημόσιος και ο ακαδημαϊκός χαρακτήρας του πανεπιστημίου” και ότι το πανεπιστήμιο θα είναι “ταραχωδώς αδιοίκητο”! Είναι να απορεί κανείς γιατί τόσοι πολλοί, εξ αντικειμένου σοβαροί, επιστήμονες έχουν χάσει τη ψυχραιμία τους. Ποια είναι τα τόσο σημαντικά συμφέροντα που διακυβεύονται και ποιες είναι οι τόσο υψηλές αξίες που καταπατούνται από το προτεινόμενο νομοσχέδιο; Από τη μελέτη του νομοσχεδίου γίνεται σαφές ότι αυτό δεν κάνει βραχυπρόθεσμες διευθετήσεις αλλά βαθιές τομές στην πλειοψηφία των προβλημάτων που μαστίζουν το ελληνικό πανεπιστήμιο. Οι στόχοι του νομοσχεδίου αυτού βρίσκονται, grossο modo, σε σωστή τροχιά, αφού αίρει επί της αρχής όλα τα προαναφερθέντα δεινά: δεν θα υπάρχουν αιώνιοι φοιτητές, θα αξιολογούνται οι επιδόσεις των πανεπιστημίων, θα υπάρχει κοινωνική λογοδοσία, η χρηματοδότηση θα σχετίζεται και με την απόδοση του πανεπιστημίου και θα παρέχεται η δυνατότητα οικονομικής ευελιξίας για τα μέλη ΔΕΠ, η οποία θα είναι και υπέρ του πανεπιστημίου, θα υπάρχει η κατά τακτικά χρονικά διαστήματα αξιολόγηση των μόνιμων καθηγητών, θα δημιουργηθούν εσωτερικοί οργανισμοί και κανονισμοί που θα γίνουν από τα ίδια τα πανεπιστήμια, το άσυλο χάνει τη σημερινή υπόστασή του και ο θεσμικός τρόπος διοίκησης του πανεπιστημίου θα γίνεται όπως σε σχεδόν όλα τα καλά πανεπιστήμια, με διατήρηση του αυτοδιοίκητου, αφού η πολιτεία δεν θα διορίζει κανένα όργανο διοίκησης. Το προτεινόμενο νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ είναι το πιο ρηξικέλευθο από όσα αντίστοιχα προτάθηκαν κατά τα τελευταία χρόνια. Σήμερα η ελληνική κοινωνία περνά δύσκολη περίοδο, για την οποία η πανεπιστημιακή κοινότητα δεν είναι άμοιρη ευθυνών. Αυτή ακριβώς η κοινωνία καλεί επιτακτικά το πανεπιστήμιό της να ξεπεράσει τις οδυνηρές αγκυλώσεις του και να αναβαθμιστεί μεταρρυθμιζόμενο. Οποιαδήποτε αποτυχία δεν δικαιολογείται. Είναι σαφές ότι οι αγκυλώσεις που πρέπει να ξεπεραστούν είναι τόσο διοικητικές όσο και νοοτροπίας. Το ξεπέρασμα των διοικητικών αγκυλώσεων ανήκει στα σχετικά εύκολα. Το νομοσχέδιο αποκαθιστά σε μεγάλο βαθμό τις διοικητικές αγκυλώσεις. Με την καλόπιστη κριτική μπορεί να αναγνωριστούν ορισμένες αδυναμίες, όπως αυτές της κατανομής των αρμοδιοτήτων του Συμβουλίου Διοίκησης, του πρύτανη, της συγκλήτου και των σχολών ή τμημάτων και της αποτελεσματικής χρηματοδότησης, και να αποκατασταθούν. Αλλά και άμεσα μελλοντικά τυχόν εμφανιζόμενες δυσλειτουργίας μπορεί να ρυθμιστούν. Το δύσκολο στην προτεινόμενη μεταρρύθμιση είναι το ξεπέρασμα των αγκυλώσεων στις νοοτροπίες, οι οποίες δρώντας επιταχυντικά για τριάντα χρόνια έχουν δημιουργήσει το απαράδεκτο status quo, στο οποία αναφέρθηκα διεξοδικά προηγουμένως και έχουν αυξήσει σημαντικά το ειδικό βάρος των οπισθελκουσών δυνάμεων της προόδου. Είμαι βέβαιος ότι η σιω`

Ιn memoriam http://www.makthes.gr/news/opinions/78630/ Nαι, υπάρχει δυνατότητα μεταρρύθμισης στο ελληνικό πανεπιστήμιο σήμερα 07/08/20 Γράφει ο Αστέριος Ν. Κατσαμούρης, καθηγητής Αγγειοχειρουργικής ΑΠΘ, εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Επιτροπή της Ειδικότητας Αγγειοχειρουργικής στην Ευρωπαϊκή Ένωση Την τελευταία δεκαπενταετία το πανεπιστήμιο (η τριτοβάθμια εκπαίδευση και έρευνα) αλλάζει σημαντικά. Την απλοποιημένη εξήγηση τη βρίσκουμε στη χαριτωμένη συνοπτική απάντηση που έδωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον “because the world has changed, stupid!” Επί της ουσίας, όμως, οι τρέχουσες διεργασίες αλλαγών στο πανεπιστήμιο είναι εκ των πραγμάτων έντονες, γιατί σήμερα βρισκόμαστε σε μια εποχή που θα μπορούσε να ονομαστεί εποχή της εφαρμοσμένης διεθνοποίησης, αν αναλογιστούμε την ταχύτητα και το βάθος της επίδρασης της διεθνούς ανάπτυξης τόσο στη συλλογική όσο και στην ατομική ζωή μας. Πιθανόν η πιο οφθαλμοφανώς αντιληπτή από όλους αλλαγή είναι αυτή της διεθνοποίησης των τηλεπικοινωνιών, οι οποίες έχουν μετατρέψει το διαδίκτυο (Internet) σε “πέμπτη εξουσία” και, όπως παρατήρησε ένας δημοσιογράφος, “the laptop is now more powerful than the sword!” Οι τηλεπικοινωνίες προσέδωσαν επίσης ένα σημαντικό χαρακτηριστικό στην καθημερινή διεθνή πρακτική: συμπίεσαν τόσο την απόσταση όσο και τον χρόνο. Επιπλέον, η κατάσταση γίνεται ίσως πιο περίπλοκη, καθώς δεν φαίνεται να υπάρχουν περιορισμοί ή όρια της επίδρασης των τηλεπικοινωνιών στην εξέλιξη όλων των παραμέτρων ανάπτυξης των κοινωνιών, συμπεριλαμβανομένου εμφανώς και του πανεπιστημίου. Αυτή η νέα εποχή της διεθνοποίησης έχει και ένα άλλο εξόχως σημαντικό χαρακτηριστικό: την αποτελεσματική συνεργασία των κοινωνιών της γνώσης. Στη συνεργασία αυτή, η οποία έχει ως στόχο την οικονομική ανάπτυξη και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, παρατηρείται εστιασμένη, αποτελεσματική και εντατική συνεργασία μεταξύ της βιομηχανίας και του πανεπιστημίου για την αλλαγή των διανοητικών εφοδίων. Αναμφισβήτητα, το κλειδί των ζυμώσεων αλλά και πολλών ανταγωνισμών της σύγχρονης πολιτικής στην κατεύθυνση της επιστήμης είναι ότι τα συστήματα πολιτικής, οικονομίας, υγείας και ασφάλειας είναι οργανικά συνδεμένα και εξαρτώνται από τη γνώση και προέρχονται κυρίως από τις καινοτομίες της τεχνολογίας και ότι τα πανεπιστημιακά ιδρύματα αποτελούν τους μεγαλύτερους και μοναδικούς φορείς προσφοράς στην ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου και των καινοτόμων προϊόντων, υλικών και μη. Κοντολογίς, το πανεπιστήμιο σήμερα αντιμετωπίζεται από τις κοινωνίες της γνώσης ως πηγή δύναμης, αλλά και ως φορέας φροντίδας τους. Οι όροι ανταγωνιστική έρευνα, εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση, λογοδοσία, ποιοτική διαβάθμιση και χρηματοδότηση των πανεπιστημίων δεν είναι καινούργιοι. Το καινούργιο στη διεθνή πανεπιστημιακή γλώσσα είναι η καινοτομία και η επιστημονική αριστεία. Οι όροι αυτοί όμως δεν βγήκαν ούτε από παρθενογένεση ούτε ως τυχαία επινόηση ορισμένων εμπνευσμένων ερευνητών. Η ακατάπαυστη, μη φειδόμενη κόπου και χρόνου έρευνα και διδασκαλία, η συνεχής και στοχευμένη αξιολόγηση του πανεπιστημιακού έργου και του ιδιαίτερου έργου των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας, η αποτελεσματική και πολυποίκιλη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων και η κοινωνική λογοδοσία δημιούργησαν με την πάροδο του χρόνου νέες θεσμικές λειτουργίες και νέες απαιτήσεις από την κοινωνία στο σύνολό της. Η ανάγκη για καινοτομία και επιστημονική αριστεία δημιουργήθηκαν μέσα από αυτές τις διαδικασίες και αποτελούν σήμερα τους βασικούς πυλώνες εξέλιξης και ανάπτυξης του επιστημονικού έργου στις κοινωνίες της γνώσης. Η νέα τεκμηριωμένη γνώση αναπτύσσεται ταχύτατα, αλλά και απορροφάται από το κοινωνικό σύνολο με ταχείς ρυθμούς, φυσικά εκεί όπου αυτό είναι ήδη προετοιμασμένο και έχει δημιουργήσει τους κατάλληλους υποδοχείς. Τα ανωτέρω συνθέτουν την έννοια του καλού πανεπιστημίου. Είναι αυτό το πανεπιστήμιο, η τριτοβάθμια εκπαίδευση και έρευνα, στο οποίο οι κοινωνίες της γνώσης επενδύουν όλες τις δυνατότητες και προοπτικές τους για ένα καλύτερο μέλλον. Με γνώμονα τις σκέψεις αυτές και τις εμπειρίες μου από την πολυετή συμμετοχή μου στην εθνική και διεθνή επιστημονική κοινότητα, σε συνδυασμό με την καθολική, επί της αρχής(!), απόρριψη από τους πρυτάνεις του προτεινόμενου νομοσχεδίου για τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα (ΑΕΙ), τα ερωτήματα που αυτόματα αναδύονται μέσα μου είναι πολλά. Μεταξύ αυτών θα προσπαθήσω να εστιάσω τις σκέψεις μόνο σε δύο, τα οποία θεωρώ τα πιο επίκαιρα. Πρώτο ερώτημα: Έχει η χώρα μας σήμερα καλό πανεπιστήμιο; H δίκη μου απάντηση είναι όχι. Αν κάποιος εξαιρέσει τις ελάχιστες, μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού, εστίες ακαδημαϊκού φωτός που εκπέμπουν ορισμένες ομάδες επιστημόνων, όπως π.χ. στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, οι οποίες μάλιστα εργάζονται συχνά κόντρα στις πολλαπλές δυνάμεις της οπισθοδρόμησης, το επίπεδο του εν γένει επιστημονικού έργου στη χώρα μας είναι κάτω από μέτριο. Αυτές τις λίγες υπάρχουσες πηγές ακαδημαϊκού φωτός είναι τουλάχιστον άκομψο να τις επικαλούνται οι πρυτανικές αρχές, για να δικαιολογούν τα αδικαιολόγητα και να εξιδανικεύουν μια χρονίζουσα κατάσταση, της οποίας εξ αντικειμένου ο μέσος όρος δεν είναι καλός. Η προχειροδουλειά και σπουδαιοφάνεια του ελληνικού πανεπιστημίου είναι, δυστυχώς, εμφανής σε όλες τις παραμέτρους της λειτουργίας του. Τα επιχειρήματά μου τα θέτω συνοπτικά με τη μορφή δέκα ερωτημάτων. 1. Ποιο καλό πανεπιστήμιο έχει τον αριθμό των “αιώνιων” φοιτητών που έχει το δικό μας πανεπιστήμιο; Σύμφωνα με ρεπορτάζ της “Καθημερινής” (18-7-11), το 36% των φοιτητών μας είναι “αιώνιοι”! Εικόνα “αιώνιου” φοιτητή δεν υπάρχει σε κανένα καλό πανεπιστήμιο διεθνώς. 2. Ποιο καλό πανεπιστήμιο επιτρέπει στον φοιτητή να διανύει το τελευταίο έτος των σπουδών του χωρίς να έχει αντεπεξέλθει επιτυχώς σε κανένα μάθημα των προηγούμενων ετών της φοίτησής του; Προφανώς κανένα. Στις σχολές Ιατρικής, για παράδειγμα, ένας φοιτητής μπορεί στα δύο τελευταία έτη των εξαετών σπουδών του να ασκηθεί στην κλινική πράξη, για να μάθει πώς εξετάζεται ένας ασθενής, πώς γίνεται η διάγνωση των διαφόρων παθήσεων, ποιες είναι οι ενδείξεις της θεραπείας τους κτλ., χωρίς να έχει περάσει κανένα (ναι, καλά διαβάζετε!), κανένα από τα βασικά προαπαιτούμενα μαθήματα, όπως αυτά της ανατομίας, της φυσιολογίας, της βιοχημείας, της παθολογίας, της χειρουργικής, της ακτινολογίας κτλ. Αυτό, για να το κατανοήσουν οι μη μυημένοι στην Ιατρική, είναι σαν να θέλουμε να ασκηθεί ένας νεαρός υπό εκκόλαψη αεροπόρος και να αρχίσει την πρακτική εκπαίδευσή του στο αεροπλάνο, χωρίς προηγουμένως να γνωρίζει από τι ακριβώς αποτελείται το αεροπλάνο. 3. Ποιο καλό πανεπιστήμιο δεν προσφέρει στον νεοεισερχόμενο σπουδαστή του την καθαρή εικόνα της εσωτερικής του οργάνωσης; Προφανώς κανένα. Στο ελληνικό πανεπιστήμιο ο νεοεισερχόμενος δεν έχει την προσδοκώμενη σαφή εικόνα των κανόνων λειτουργίας της σχολής που έχει επιλέξει και δεν τυγχάνει καμιάς οργανωμένης καθηγητικής καθοδήγησης, εκτός φυσικά αυτής που προσφέρεται σταθερά και άψογα οργανωμένα από τις κομματικές οργανώσεις. 4. Ποιο καλό πανεπιστήμιο δεν έχει να επιδείξει το στοιχειώδες: τον εσωτερικό οργανισμό και κανονισμό της λειτουργίας του; Η δυσάρεστη πρωτοτυπία ανήκει πάλι στο ελληνικό πανεπιστήμιο. Αλλά ακόμη και εκεί όπου υπάρχουν τυπωμένοι μόνο οι εσωτερικοί κανονισμοί σπουδών, η καταστρατήγησή τους είναι ο κανόνας. Ο βαθμός της καταστρατήγησης αυτής βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τον βαθμό της ψηφοθηρικής ενδοτικότητας των οργάνων διοίκησης των σχολών στα αιτήματα για λιγότερο “εντατικοποιημένες” σπουδές. 5. Ποιο καλό πανεπιστήμιο δεν έχει εγκαθιδρύσει, από την περίοδο της αρχικής λειτουργίας του ακόμη, ως θεμελιώδη ακαδημαϊκό θεσμό την αξιολόγηση του έργου του προσωπικού του (καθηγητικού, φοιτητικού και διοικητικού) και την κοινωνική λογοδοσία; Προφανώς κανένα. Η χώρα μας, ενταγμένη εδώ και χρόνια στην ΕΕ, όφειλε να έχει πανεπιστημιακά ιδρύματα, τα οποία να αξιολογούνται εσωτερικά και εξωτερικά ως προς α) τον αριθμό συμμετοχής τους στα ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά προγράμματα, β) τις επιδόσεις τους στα προγράμματα αυτά, γ) την ευρύτητα του φάσματος των επιστημονικών πεδίων, δ) τις συνεργασίες τους με άλλους εταίρους, ε) τη διεθνή απήχηση του επιστημονικού έργου των καθηγητών - ερευνητών τους και στ) τη φήμη τους (reputation). Τι συμβαίνει με το αυτονόητο αυτό καθήκον του ελληνικού πανεπιστημίου; Όχι μόνο αξιολόγηση δεν γίνεται, αλλά ακόμη σε πολλά ιδρύματα δεν γίνεται καν η απλή καταγραφή (ναι, καλά διαβάζετε!) των ετήσιων πεπραγμένων του. Επιπρόσθετα, όταν σχετικά πρόσφατα η πολιτεία επέβαλε διά νόμου την εσωτερική και την εξωτερική αξιολόγηση των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων της χώρας, σχεδόν σύσσωμες οι διοικήσεις τους αντέδρασαν στο εγχείρημα αυτό. Ακόμη και σήμερα η πλειοψηφία των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων αντιστέκεται στην αξιολόγηση. Στις διεθνείς αξιολογήσεις σύγκρισης των πανεπιστημίων, το ελληνικό πανεπιστήμιο σπάνια παίρνει κάποια διάκριση. Δεν είναι αυτό αποτυχία του ελληνικού πανεπιστημίου; (συνεχίζεται)

http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.ellada&id=32138 Μεταρρυθμίσεις και φιλελευθερισμος: ψόφιες λέξεις για ζωντανά αιτήματα 2/3/2014 Την εβδομάδα που μας πέρασε με εντυπωσίασε το ότι ένα από τα θέματα που συζητήθηκαν εκτενώς στα κοινωνικά δίκτυα, ανάμεσα στους αυτοπροσδιοριζόμενους ως φιλελεύθερους-μεταρρυθμιστές, ήταν η νέα διαφήμιση της εταιρείας κινητής τηλεφωνίας Cosmote· αναφέρομαι σ’ αυτή με τον δήμαρχο. Ενοχλημένοι, οι περισσότεροι, επεσήμαναν τη σάτιρα στις μεταρρυθμίσεις, η οποία κορυφωνόταν με τον ψάλτη του χωριού να τις ζητά ως επωδό. Οι διαφημίσεις παράγονται μ' έναν αποκλειστικό σκοπό: να πουλήσουν προϊόντα. Δεν φτιάχνουμε διαφημίσεις για να παράξουμε πολιτική ή τέχνη και για να καταφέρουμε να πουλήσουμε προϊόντα· αναπαράγουμε σύμβολα, σημεία, λέξεις που μάλιστα έχουν αυτονομηθεί από αυτό που σήμαιναν αρχικά, έχουν εμπεδωθεί καλά από τη δημόσια σφαιρα και μπορούν να επανανοηματοδοτηθούν σε πολλά και διαφορετικά context. Δηλαδή, στη διαφήμιση αναπαράγουμε στερεότυπα. Αυτή είναι η βασική αρχή. Το γεγονός ότι λέξεις όπως «μεταρρυθμίσεις» και «φιλελευθερισμός» αναπαράγονται στερεοτυπικά και σ' ένα πλαίσιο σάτιρας, θα έπρεπε περισσότερο να προβληματίσει παρά να ενοχλήσει, γιατί σημαίνει ότι οι λέξεις αυτές έχουν πλέον φορτιστεί διαφορετικά και δεν δηλώνουν μόνο τη σημασία τους, αλλά δηλώνουν ταυτόχρονα και μια σειρά από άλλα πράγματα. Για παράδειγμα, η χρήση της λέξης «μεταρρυθμίσεις» είναι ταυτισμένη πλέον με το μνημόνιο και σ' ένα πλαίσιο σάτιρας δηλώνει βέβαια την ανικανότητα να εφαρμοστούν, ένα διαρκές «Κύριε ελέησον». Το ίδιο ισχύει και για τη λέξη «φιλελευθερισμός». Πλέον, δεν σημαίνει μόνο μια συγκεκριμένη πολιτική θεωρία, αλλά έχει ταυτιστεί με επιτυχία από τους αντιπάλους του με μια σειρά από πολιτικές που έχουν χαρακτηριστεί «αντιλαϊκές» -με ό,τι αυτό σημαίνει-, «ελιτίστικες», ξένες προς την πολιτική παράδοση και την κουλτούρα της χώρας. Το αν αυτή η ταύτιση είναι δίκαιη ή άδικη δεν με ενδιαφέρει να το εξετάσω σ' αυτό το άρθρο, αλλά επισημαίνω ότι οι φορείς των συγκεκριμένων ιδεών και απόψεων φέρουν ένα σημαντικό μέρος της ευθύνης για το ότι τα συγκεκριμένα σημεία στη συλλογική αντίληψη δηλώνουν πλέον τέρατα. Από την άλλη πλευρά όμως, ποιος διαφωνεί ότι στην Ελλάδα πρέπει ν' αλλάξουν πολλά -αν όχι όλα; Ποιος διαφωνεί με το ότι το ελληνικό κράτος είναι αυταρχικό και ότι δημιουργεί στους πολίτες περισσότερα προβλήματα απ’ όσα επιλύει; Ποιος διαφωνεί με την αντίληψη ότι το κράτος δεν μπορεί να επεμβαίνει στις προσωπικές επιλογές των ατόμων, να ελέγχει τη ζωή τους και το κρεβάτι τους; Ποιος διαφωνεί με το ότι οι πολίτες υπερφορολογούνται σε βαθμό που να ακυρώνεται κάθε μελλοντικό τους σχέδιο για την ατομική τους πρόοδο; Ποιος διαφωνεί με το ότι οι κρατικοί λειτουργοί δεν είναι δυνατόν να διορίζονται αποκλειστικώς από την κυβέρνηση, αλλά να επιλέγονται μέσα από ανοιχτές διαδικασίες στις οποίες θα έχουν δικαίωμα συμμετοχής όλοι οι πολίτες; Βλέπουμε, λοιπόν, ότι ενώ ελάχιστοι διαφωνούν με τα παραπάνω όπως είναι διατυπωμένα, οι λέξεις που τα σημαίνουν είναι τόσο απαξιωμένες που χρησιμοποιούνται στερεοτυπικά για να σατιρίσουν αδιέξοδα, ενώ οι χρήστες των λέξεων που είναι και φορείς των ιδεών που αυτές σημαίνουν, ευαγγελίζονται ότι είναι η διέξοδος. Από την αρχή της κρίσης γράφω ότι δεν θα καταστεί ποτέ δυνατόν να την υπερβούμε όσο δεν αλλάξουμε τις λέξεις που χρησιμοποιούμε, τόσο για να την περιγράψουμε όσο και για να διατυπώσουμε «τι πρέπει να κάνουμε», κι αυτό γιατί οι λέξεις δημιουργούν συνείδηση και κουλτούρα. Την ίδια στιγμή, παρατηρώ ότι όσοι ισχυρίζονται ότι θέλουν ν' αλλάξουν τα πάντα αντί ν' αναζητούν νέες λέξεις, εμμένουν με θρησκευτική ευλάβεια σ' αυτές, τις αναπαράγουν ως θρησκευτικό ύμνο, με αποτέλεσμα βέβαια να περιθωριοποιούνται από την πλειοψηφία της κοινωνίας. Οι λέξεις «μεταρρυθμίσεις» και «φιλελευθερισμός» έχουν πεθάνει οριστικά, την ίδια στιγμή που τα αιτήματα που δηλώνουν είναι πιο ζωντανά, καυτά και επείγοντα από ποτέ. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που με την εμφάνισή του «Το ποτάμι» έκανε «γκελ» σε μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας. Ο σάλος που δημιουργήθηκε δεν οφείλεται ούτε στην αναγνωρισιμότητα του Σταύρου Θεοδωράκη, ούτε σε κάποια επικοινωνιακή διαχείριση ή τρικ. Ήταν πολύ απλό: στο «ιδρυτικό» κείμενο για «Το ποτάμι» δεν συναντάς ούτε μια πεθαμένη λέξη, μόνο βλέπεις να πάλλονται από ζωντάνια τα αιτήματα που είναι αποδεκτά από ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας, διατυπωμένα όμως διαφορετικά. Κάποιες λέξεις πέθαναν οριστικά ενώ τα αιτήματά που εκφράζουν είναι πιο ζωντανά από ποτέ και η εμμονή στις πεθαμένες λέξεις θυμίζει μόνο μια παροιμία: «Το πολύ το Κύριε Ελέησον», όπως το αποτυπώνει σατιρικά μέχρι και η διαφήμιση, «ούτε ο Θεός δεν το θέλει», πόσο μάλλον οι πολίτες. Να το σκεφτούμε. *Η Βίβιαν Ευθυμιοπούλου είναι σύμβουλος επικοινωνίας.

http://www.youtube.com/watch?v=tx67UwCrqkU Eυγένιος Τριβιζάς TEDxAthens 2013

http://www.youtube.com/watch?v=2YE26AbXAZ4 UFO - Doctor Doctor Doctor, doctor, please Can't you see the mess I'm in Doctor, doctor, please Can't you see the mess I'm in She walked up to me and really stole my heart And then she started to take my body apart

♥ το βιβλίο Βιολογίας μου στο Λύκειο, το δόγμα της Βιολογίας το είχε προς μιά κατεύθυνση μόνο. στο σημερινό βιβλίο έχει προστεθεί κaι μιά αντίστροφη διαδρομή· το RNA μπορεί να δώσει DNA. το βιβλίο Βιολογίας μου στο Λύκειο μιλούσε για έναν γενετικό κώδικα. το σημερινό βιβλίο εξακολουθεί να μιλάει για έναν γενετικό κώδικα. τα μελλοντικά βιβλία θα μιλάνε για τουλάχιστον δύο: http://www.kathimerini.gr/755281/article/epikairothta/episthmh/kwdikas-mesa-ston-kwdika-toy-dna «Νομίζω ότι το μάθημα που πήραμε για άλλη μία φορά είναι ότι η φύση είναι εγγενώς πιο ευφυής από τον άνθρωπο. Σίγουρα υπάρχουν και άλλα πράγματα να ανακαλύψουμε στην πορεία. Αλλά για να το κάνουμε αυτό, όλοι μας, και ιδιαίτερα οι επιστήμονες, χρειάζεται να διατηρήσουμε την παιδική μας περιέργεια και να ξεχνάμε πού και πού αυτά που ήδη γνωρίζουμε.-» ♥

http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.ellada&id=32031&fb_action_ids=786039974757669&fb_action_types=og.likes&fb_source=other_multiline&action_object_map=%7B%22786039974757669%22%3A402564833212629%7D&action_type_map=%7B%22786039974757669%22%3A%22og.likes%22%7D&action_ref_map=%5B%5D Δύσκολο να παριστάνεις τον Δαλάι Λάμα 26/2/2014 Photo: colinruminant/Flickr Τέτοιες εποχές παίρνει ο καθένας κομβικές αποφάσεις. Μια πρόσφατη δική μου, για να παραμείνω ψυχικά υγιής, είναι να προσπαθώ να δανείζομαι, ασχέτως συνθηκών, στοιχεία της πραότητας, της καθαρής σκέψης και της ηρεμίας του εν λόγω πνευματικού ηγέτη. Έχω πεισθεί ότι δεν έχει κανένα νόημα να τσακωνόμαστε και να φορτιζόμαστε αρνητικά, αναπαράγοντας στις σκέψεις μας τα ανεκδιήγητα που συμβαίνουν γύρω μας καθημερινά. Με αυτή τη διάθεση πήγα σε εστιατόριο του κέντρου για συνάντηση με παλιές μου συμφοιτήτριες του μεταπτυχιακού, 14 χρόνια μετά την αποφοίτησή μας. Αφού συζητήσαμε για τα σκυλιά μας και τα παιδιά μας (με αυτή τη σειρά) φτάσαμε στα επαγγελματικά. Οι δύο είναι υπάλληλοι σε ιδιωτικές εταιρείες, η τρίτη, μια πανέξυπνη και ικανότατη γυναίκα, ήταν από τότε και έχει παραμείνει υπάλληλος του ΟΤΕ. Τώρα είναι διευθύντρια ενός υποκλάδου του μάρκετινγκ. Σε αυτό το κείμενο την ονομάζω Ν. Στη συζήτηση χάρηκε που της είπα ότι μετά απο τέσσερα πολύ δύσκολα χρόνια και με δεδομένο το εχθρικό προς την επιχειρηματικότητα περιβάλλον, κατόρθωσα με πολλές προσωπικές και οικονομικές θυσίες να κρατήσω την επιχείρηση και τους ανθρώπους μου. «Πολύ χαίρομαι που το ακούω» δήλωσε με ενθουσιασμό η Ν. Συνεχίσαμε με τα οικονομικά, πολιτικά και τέλος αφήσαμε τα φορολογικά. Με ομόφωνη απόφαση καταδικάστηκαν ως άδικοι και ισοπεδωτικοί οι φόροι στα ακίνητα τα οποία δεν παράγουν κάνενα εισόδημα -ειδικά ο επερχόμενος ενιαίος φόρος ακινήτων. Σ’ αυτό το σημείο άρχισα να εξηγώ τo ότι υπάρχουν άλλα ισοδύναμα μέτρα, τα οποία η κυβέρνησή μας θα μπορούσε, αλλά δεν προτίθεται να πάρει. «Ποια»; Με ρωτούν. Απαντώ ότι από τον άδικο και μόνιμο αυτό φόρο αναμένονται 2,9 δισ. ετησίως, ενώ αν ως κράτος μειώναμε τις πρόωρες συντάξεις (50-65 ετών) και αντ’ αυτές δίναμε στους δικαιούχους επίδομα ανεργίας μέχρι τα 65 τους, θα κερδίζαμε 6 ολόκληρα δισ. ετησίως. Στο σημείο αυτό αλλάζουν χρώμα και οι τρείς! Η Ν. ομολογεί ότι πρίν έρθω έλεγε στις άλλες δύο ότι βγαίνει στη σύνταξη σύντομα... σε ηλικία 50 ετών! Συνέχισε αιτιολογώντας την απόφασή της. «Σιγά μη τους τα χαρίσω, τα 150 χιλιάρικα στο χέρι και τη σύνταξη μετά... εγώ σ’ αυτήν την ηλικία, είμαι ΤΕΛΕΙΩΜΕΝΗ»! Παράλληλα δήλωσε με σθένος ότι «τα παιδιά μου με χρειάζονται και θέλω ν’ αφοσιωθώ σ’ αυτά», όπως και το «κάτι θα βρω να κάνω από δουλειά, δεν θα κάτσω και στο σπίτι βρε παιδί μου». Στη συνέχεια μπήκε μια πινελιά αδικίας με τη δήλωσή της ότι από το μισθό της παρακρατούντο «τεράστιες εισφορές», ενώ από τον μισθό του διευθυντή της παρακρατείτο μόλις το ¼ των δικών της. Σ' αυτό το σημείο αρχίζω να αλλάζω εγώ μια γκάμα χρωμάτων. Η σκέψη μου, έχοντας μπεί σε mode αυτοανάφλεξης, προσπαθεί να βάλει σε σειρά τι απ’ όλα με έχει σοκάρει περισσότερο: Το ότι μετά απο τόσα χρόνια απόλυτα χρεοκοπημένου κράτους και μετά απο πάμπολλες στερήσεις για τους περισσότερους πολίτες, το κράτος συνεχίζει να παρέχει -εις βάρος όλων μας- τέτοια προνόμια σε επίλεκτους πενηντάρηδες, οι οποίοι λαμβάνουν το στάτους ατόμου με ειδικές ανάγκες. Το ότι ένας πανέξυπνος και ικανός εργαζόμενος, θεωρεί ότι ΔΙΚΑΙΟΥΤΑΙ ένα παχυλό εφάπαξ (€150.000) και 35 χρόνια μηνιαίας σύνταξης μετά από το πολύ 30-32 έτη εργασίας, διότι «έχει πληρώσει μεγάλες εισφορές». Το ότι ένα ενεργό και μορφωμένο άτομο αισθάνεται ότι στα 50 του είναι «τελειωμένο». Τό ότι το άτομο αυτό πιστεύει ότι τα χρήματα που θα λάβει προέρχονται απο κάποια μυστηριώδη δεξαμενή χρημάτων και ουδεμία σχέση έχουν με όλα αυτά που έχουν συμβεί στην κοινωνία μας τα τελευταία χρόνια. Το ότι θεωρεί άδικο και παράλογο το φόρο στα ακίνητα, αλλά αυτού του είδους τις παροχές τις κρίνει φυσιολογικές. Το ότι ένα άλλο άτομο με επιχειρηματική δραστηριότητα -που έχει προσφέρει δεκάδες ή και εκατοντάδες θέσεις εργασίας- και έχει πληρώσει ο ίδιος την αυτασφάλισή του, έχει να λαμβάνει μια ανύπαρκτη σύνταξη απο τον ΟΑΕΕ και μηδέν επί μηδέν ίσον μηδέν εφάπαξ! Δεν κατάφερα να βάλω τίποτα απο τα παραπάνω σε σειρά, ούτε καν να τα επεξεργαστώ. Το μόνο που έγινε είναι να εξαφανιστεί δια μιας οποιαδήποτε αίσθηση κοινού τόπου και εγώ να αποχωρήσω βιαστικά για να μαζέψω το ένα παιδί μου, έχοντας στο πρόσωπο ένα χρώμα που έμοιαζε περισότερο με το μανδύα του Δαλάι Λάμα. *Η Τίνα Κολλάρου-Τουπάι είναι επιχειρηματίας

http://www.capital.gr/jArticle.asp?id=1949091 Γιατί δε θα δούμε ποτέ ανάπτυξη Του Γιώργου Καισάριου 30/1/2014 Πολλοί με ρωτούν πότε θα δούμε ανάπτυξη και πότε θα βγούμε από το σημερινό τέλμα. Η απάντηση είναι όταν αναιρεθούν οι αρχικοί λόγοι για τους οποίους φτάσαμε εδώ. Πολλοί είναι αυτοί που έχουν εντοπίσει σαν αιτία του κακού την υψηλή φορολογία, την διαφθορά και τον αναποτελεσματικό δημόσιο τομέα. Σαφώς όλα αυτά έχουν συμβάλει στη σημερινή κατάντια, αλλά η αλήθεια είναι ότι όλα αυτά είναι γενικόλογα. Διότι η αλήθεια επίσης είναι ότι όλοι τα ίδια λένε, είτε είναι στην κυβέρνηση είτε στην αντιπολίτευση (αν και με διαφορετικό τρόπο). Ο στόχος που θέλουμε να πετύχουμε είναι ο ίδιος. Το πρόβλημα είναι όταν αρχίσουμε να μιλάμε για τις λεπτομέρειες. Καμία χώρα δεν μπορεί να δει αύξηση του ΑΕΠ (ανάπτυξη) όταν η δικαιοσύνη απονέμεται με καθυστέρηση 5 ετών. Επίσης δεν μπορεί να λειτουργήσει ο ιδιωτικός τομέας όταν δεν υπάρχουν εξειδικευμένα δικαστήρια να διευθετήσουν εξειδικευμένες διαφορές μεταξύ νομικών προσώπων. Α ναι, κανένας ξένος δεν θα επενδύσει για να φτιάξει μια αυτοκινητοβιομηχανία στην Ελλάδα, αν δεν μπορεί να βρει το δίκιο του. Δεν έχει κανένα νόημα να μιλάμε για ανάπτυξη με το υπάρχον σύστημα δημιουργίας νομικών προσώπων. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε ξανά τον τροχό, αρκεί να πάμε σε ορισμένες άλλες χώρες και να δούμε τι κάνουν και να το αντιγράψουμε. Αντ΄ αυτού, εμείς επιμένουμε σε ένα αναχρονιστικό σύστημα του περασμένου αιώνα, που είναι δαπανηρό και δεν λειτουργεί. Ενδεχομένως λειτουργεί αν θες να ανοίξεις ένα σουβλατζίδικο, αλλά όχι μια εταιρεία υψηλής τεχνολογίας. Τι να πει κανείς για την νομοθεσία κεφαλαίου. Υπάρχει άραγε επιτροπή κεφαλαιαγοράς; Το Λονδίνο και η Νέα Υόρκη είναι αυτό που είναι διότι έχουν ένα θεσμικό πλαίσιο που είναι διάφανο και όλοι το εμπιστεύονται. Η Κύπρος έχει κάνει μια καλή... μπίζνα με τις εταιρείες Forex. Δεκάδες (ίσως και εκατοντάδες) είναι οι εταιρείες που εδρεύουν στην Κύπρο σε αυτό τον τομέα. Στην Ελλάδα και να ήθελε κάποιος να κάνει αυτή τη δουλειά, κάποιος θα του πει ότι δεν επιτρέπεται. Για ποιο λόγο;; Διότι δεν υπάρχει πλαίσιο. Τι venture capital να κάνει κανείς στην Ελλάδα;; Αστεία πράγματα. Θυμάμαι πριν μερικά χρόνια κάποιος ήθελε να ξεκινήσει ένα closed end fund. Για να μπορείς να γραφτείς έπρεπε να υπογράψεις ένα σωρό συμβολαιογραφικά χαρτιά. Αστεία πράγματα κυριολεκτικά. Δεν φτάνει που η πολιτεία φορολογεί τα ακίνητα στην αντικειμενική τους αξία -που σήμερα είναι αρκετά υψηλότερη από την πραγματική αξία- σου ζητάνε και το πόθεν έσχες με βάση την αντικειμενική αξία. Θέλει πολύ μυαλό να καταλάβει κανείς ότι δεν θα γίνουν αγοροπωλησίες με ένα τέτοιο πλαίσιο; Ανάπτυξη δεν θα δούμε διότι τις αποφάσεις για τις λεπτομέρειες σε πολλούς νόμους τις παίρνουν διάφοροι μέσα στα υπουργεία και όχι η κυβέρνηση. Και επειδή πολλές από αυτές τις λεπτομέρειες διαφεύγουν της κυβέρνησης, σε συνδυασμό με το ότι η βουλή δεν έχει καμία δυνατότητα να νομοθετήσει, πολλές από αυτές τις λεπτομέρειες γίνονται νόμοι που κυριολεκτικά μπλοκάρουν τα πάντα, ακόμα και αν η κυβέρνηση έχει καλές προθέσεις. Επανερχόμαστε δηλαδή στην ανάγκη να νομοθετεί η βουλή και όχι η κυβέρνηση. Η κατάληξη είναι ότι δεν φτάνει να συμφωνούμε που θέλουμε να φτάσουμε, πρέπει να χαρτογραφήσουμε και το πως θα φτάσουμε εκεί. Προσωπικά δεν ακούω κανένα κόμμα και καμία συζήτηση στην τηλεόραση σχετικά με αυτά τα λίγα που σας έθεσα σήμερα. Ακούω ιστορίες για αγρίους, ακούω διάφορες πολιτικές και ιδεολογικές αερολογίες, αλλά τίποτα σχετικά με το πως θα κινητοποιήσουμε τον ιδιωτικό τομέα σε αυτή τη χώρα και να γίνουμε μια χώρα που μπορεί να σταθεί σε ένα διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον. Όχι δεν θα δούμε ανάπτυξη και δεν θα δούμε φως. Εγώ τουλάχιστον δεν έχω πλέον καμία ελπίδα. Ίσως όταν γίνει κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ και καεί (εντός τριμήνου) και συσπειρωθεί ένα φιλελεύθερο μέτωπο, ίσως τότε να γίνει κάτι. Σήμερα, στην καλύτερη των περιπτώσεων μιλάμε απλά να κρατηθούμε για να μην σκάσουμε σαν καρπούζι. Για ανακούφιση μην περιμένει κανείς τίποτα και από πουθενά.

Toυ Θάνου Τζήμερου http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.post&id=24303 Μία Ευρώπη ή καμία Ευρώπη photo: wigu@Flickr Όταν οι ιστορικοί του μέλλοντος θα μελετούν την ιστορία της Ευρώπης, θα έχουν πολύ υλικό για την εποχή μας. Πολύ περισσότερο απ’ ό,τι εμείς για την εποχή του Φιλίππου Β’ και του Δημοσθένη. Θα συγκρίνουν τα δύο πολιτικά μεταίχμια και θα απορούν για μας, όπως εμείς για το πείσμα του φλογερού αλλά αιθεροβάμονα ρήτορα, λέγοντας: “Μα δεν έβλεπαν ότι η ένωση της Ευρώπης ήταν μονόδρομος; Δεν έβλεπαν ότι είχε περάσει πια η εποχή των εθνικών κρατών; Δεν αντιλαμβάνονταν ότι ένα διοικητικό σύστημα με 27 κυβερνήσεις, 27 υπουργούς οικονομικών, 27 φορολογικές νομοθεσίες, 27 κεντρικές τράπεζες και 27 χρηματοπιστωτικές αγορές δεν είναι διοικητικό σύστημα; Και, δεν έχει ΚΑΜΙΑ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ;”. Για όσους είναι σταθερά προσανατολισμένοι στο μέλλον, δεν υπάρχει πιο ξεκάθαρη πρόβλεψη: η Ευρώπη ή θα ενοποιηθεί ή θα πεθάνει. Σε λίγα χρόνια, ακόμα και η Γερμανία θα είναι ένα κρατίδιο σε σύγκριση με τις οικονομίες, όχι μόνο της Κίνας και των ΗΠΑ, αλλά της Ινδίας, της Βραζιλίας, του Μεξικού, της Ρωσίας, της Ινδονησίας. Σε ένα παγκοσμιοποιημένο οικονομικό περιβάλλον με τους πολυεθνικούς κολοσσούς να διαχειρίζονται κεφάλαια μεγαλύτερα από το ΑΕΠ πολλών κρατών και τη δυνατότητα να τα μετακινούν από τη μία άκρη της γης στην άλλη με ένα “κλικ”, χρειάζεται, περισσότερο από ποτέ, ένα ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΑΝΤΙΒΑΡΟ, αναλόγων διαστάσεων και εργαλείων! Μπορεί να μην το έχουν συνειδητοποιήσει πολλοί, αλλά το τσουνάμι που προκάλεσε η κατάρρευση του “υπαρκτού σοσιαλισμού” έπληξε καίρια, απονευρώνοντας, και τον φέροντα οργανισμό του καπιταλισμού. Για αιώνες, ακόμα και στην πιο επιθετική ιμπεριαλιστική του περίοδο, ο καπιταλισμός στηρίζονταν στην παραγωγή. Σήμερα η παραγωγή έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα. Ο χρηματοπιστωτικός τομέας, ασύδοτος, αυτοτροφοδοτούμενος και τοξικά μοχλευμένος, έχει μετατοπίσει τόσο πολύ προς την πλευρά του το κέντρο βάρους του παγκόσμιου οικονομικού οικοδομήματος που, αν αφεθεί λίγο ακόμα ανεξέλεγκτος, θα το βυθίσει. Κανένα κράτος δεν μπορεί να τον τιθασεύσει. Χρειάζεται νέο, υπερεθνικό πλαίσιο, νέοι κανόνες του οικονομικού παιχνιδιού και, φυσικά, παγκόσμια ελεγκτικά όργανα με εξουσίες εκχωρημένες εκ των προτέρων από τα εθνικά κράτη. Προσοχή: εξουσίες πρόληψης και όχι πυρόσβεσης, όπως συμβαίνει σήμερα με το ΔΝΤ. Αν, για παράδειγμα, ένα τέτοιο όργανο απέκλειε την Ελλάδα από τις διεθνείς αγορές μόλις το χρέος της είχε υπερβεί το 60% του ΑΕΠ, αμφισβητεί κανείς ότι το πρόβλημα θα ήταν πολύ πιο εύκολα διαχειρίσιμο; Όμως αυτό είναι το μεγάλο ταμπού των κρατών της Ευρώπης. Η εκχώρηση αρμοδιοτήτων σε ένα πανευρωπαϊκό σύστημα εξουσίας αντιμετωπίζεται περίπου ως εθνική μειοδοσία. Ανόητοι, κοντόφθαλμοι λαϊκιστές και πονηροί λαοπλάνοι υπεραμύνονται των “εθνικών προνομίων”, αποκρύπτοντας από το παραλοϊσμένο κοινό τους πως ο ανίσχυρος δεν έχει κανένα ουσιαστικό προνόμιο. Ο χρεοκοπημένος -κάτι που σε λίγα χρόνια θα είναι όλη η κατακερματισμένη Ευρώπη- δεν αποφασίζει για το μέλλον του! Δεν μπορεί να προασπίσει το έδαφός του, να θρέψει τους πολίτες του, να εμπνεύσει τις νέες γενιές! Δεν είναι σε θέση ούτε καν να δημιουργήσει νέες γενιές! Η Ευρώπη γίνεται από “γηραιά” ήπειρος, γηραλέα. Συγκριτικά: το 60% των Αράβων είναι κάτω των 30 ετών. Αντί αυτή την κρίσιμη ιστορική συγκυρία οι ηγέτες των Ευρωπαϊκών κρατών, να δουλεύουν πυρετωδώς επιταχύνοντας τη σύγκλιση, αναλίσκονται σε εθνικιστικές ρητορείες, σε θεατρινίστικες κορώνες και οργανώνουν φιέστες “εθνικής υπερηφάνειας” δηλαδή, μίσους και αναμόχλευσης παθών. Αντί οι δικοί μας ηγέτες να αναδείξουν την πραγματική δύναμη που συνεπάγεται η συμμετοχή σε υπερεθνικούς σχηματισμούς και στη συνδιαμόρφωση του μέλλοντος της ηπείρου μας, φοβίζουν τους οπαδούς τους, ότι θα χάσουν το “πατρόν” της φουστανέλας. Αντί η Ελλάδα να σύρει πρώτη το χορό μιας ευρωπαϊκής αναγέννησης διαθέτοντας ό,τι καλύτερο έχει σε ανθρώπους και ιδέες, καθηλώνεται από τους μίζερους πολιτικάντηδες στο ρόλο του επαρχιώτη “ζήτουλα”, που επιβιώνει εξαπατώντας και εκβιάζοντας. Βέβαια, όλοι οι Ευρωπαίοι, όχι μόνο εμείς, τις γιορτές τους τις έχουν. Κι όλοι οι Ευρωπαίοι, όχι μόνο εμείς, φορούν τα καλά τους και καμαρώνουν για τις αλληλοσφαγές των προγόνων τους, παιανίζοντας τον εθνικό τους ύμνο. Είναι πολύ “αιρετικό” να σκεφτούμε πως από δω και μπρος ο εθνικός ύμνος της Ευρώπης θα είναι κοινός, ο "Ύμνος της χαράς" του Μπετόβεν; Είναι πολύ “προχωρημένο” να καθιερώσουμε νέες γιορτές συναδέλφωσης, συνεργασίας, συναντίληψης; Για σκεφθείτε λίγο: πώς θα μας φαίνονταν σήμερα αν στη Σπάρτη γιόρταζαν την κατάληξη της Σικελικής εκστρατείας, στη Θεσσαλονίκη τη μάχη της Χαιρώνειας και στη Θήβα τη μάχη των Λεύκτρων; Το ότι εκείνες οι πόλεις-κράτη δεν έβλεπαν πέρα από τη μικροκλίμακά τους δεν τους προστάτεψε από την κυριαρχία του Φιλίππου. Το ότι οι επίγονοι του Μ. Αλεξάνδρου εθελοτυφλούσαν στη δική τους κλίμακα δεν τους προστάτεψε από την επέλαση των Ρωμαίων. Τι πρέπει να συμβεί για να καταλάβουμε ότι είμαστε στην ίδια ακριβώς θέση; Κι αν θεωρούμε πως είναι αδύνατον να υποδουλωθεί η Ευρώπη σε έναν ξένο κατακτητή είναι επειδή δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι σημαίνει αυτοϋποδούλωση στην παρακμή. Δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο για μια οικονομική πανωλεθρία σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Αν επιτρέψουμε να συμβεί, το κραχ του ’29 της Αμερικής θα μοιάζει με παιδικό πάρτι γενεθλίων. Όμως, ο ρόλος της Ευρώπης δεν είναι μόνο του οικονομικά ισότιμου εταίρου των ισχυρών του μέλλοντος. Η Ευρώπη ως κοιτίδα της σκέψης, ως κατ’ εξοχήν πνευματικός χώρος, μπορεί να οδηγήσει ολόκληρο τον κόσμο σε μια καινούρια ιδεολογία ανάπτυξης. Χωρίς την καταναλωτική φρενίτιδα των τελευταίων δεκαετιών. Χωρίς τον κυνισμό των hedge funds. Χωρίς την εικονική πραγματικότητα του life style. Με οικολογική ευαισθησία, με ανάδειξη της συντροφικότητας, της κοινωνικής αλληλεγγύης, της αξίας του ελεύθερου χρόνου, του πλούτου της διαφορετικότητας, της καθιέρωσης της ανεκτικότητας, αλλά και της προστασίας αυτών των αξιών από κάθε δογματισμό, εγχώριο ή εισαγόμενο. Με αξιοποίηση της πληροφορικής για την εφαρμογή, μετά από 2500 χρόνια, της άμεσης δημοκρατίας. Μόνο μια Ευρώπη σίγουρη για το σφρίγος της -οικονομικό, πολιτιστικό, δημογραφικό- μπορεί να φιλοσοφήσει για τον κόσμο που έρχεται. Αλίμονο αν αυτόν τον ρόλο τον αφήσουμε στα κακέκτυπα των “Φιλιππικών” της εποχής μας. Αλίμονο αν οι ιστορικοί του μέλλοντος αναγκαστούν να συγκρίνουν τον Δημοσθένη με τον Κατσανέβα, τον Αλαβάνο και τον Τσίπρα.

http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.ellada&id=31770 Από τα “γκαρσόνια της Ευρώπης” στον “λογιστή δήμαρχο” Σκίτσο: ΚΥΡ, Βήμα, 28 Φεβρουαρίου 2010 Την εβδομάδα που μας πέρασε, ο Δήμαρχος της Αθήνας και σε ειδική συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου, την οποία προβλέπει ο κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων, παρουσίασε τα πεπραγμένα της δημοτικής αρχής κατά τα έτη 2011, 2012, 2013. Η ουσία του θέματος, δηλαδή η πολιτική αποτίμηση του έργου αυτού, δεν αφορά τη συγκεκριμένη στήλη. Ωστόσο, μέσα στη γενική παραδοχή της επιτυχίας του Γιώργου Καμίνη να διασώσει την Αθήνα από τη βέβαιη χρεοκοπία, να καλύψει τις «τρύπες» στο κοινωνικό έργο του επίσημου κράτους και να βρει πόρους για τη δημιουργία έργων υποδομής και όχι βιτρίνας, καθώς και κονδύλια για νέες θέσεις εργασίας για τους νέους της πόλης μέσω δράσεων επιχειρηματικότητας, βρέθηκαν κάποιοι να τον χαρακτηρίσουν απαξιωτικά ως «λογιστή», χωρίς καμία άλλη κριτική στα πεπραγμένα, στα λάθη ή τις παραλείψεις. Έχει ένα ενδιαφέρον, λοιπόν, να δούμε λίγο ένα γνωστό φαινόμενο στην εκφορά του λόγου στην ελληνική δημόσια σφαίρα: τη χρήση λέξεων που σημαίνουν συγκεκριμένα επαγγέλματα, ως σύμβολα συλλογικής απαξίωσης, η επίκληση των οποίων ακυρώνει κάθε υποχρέωση για επιχειρηματολογία και διάλογο. Ήταν το 2010, στην αρχή αυτής της εθνικής μας περιπέτειας και με τη δημόσια σφαίρα δηλητηριασμένη από την οξεία πολιτική αντιπαράθεση και τον διάχυτο φόβο για το άγνωστο, μέσα σε καθεστώς απόλυτης παραπληροφόρησης που δημιουργούσε ο Τύπος, αλλά και η αντικανότητα της τότε κυβέρνησης για επικοινωνιακή διαχείριση της κατάστασης, όταν ο Αρίστος Δοξιάδης, σε ομιλία του στο TEDxAthens μας θύμισε την περίφημη ρήση του Ανδρέα Παπανδρέου το ‘80: «Οι Έλληνες δεν θα γίνουν τα γκαρσόνια της Ευρώπης». Μια ρήση που γρήγορα αποκρυσταλλώθηκε στο δόγμα που θα όριζε τη στάση μας, όχι αποκλειστικά απέναντι στον τουρισμό (ο οποίος σήμερα είναι η μόνη παραγωγική δραστηριότητα που μας έχει απομείνει και η ύπαρξη της χώρας εξαρτάται, εν πολλοίς, από την πορεία του) αλλά κυρίως θα όριζε τον τρόπο που θα αντιλαμβανόμασταν για δεκαετίες την παροχή υπηρεσιών και τις καλές πρακτικές, μέσα σ’ενα διεθνές περιβάλλον. Εσχάτως δε, δίπλα στον πολιτικό που απαξιώνεται ως «λογιστής» όταν καταφέρνει να φέρει σε λογαριασμό τα δημόσια οικονομικά και στην περιφρόνηση για την επαγγελματική παροχή υπηρεσιών που δηλώνεται με τη χρήση της λέξης “γκαρσόνι” απαξιωτικά, ήρθε να προστεθεί στα «δαιμονικά επαγγέλματα» και ο καθηγητής πανεπιστημίου, ως δηλωτικό μιας εξ ορισμού ανικανότητας για ενασχόληση με τα κοινά. Τί κοινό έχουν ο λογιστής, το γκαρσόνι, ο καθηγητής ως όροι πολιτικής απαξίωσης; Η ορθή άσκηση του επαγγέλματός τους παραπέμπει στον «δυτικό τρόπο», ο οποίος έρχεται κόντρα στην κυρίαρχη μυθολογική αφήγηση για το έθνος των Ελλήνων-ηρώων που πάντα τα καταφέρνει «με τη βοήθεια της Παναγίας», εννοείται, των Ελλήνων που ζουν στο κράτος που ιδρύθηκε «με το πετραχήλι και το καρυοφύλλι» (και όχι με την σύμπραξη της Δύσης στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου…), που πολιτικοποιείται για την προάσπιση των «κοινωνικών δικαιωμάτων», ένα είδος δικαιωμάτων που δεν τα περιγράφει κανένα Σύνταγμα του δυτικού κόσμου, επιδεικνύοντας μια χαρακτηριστική αδιαφορία, αν όχι απέχθεια, για τα ανθρώπινα δικαιώματα που αποτελούν το θεμέλιο του δυτικού πολιτισμού. Το ενδιαφέρον βέβαια είναι ότι σ’αυτή την αφήγηση συναντιούνται και η Δεξιά και η Αριστερά εξίσου, βασίζοντας τη ρητορική τους στους ίδιους μύθους αλλά με διαφορετικά πρόσημα. Αυτή είναι η Ελλάδα, θα πει κάποιος. Όχι, διαφωνώ και το έγραφα και την προηγούμενη εβδομάδα. Θεωρώ μάλιστα τον χωρισμό στις «δυο Ελλάδες», την ορθολογική και την ανορθολογική, λανθασμένο γιατί αυτός ο διαχωρισμός δεν είναι απλώς ένα «επικοινωνιακό ευκολάκι», αλλά συνιστά μια εξίσου ανορθολογική και ανιστόρητη ερμηνεία της σύγχρονης πραγματικότητας. Δεν είναι αυτή η Ελλάδα, δεν είναι αυτοί οι σύγχρονοι Έλληνες. Αυτή είναι η ρητορική που τα κόμματα δεξιά και αριστερά, αρνούνται ν’απεμπολήσουν και συνεχίζουν να αναπαράγουν ώστε ν’ αποφύγουν ν’ απαντήσουν με λογιστικά φύλλα, εξειδικευμένη γνώση, καλές επαγγελματικές πρακτικές, δηλαδή ως καλοί λογιστές, ως καλά γκαρσόνια, ως καλοί καθηγητές πανεπιστημίου. Το ερώτημα, λοιπόν, που προκύπτει είναι ως πότε οι πολίτες θ’αποδέχονται να δαιμονοποιείται ο λογιστής, το γκαρσόνι, ο καθηγητής πανεπιστημίου, δηλαδή η χρηστή διοίκηση, οι καλές πρακτικές στην παροχή υπηρεσιων και η εξειδικευμένη γνώση; Ας το σκεφτούμε. Άλλωστε, ο Μάιος είναι πολύ κοντά. *Η γελοιογραφία του αγαπητού ΚΥΡ δεν είναι από τη δεκαετία του '80 αλλά δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο του 2010 στο ΒΗΜΑ.

'Αλλο ένα εξαιρετικό άρθρο από τον Δοξιάδη, το ίδιο εύστοχο με εκείνο περί ακύρωσης της φωνής http://www.greekmeds.gr/forum/topic/34815-dhaanss-dhniiaeaaooeeiy-iaaoannoeieooeeiy-thnio/?p=441928 δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή στις 15 Δεκ. 2013 http://aristosd.wordpress.com/2013/12/26/%CE%BF-%CE%BB%CE%AC%CE%B8%CE%BF%CF%82-%CE%AC%CE%BE%CE%BF%CE%BD%CE%B1%CF%82/#more-175605037 Ο λάθος άξονας Επειδή έχω συνυπογράψει την έκκληση των «58» με ρωτούν συχνά αν είμαι «κεντροαριστερός» ή με ποιο κόμμα έχω περισσότερα κοινά. Θεωρώ όμως πιο ουσιαστικό ένα άλλο ερώτημα: πόσο μας βοηθά η συμβατική πολιτική γεωγραφία, δηλαδή ο άξονας δεξιά-αριστερά, για να αξιολογήσουμε έναν πολιτικό φορέα, ένα πρόσωπο ή μια πρόταση δημόσιας πολιτικής; Η απάντηση είναι: εξαρτάται από τη φύση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει μια κοινωνία. Το δεξιό και το αριστερό, ως πολιτικές και ιδεολογικές παραδόσεις, ξεχωρίζουν σε λίγα, μεγάλα ζητήματα, όπως η έκταση του κράτους, η ελευθερία του επιχειρείν, η ατομική ή συλλογική ευθύνη για την ευημερία. Αυτά μεταφράζονται σε λίγο-πολύ τυποποιημένες προγραμματικές διακηρύξεις και (σπανιότερα) σε πρακτική δημόσια πολιτική. Αν, λοιπόν, σε μια κοινωνία το κύριο πρόβλημα είναι, π.χ., η υψηλή φορολογία, τότε έχει αξία μια «δεξιά» πρόταση για μικρότερο κράτος, και αν είναι η μεγάλη ανισότητα, έχει αξία μια «αριστερή» πρόταση για κοινωνικές παροχές στους πιο αδύναμους. Συνήθως τα προβλήματα είναι πολύπλοκα, γι’ αυτό και συχνά «αριστεροί» ηγέτες κάνουν «δεξιές» μεταρρυθμίσεις και το αντίστροφο. Υπάρχουν όμως μεγάλα προβλήματα που δεν έχουν απάντηση στον άξονα δεξιά-αριστερά. Αυτό ισχύει παντού, και ακόμα περισσότερο σε κοινωνίες όπου δεν κυριάρχησε ποτέ ο κλασικός εργοδοτικός καπιταλισμός της Δύσης. Σε αυτές, όπως στην Ελλάδα, οι σχέσεις παραγωγής, εκμετάλλευσης, εξουσίας, ιδιοποίησης είναι σιωπηρές, χωρίς μια μεγάλη αφήγηση να τις δικαιολογεί ή να τις καταδικάζει. Αλλά είναι πραγματικές και ορίζουν τη ζωή των πολλών, με τρόπο που δεν φαίνεται στις σχηματικές αναλύσεις. Παράδειγμα, το δημόσιο σχολείο. Εχει αναλυτικό πρόγραμμα διδασκαλίας κεντρικά προσδιορισμένο από το υπουργείο, και έχει επίσης εργασιακές σχέσεις για τους δασκάλους, που συνοψίζονται σε πολύ λίγες ώρες εργασίας (κατά μέσον όρο), σε πάρα πολλούς δασκάλους, πολύ χαμηλούς μισθούς, μονιμότητα και καμία αξιολόγηση. Αυτή είναι η επίσημη πλευρά. Υπάρχει και η ανεπίσημη πρακτική. Πολλοί δάσκαλοι κάνουν ιδιαίτερα το απόγευμα, άλλοι έχουν δεύτερες δουλειές που δεν τους αφήνουν να συγκεντρωθούν σοβαρά στη σχολική διδασκαλία. Πολλοί μαθητές πάνε στα ιδιαίτερα ή σε φροντιστήρια. Δεν νιώθουν ότι μπορούν να μάθουν πολλά στο σχολείο, και όσοι θέλουν να μάθουν ψάχνουν μόνοι τους. Οι δε δάσκαλοι που θα ήθελαν να διδάξουν με διαφορετικό τρόπο εμποδίζονται από τους περιορισμούς του υπουργείου. Δίπλα στην επίσημη διδασκαλία υπάρχουν οι «αθέατες σπουδές». Οι μαθητές μαθαίνουν ότι ένας θεμελιακός θεσμός της κοινωνίας δεν επιτελεί τον σκοπό του, αλλά το κράτος και τα κόμματα δεν κάνουν τίποτε για να τον βελτιώσουν. Οτι αν θέλουν να μορφωθούν ή έστω να μπουν σε κάποιο πανεπιστήμιο, πρέπει να απευθυνθούν αλλού. Οτι οι δάσκαλοι παρανομούν με τα ιδιαίτερα, αλλά αυτό είναι κοινωνικά αποδεκτό. Οτι το πιο σημαντικό εφόδιο κοινωνικής ανόδου δεν είναι οι βαθμοί, αλλά οι αγωνιστικές περγαμηνές. Οταν θα βγουν στη ζωή, θα ξέρουν ότι οι κανόνες είναι για τα κορόιδα, ότι το καλύτερο κοινωνικό δίκτυο είναι ένα κόμμα, ότι ακούγεται όποιος φωνάζει. Δεν θα ξέρουν πώς να ερευνήσουν για να βρουν απαντήσεις σε σύνθετα ερωτήματα, ούτε ότι τα βιβλία προσφέρουν ιδέες και προσεγγίσεις που δεν βρίσκεις στο facebook. Θα δίνουν ίσες πιθανότητες να καταγόμαστε από τους πρωτόπλαστους όσο από κάποιον πίθηκο, και οι πιο φευγάτοι, απορρίπτοντας την «αστική επιστήμη», θα πιστέψουν ότι έχουμε εξωγήινους προγόνους. Και, όπως διαπιστώνουμε κάθε πέντε χρόνια από το PISA, θα έχουν χειρότερη αντίληψη της γλώσσας τους και των μαθηματικών απ’ όλους σχεδόν τους άλλους Ευρωπαίους. Η μέθοδος διακυβέρνησης του δημόσιου σχολείου, οι εργασιακές σχέσεις και ο τρόπος διδασκαλίας συγκροτούν ένα μηχανισμό εκμετάλλευσης σε βάρος των μαθητών και των πιο φτωχών οικογενειών, και σε όφελος των πιο ανήθικων δασκάλων και των πιο πολιτικάντηδων «αγωνιστών». Πόσο δεξιά ή αριστερή είναι η προσπάθεια να αλλάξει αυτό; Μέρος της λύσης είναι να έχουμε λιγότερους δασκάλους, με περισσότερες ώρες εργασίας για τον καθένα, και με πολύ καλύτερους μισθούς. Αλλο μέρος είναι κάθε σχολείο και δάσκαλος να έχουν μεγαλύτερη αυτονομία, αλλά και να αξιολογούνται συστηματικά για όσα κάνουν και πετυχαίνουν. Αλλο μέρος, να μην υπάρχει ένα επίσημο βιβλίο για κάθε μάθημα, αλλά πολλές διαφορετικές πηγές. Τι από αυτά είναι δεξιό και τι αριστερό; Σαν το σχολείο είναι πολλοί άλλοι θεσμοί: τα νοσοκομεία, τα πάντα αναβλητικά δικαστήρια, η αγορά εργασίας που δεν συμμορφώνεται σε νόμους και συλλογικές συμβάσεις. Οσοι πιστεύουν ότι οι λύσεις υπάρχουν στα θέσφατα των στοχαστών της μιας ή της άλλης ιδεολογίας δεν ξεπέρασαν ποτέ την τσαπατσουλιά της σχολικής τάξης. Γι’ αυτό, όταν με ρωτούν αν είμαι κεντροαριστερός ή φιλελεύθερος, λέω δεν ξέρω, και δεν με ενδιαφέρει. Οταν με ρωτούν με ποια από τα άλλα κόμματα θα ήθελα να συνεργαστεί ο νέος πολιτικός φορέας που προτείνουν οι «58», λέω «με αυτά που είναι πιθανότερο να κάνουν κάτι σοβαρό για την παραγωγή, την ανεργία, τους φτωχούς και τα σχολεία». Και αν, παρά την απέχθειά μου στα συνθήματα, μου ζητούν ένα, δανείζομαι από τον Γιάννη Βούλγαρη: «ριζοσπαστικό μέτρο».