Tι είναι ο θάνατος ?

[γιατρίνα]

Ακολουθούν λόγια του Επίκουρου:ΚΟΙΤΑΞΕ ΝΑ ΣΥΝΗΘΙΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗΝ ΙΔΕΑ ΠΩΣ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΙΠΟΤΑ ΓΙΑ ΕΜΑΣ,ΕΠΕΙΔΗ ΚΑΛΟ ΚΑΙ ΚΑΘΕ ΚΑΚΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ,ΕΝΩ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΣΤΕΡΗΘΕΙΣ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ.ΓΙ΄ΑΥΤΟ Η ΣΩΣΤΗ ΓΝΩΣΗ ΠΩΣ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΤΙΠΟΤΑ ΓΙΑ ΕΜΑΣ,ΚΑΝΕΙ ΝΑ ΧΑΡΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΚΑΙΡΗ ΖΩΗ ΜΑΣ,ΟΧΙ ΕΠΕΙΔΗ ΜΑΣ ΦΟΡΤΩΝΕΙ ΑΤΕΛΕΙΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ,ΑΛΛΑ ΕΠΕΙΔΗ ΜΑΣ ΑΦΑΙΡΕΙ ΤΟΝ ΚΟΠΟ ΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΣ..

και συνεχίζει αλλού:ΟΤΑΝ ΕΜΕΙΣ ΥΠΑΡΧΟΥΜΕ,Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΟΤΑΝ ΟΜΩΣ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΩΝ,ΤΟΤΕ ΕΜΕΙΣ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΜΕ..και τέλος κάπου αλλού λέει:Η ΑΤΑΡΑΞΙΑ ΟΜΩΣ ΕΙΝΑΙ Η ΛΥΤΡΩΣΗ ΑΠ΄ΟΛΕΣ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΤΑΡΑΧΕΣ ΚΑΙ Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΣΤΗΝ ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΥΨΗΛΟΤΕΡΩΝ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΑΙΩΤΕΡΩΝ ΑΛΗΘΕΙΩΝ...

Εσείς τι πιστεύετε πως είναι ο θάνατος : Η αρχή του τέλους ή το τέλος μιας αρχής ? Άλλοι λένε πως ο θάνατος είναι η απόλυτη ανυπαρξία και αταραξία, το απόλυτο τίποτα. Άλλοι πως μ΄αυτόν αρχίζει η αιώνια ζωή της ψυχής . Εσείς τι πιστεύετε ? Τον φοβάστε τον θάνατο ? Εγώ πάντως καθόλου ! Έτσι κι αλλιώς δε θα το καταλάβω

Τα σέβη μου

Τα φώτα σας αναμένω

[ptsos]

Θάνατος είναι το μόνο σίγουρο, αληθινό, οριστικό και ανώδυνο τέλος στην αβεβαιότητα, στα μαρτύρια, στα ψέμματα και στις ψευδαισθησεις της ζωής.

Υ.Γ Συγγνώμη για την απαισιοδοξία... αλλά περνάω φάση...

[tzina_ali]

Τίποτα το ιδιαίτερο. Σαν τα εμβόλια. Αφού το κάνεις, μετά ούτε που το θυμάσαι...

[Αποφρακτικός_Ειλεός]

Θάνατος είναι το μόνο σίγουρο, αληθινό, οριστικό και ανώδυνο τέλος στην αβεβαιότητα, στα μαρτύρια, στα ψέμματα και στις ψευδαισθησεις της ζωής.

Υ.Γ Συγγνώμη για την απαισιοδοξία... αλλά περνάω φάση...

έλα ρε συ. Η ζωή είναι ωραία με τα προβλήματα της.

[anekdoto]

Το βιβλίο της Ιατροδικαστικής ξεκινά με τον ορισμό του θανάτου. Το βρίσκω μακάβριο να τον αναπαράγω. Όστις ενδιαφερόμενος ας ανατρέξει..

[Αποφρακτικός_Ειλεός]

Δεν θεωρώ μακάβριο τον ορισμό. Απλά παρακάμπτει την πνευματική διάσταση του ανθρώπου. Ζωή δεν είναι μόνο αναπνευστική&καρδιακή λειτουργία. Αλλά αυστηρά οργανικά, αυτό είναι θάνατος.

[Dr.K@meleon]

Ο άνθρωπος βιολογικά δεν διαφέρει και πολύ από τα άλλα ζώα. Γεννιέται , ζει , πεθαίνει. Το βασικό μειονέκτημα του ανθρώπινου είδους είναι απλά ότι ξέρει πως κάποια στιγμή "θα δει τα ραδίκια ανάποδα"... So Simple!

[agomahodas]

διπλός νες καφέ όχι καλά χτυπημένος και παρατημένος για μια ώρα στους 35 'C

[Αποφρακτικός_Ειλεός]

μήπως είσαι σε λάθος τόπικ? :-)

[agomahodas]

μήπως είσαι σε λάθος τόπικ? :-)

όχι, τον ήπια ο μ...ας και με πέθανε

[oipopio]

ΕΡΧΟΜΑΣΤΕ ΑΠΟ ΜΙΑ ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΑΒΥΣΣΟ.ΚΑΤΑΛΗΓΟΥΜΕ ΣΕ ΜΙΑ ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΑΒΥΣΣΟ .ΤΟ ΜΕΤΑΞΥ ΦΩΤΕΙΝΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΤΟ ΛΕΜΕ ΖΩΗ.

ΕΥΤΥΣ ΩΣ ΓΕΝΝΗΘΟΥΜΕ ΑΡΧΙΖΕΙ ΚΙ Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ .ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ ΚΙ Ο ΓΥΡΙΣΜΟΣ .ΚΑΘΕ ΣΤΙΓΜΗ ΠΕΘΑΙΝΟΥΜΕ .ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΠΟΛΛΟΙ ΔΙΑΛΑΛΗΣΑΝ :ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ .

ΜΑ ΚΙ ΕΥΤΥΣ ΩΣ ΓΕΝΝΗΘΟΥΜΕ ,ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΟΥΜΕ ,ΝΑ ΣΥΝΘΕΣΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΥΛΗ ΖΩΗ .ΚΑΘΕ ΣΤΙΓΜΗ ΓΕΝΝΙΟΥΜΑΣΤΕ .ΓΙ ΑΥΤΟ ΠΟΛΛΟΙ ΔΙΑΛΑΛΗΣΑΝ :ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΗΣ ΖΩΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΑΘΑΝΑΣΙΑ .

ΣΤΑ ΠΡΟΣΚΑΙΡΑ ΖΩΝΤΑΝΑ ΣΩΜΑΤΑ ΤΑ ΔΥΟ ΤΟΥΤΑ ΡΕΥΜΑΤΑ ΠΑΛΕΥΟΥΝ :Α) Ο ΑΝΗΦΟΡΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΣΥΝΘΕΣΗ ,ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΖΩΗ ,ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΘΑΝΑΣΙΑ .Β) Ο ΚΑΤΗΦΟΡΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΗ ,ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΥΛΗ,ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ

ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ ΡΕΜΑΤΑ ΠΗΓΑΖΟΥΝ ΑΠΟ ΤΑ ΕΓΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΡΧΕΓΟΝΗΣ ΟΥΣΙΑΣ .ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ Η ΖΩΗ ΞΑΦΝΙΑΖΕΙ.ΣΑΝ ΠΑΡΑΝΟΜΗ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ,ΣΑΝ ΠΑΡΑ ΦΥΣΗ ,ΣΑΝ ΕΦΗΜΕΡΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΣΤΙΣ ΣΚΟΤΕΙΝΕΣ ΑΙΩΝΙΕΣ ΠΗΓΕΣ .ΜΑ ΒΑΘΥΤΕΡΑ ΝΙΩΘΟΥΜΕ :Η ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΑΥΤΗ ΑΝΑΡΧΗ ΑΚΑΤΑΛΥΤΗ ΦΟΡΑ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΥ.ΑΛΛΙΩΣ ΠΟΥΘΕ Η ΠΕΡΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΔΥΝΑΜΗ ΠΟΥ ΜΑΣ ΣΦΕΝΤΟΝΙΖΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΑΓΕΝΝΗΤΟ ΣΤΟ ΓΕΝΝΗΤΟ ΚΑΙ ΜΑΣ ΓΚΑΡΔΙΩΝΕΙ -ΦΥΤΑ ,ΖΩΑ ,ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ-ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ;ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ ΑΝΤΙΔΡΟΜΑ ΡΕΥΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΑΓΙΑ .

ΧΡΕΟΣ ΜΑΣ ΛΟΙΠΟΝ ΝΑ ΣΥΛΛΑΒΟΥΜΕ Τ ΟΡΑΜΑ ΠΟΥ ΧΩΡΑΕΙ ΚΙ ΕΝΑΡΜΟΝΙΖΕΙ ΤΙΣ ΔΥΟ ΤΕΡΑΣΤΙΕΣ ΤΟΥΤΕΣ ΑΝΑΡΧΕΣ ,ΑΚΑΤΑΛΥΤΕΣ ΟΡΜΕΣ.ΚΑΙ ΜΕ Τ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥΤΟ ΝΑ ΡΥΘΜΙΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΣΤΟΧΑΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΑΞΗ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΚΗΤΙΚΗ ΤΟΥ Ν.ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

[aiantas]

Θάνατος είναι το μόνο σίγουρο, αληθινό, οριστικό και ανώδυνο τέλος στην αβεβαιότητα, στα μαρτύρια, στα ψέμματα και στις ψευδαισθησεις της ζωής.

Υ.Γ Συγγνώμη για την απαισιοδοξία... αλλά περνάω φάση...

Poutse μου πώς κατάντησες εσύ σ'αυτό το χάλι;Όταν έβλεπες .... γινόσουνα ατσάλι.Μην είσαι απαίσιοδοξος poutse.Για όλους υπάρχει μια τρύπα να χωθούμε!

[ΣΑΜΠΟΤΑΖ]

Ο θάνατος κατά την άποψή μου είναι το τέλος μιας ύπαρξης-αυτή τη γη που την πατούμε,όλοι μέσα θε να μπούμε.Πεθαίνουμε και that's it,δεν υπάρχουμε πλέον σε καμμιά μορφή-ψυχές,πνεύματα,φαντάσματα και εγώ δε ξέρω τι άλλο.

Εγώ πάλι θέλω να με κάψουν και να πετάξουν τις στάχτες μου στη θάλασσα,όχι για κανέναν άλλο λόγο(ρομαντικό,κλπ,αλλά ψιλοπαίζει κι αυτό),αλλά απ'το να με φάνε τα σκουλήκια,προτιμώ να γίνω πλαγκτόν-να με φάει κανάς σαργός και μετά να τον φάνε το σαργό δυο φίλοι και να πουν 'μμ,και γαμώ τους σαργούς' κι ας τον χρυσοπληρώσουν Κι όλα αυτά επειδή πέθανα

[γιατρίνα]

Ακολουθεί μια ενδιαφέρουσα άποψη σχετικά με την επιλογή της στιγμής θανάτου αυτόνομα από τον ίδιο τονάνθρωπο ως συνειδητή πράξη υπέρβασης της ανάγκης του θανάτου που προτάσσει η φύση με προοπτική την διατήρηση της ισορροπίας της. Άλλως πως : το μηδέν απέναντι στο μηδέν και η νίκη της ανθρώπινης βούλησης έναντι της "ανάγκης"...

Η αυτοθέλητη έξοδος στο έργο του Δ. Λιαντίνη

(από τον Παναγιώτη Πέρρο)

Εισαγωγικό σημείωμα

.

Η φιλοσοφία ως μελέτη θανάτου εισάγεται την εποχή του Πλατωνικού έργου "Φαίδων". Ήδη από την εποχή των Προσωκρατικών όμως, με πρωτεργάτες τον Αναξίμανδρο και τον Ηράκλειτο, οι έννοιες του πολέμου, της φθοράς και της διαρκούς προσπάθειας των στοιχείων της φύσης να επικρατήσουν το ένα στο άλλο ή να αλληλοεξουδετερωθούν, φέρνουν το θάνατο ως κύριο παράγοντα καθορισμού της εξελικτικής πορείας της φύσης.

Το ευρύτατο εννοιολογικό περιεχόμενο της έννοιας του Θανάτου κάνει σχεδόν αδύνατη την προσπάθεια μιας ενδελεχούς φιλοσοφικής αναζήτησης. Για το λόγο αυτό, η παρούσα εισήγηση μελετά συγκεκριμένα το πρόβλημα της Αυτοκτονίας ή αλλιώς Αυτοθέλητης εξόδου (σε ηθικό κυρίως επίπεδο) μέσα από τα έργα του Δημητρίου Λιαντίνη.

Πώς στοιχειοθετείται φιλοσοφικά η πράξη της Αυτοθέλητης Εξόδου; Σε ποιες περιστάσεις δύναται ο άνθρωπος να σταθεί απέναντι στο μεγάλο δίλημμα της απόλυτης άρνησης και της απόλυτης κατάφασης; Υπάρχει ασφαλής ηθικός κανόνας προς υιοθέτηση που να αντέχει στο χρόνο και τις περιστάσεις; Γιατί ο Δημήτρης Λιαντίνης είναι πρόσφορο έδαφος για να αναζητήσουμε τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα της ύπαρξης;

Η παρούσα εισήγηση αποτελεί το πρώτο μέρος μιας φιλοσοφικής εργασίας πάνω στο ηθικό πρόβλημα της Αυτοκτονίας. Σύντομα αναμένεται να είναι προσβάσιμη ολόκληρη η εργασία περί του ηθικού προβλήματος της Αυτοκτονίας, υπό το πρίσμα πηγών από την ελληνική και παγκόσμια βιβλιογραφία.

Ο θάνατος είναι το μοναδικό βέβαιο και αναλλοίωτο χαρακτηριστικό στοιχείο του ανθρώπου που βρίσκεται εν δυνάμει στην εσωτερικότητά του. Η μελέτη του είναι απαραίτητη για την ανθρώπινη φύση: "Οι ορθώς φιλοσοφούντες αποθνήσκειν μελετώσι"

Επιλέξτε περιοχή από το σύνολο επιλογών στα αριστερά της σελίδας.

Υπερνίκηση της ανάγκης της φύσης. Ανάδειξη και υπεροχή της ελευθερίας του ανθρώπου.

.

"Δικαστής είναι ο χρόνος και η νομοθεσία σύμφωνα με την οποία δικάζει ο χρόνος είναι η τάξη των πραγμάτων. Χώρος του δικαστηρίου το άπειρο" ***

Ο Αναξίμανδρος διατείνεται πως το άπειρο είναι η αρχή του κόσμου. Τα στοιχεία της φύσης του κόσμου βρίσκονται σε ένα διαρκή αγώνα πάλης και αλληλεξουδετέρωσης. Μέσα από αυτόν τον ανηλεή "πόλεμο" η φύση πρέπει να διατηρήσει την τάξη των πραγμάτων. Ο χρόνος είναι αυτός στον οποίο η φύση θα λογοδοτήσει για την τάξη των πραγμάτων. Όσο οι εποχές και τα δεδομένα και αν αλλάζουν, η φυσική ισορροπία πρέπει να διατηρηθεί.

Αδικία και τίση (τιμωρία): Ο ρόλος των όντων έχει από τη φύση προμελετηθεί. Η φύση έχει διαγράψει κάποια ακρότατα σημεία, τα οποία όταν τα όντα τα υπερβαίνουν, διασαλεύουν την τάξη των πραγμάτων. Όταν ένα άνθος αναπτύσσεται μέσα στο έρημο τοπίο μιας βραχώδους εκτάσεως, διασαλεύει την τάξη των πραγμάτων, διαπράττει ύβρη. Το ακρότατο δηλαδή σημείο της ακμής ενός λουλουδιού είναι αυτό που θα επιφέρει την αντισταθμιστική άρνηση της φύσης με τον μαρασμό και την κατάλυσή (θάνατό) του.

Αναλόγως και ο χειμώνας έρχεται με αντισταθμιστικό ρόλο να παγώσει τις ομορφιές της φύσης, η άνοιξη να θερμάνει το ψύχος του χειμώνα, το καλοκαίρι να κάψει τη θέρμη της άνοιξης και αναλογικά η φυσική νοοτροπία της αλληλεξουδετέρωσης αντιθέτων δυνάμεων εξελίσσεται. Είναι η απονομή της δικαιοσύνης στη φύση μέσω των άκρων της απόλυτης ακμής και της υπέρτατης τίσης, της τιμωρίας. Η απονομή δικαιοσύνης είναι η ζωοποιός δύναμη του σύμπαντος. Δε θα μπορούσε να γίνει απολύτως αντιληπτός ο ρόλος και η θέση μιας ερήμου αν δεν υπήρχαν τα τροπικά δάση ή η θέση της ευωδίας του άνθους αν δεν υπήρχε η αποκρουστική δυσωδία της σήψης. Η ηθική αξία της φθοράς ή της ακμής, της δικαιοσύνης και της αδικίας πρέπει να αναζητηθεί μόνο σε σχέση με τη διατήρηση της ακεραιότητας της φυσικής υπόστασης. Αυτό εισηγείται και ο Αναξίμανδρος κάνοντας λόγο για τη διατήρηση της τάξης των πραγμάτων μέσω της αλληλεξουδετέρωσης φυσικών στοιχείων και δυνάμεων.

Τι θέση όμως έχει ο άνθρωπος στην φυσική αυτή πάλη των στοιχείων της φύσης; Σαφώς συμμετέχει και όπως ήταν αναμενόμενο, πρωτοστατεί. Ενσαρκώνοντας την απόλυτη ηθική αξία της ελευθερίας του και πάλι όμως μοιάζει αδύναμος κάτω από το βάρος της ανάγκης της φύσεως:

"Το στοιχείο πού κυρίως οικοδομεί τη δυσκολία, προκειμένου να εφαρμοστεί στα ανθρώπινα η δικαιοσύνη του Αναξίμανδρου είναι η σφοδρή αντιδικία ανάμεσα στους δύο αυτουργούς του ανθρώπινου και του φυσικού δράματος. Ο ύπατος στην ανθρώπινη πράξη είναι ή ελευθερία ο ύπατος στη φυσική τάξη είναι η ανάγκη. Θαλής ερωτηθείς τι ισχυρότατον είπεν ανάγκη, κρατεί γαρ πάντων" ***

Η ανάγκη κυριαρχεί στη φύση ως υπέρτατος κανόνας. Εδώ ανάγεται ως εκείνος ο κανόνας που επιβάλλεται στον άνθρωπο, υποβαθμίζοντας αξιολογικά την έννοια της ανθρώπινης ελευθερίας. Η ανάγκη ή το ένστικτο της αυτοσυντήρησης (όπως θα μας πει και ύστερος Thomas Hobbes) είναι διάχυτο στους έμβιους οργανισμούς. Η τροφή και η προστασία από κακόβουλους επιδρομείς είναι μια έκφανση των αναγκών αυτών:

"Αλλοίμονο. Ποιος κοιμισμένος στους αγρούς φοβήθηκε την έχιδνα, καθώς πλατάγιζε διχαλωτή τη γλώσσα της στο αριστερό του αυτί! Και ποιο νήπιο θα δίσταζε να απλώσει το χεράκι του στου λιονταριού το στόμα!

[...]

Αντίστροφα όμοια, οι νήπιοι μπροστά στην ανάγκη είμαστε εμείς, οι ενήλικοι. Γιατί ποτέ δεν γνωρίζουμε να αντικρίζουμε το πρόσωπο της στην πρωταρχική άμεικτη γύμνια του. Αλλά κι όταν γνωρίζουμε, δεν τολμάμε. Και προοικονομώντας θα ειπώ ότι εκείνοι πού τολμούν είναι όσοι υψώνουνται στην περιωπή του τραγικού προσώπου. Απ' όσο κατέχω, θα είχα να αναφέρω μία μόνο περίπτωση πού μέσα στο χώρο της θεωρητικής ζωής είδε γυμνό το πρόσωπο της ανάγκης και τόλμησε να το αντιμετωπίσει σαν τέτοιο:

Είναι ο Κυρίλωφ του Ντοστογιέβσκι, πού ανεβαίνει ως την τεράστια πράξη της αυτοκτονίας, για να αποδείξει την υπεροχή της ελευθερίας του ανθρώπου πάνω στην ανάγκη της φύσης.

Με την αυτοκτονία του, την πράξη της στιγμιαίας ήττας του ανθρώπου, ο Κυρίλωφ ενίκησε την ανάγκη, την κατάσταση της αιώνιας νίκης της φύσης.

Κατά τούτο ή πράξη αυτού του Δαιμονισμένου αποτελεί το παράδειγμα του ενός και του μόνου δρόμου, πού προσφέρεται σαν δυνατότητα στην ανθρώπινη ελευθερία να υποτάξει τη φυσική ανάγκη." ***

Αυτό λοιπόν το ρόλο μπορεί να διαδραματίσει η αυτοθέλητη έξοδος του ανθρώπου. Είναι το ύστατο και υπέρτατο "όπλο" του για την υπερνίκηση του επιβλητικού νόμου της ανάγκης της φύσης.

Δεν μπορούμε να αρνηθούμε το γεγονός ότι η αυτοκτονία εξακολουθεί και είναι μια στιγμή ήττας του ανθρώπου, αλλά ήττας στιγμιαίας και ίσως στρατηγικής σημασίας για την απώτερη νίκη της ανθρώπινης ελευθερίας απέναντι στα δεσμά της αναγκαιότητας που επιβάλλει η φύση πάνω στον άνθρωπο.

Το μηδέν ενάντια στο μηδέν

.

Η ανθρώπινη ελευθερία έχει τη δυνατότητα να υπερισχύσει της φυσικής ανάγκης, να ανακτήσει το χαμένο έδαφος τόσων αιώνων ζωής και ύπαρξης. Η φυσική αναγκαιότητα του θανάτου, το απόλυτο μηδέν, μόνο ενάντια στον ίδιο του τον εαυτό ηττάται:

"Ό Ντοστογιέβσκι προχωρώντας ως την άκρη θα τα βάλει με την ίδια την ανάγκη. Και θα μας πει ότι η ανάγκη τής φύσης -πού θα της επιτεθεί στην απόλυτα εσχάτη και στην απόλυτα καθολική της μορφή, στη μοίρα θανάτου δηλαδή- μπορεί να νικηθεί μόνο με τη συνειδητή και εθελούσια πράξη της αυτοκαταστροφής του ανθρώπου. Με άλλα λόγια το μηδέν μόνο από τον εαυτό του νικιέται.

Κάνοντας την εσχάτη δυνατότητα της εκλογής του ανθρώπου πράξη, ο Κυρίλωφ μέσα από το κράτος του θανάτου εξεθρόνισε στον αιώνα τη δυναστεία της ανάγκης. Έδειξε, όπου γης και αστέρες και χωρόχρονος και νους, ότι ο ήλιος που μας φωτίζει και μας φροντίζει, μπροστά στη φλόγα της ελευθερίας πού μπορεί να κρύβει μέσα της ή ανθρώπινη φύση, είναι κερί της μιας δραχμής." ***

Το Μηδέν υψώνεται ενάντια στον εαυτό του για να υψώσει την ελευθερία του ανθρώπου στην αξιολογική διαβάθμιση που της αρμόζει. Η χρήση του μηδενός "νομιμοποιείται" ηθικά καθώς η αναγκαιότητα της φύσης εμφανίζεται να έχει την απόλυτη εξουσία αναδιαμόρφωσης καθετί υπαρκτού. Η ακρότατη στιγμή του ολέθρου και η ταυτόχρονη αδυναμία του όντος να υψωθεί και να διατηρηθεί στην ακμή του, εντάσσει το ον στην τραγική κατάσταση της πάλης ενάντια στη φύση, η οποία δημιουργεί από το μηδέν και μηδενίζει από το παν:

"Αλλά τη στιγμή αυτή - κι εδώ βρίσκεται το παράξενο του κόσμου - που η φορά του ρυθμού τους ανεβάζει τα οντά στην ακμή, τη στιγμή τής άκρας επίτασης πού τα ίδια τα όντα θα θέλανε να της φωνάξουν εκείνο το Σταμάτα λοιπόν! είσαι τόσο ωραία, του ανικητονικημένου Φάουστ, έχει κιόλας σημάνει η επίσημη είσοδος στη γη της αδικίας. Η ζαριά τής ανταπόδοσης έχει ριχτεί, η απόφαση της τιμωρίας είναι πια υπογραμμένη." ***

Στο ανθρώπινο ον και την ελεύθερη βούλησή του δεν αρμόζει η αβασάνιστη αποδοχή της ολοκληρωτικής ήττας του.

Η κάθαρση

.

Τα ιστορικά παραδείγματα μας έχουν διδάξει ότι η αυτοθέλητη έξοδος του ανθρώπου μπορεί να αποτελέσει και ένα είδος κάθαρσης, όχι μόνο για τον ίδιο τον άνθρωπο, αλλά και για μια ομάδα ή κοινωνία ανθρώπων.

Ο όρος της καθάρσεως εισάγεται από τον Δημήτρη Λιαντίνη εσκεμμένα ώστε να παραλληλισθεί με την αττική τραγωδία. Αλλωστε ο ίδιος αναφέρει στα "Ελληνικά" του ρητά το παράδειγμα της αυτοτύφλωσης του Οιδίποδα:

[...] "Περνούν και πηγαίνουν να απαντήσουν τη μοίρα τους, τη μοίρα του ανθρώπου καθόλου γράφε, όπως ο Οιδίποδας. Που κίνησε από τους Δελφούς για να συναντηθεί με τη Σφίγγα και με τη μάνα του.

Και ζητούν να μάθουν την αλήθεια, έστω κι αν είναι να τους τυφλώσει. Όπως εζήτησε να μάθει την αλήθεια ο Οιδίποδας, και όταν την έμαθε έβγαλε ο ίδιος τα μάτια του. Κάτω από τυφλωτικές καταλαμπές και θερινές καταιγίδες όλοι αυτοί κρατούν μέσα τους τον άνθρωπο όρθιο και στο φυσικό του ανάστημα. Που πάει να πει: λεύτερο από ψευτιές και δεισιδαιμονίες." **

Η αυτοτιμωρία του Οιδίποδα θα σημάνει και την αλήθεια. Η στιγμιαία ήττα της αυτοτύφλωσης προσέφερε την κάθαρση και την υπαρξιακή ισορροπία του, καθώς δεν απέκτησε την αλήθεια ως δώρο, αλλά ως κάστρο που κατακτήθηκε με το σπαθί όπως μας λέει και ο Κάλβος.

Η κάθαρση αυτή δεν απευθύνεται μονάχα στον κεντρικό μας πρωταγωνιστή, αλλά σε πλήθος ανθρώπων που επηρεάζονται άλλοτε άμεσα, άλλοτε έμμεσα από τη δραστηριότητα και τις ηθικές επιταγές ενός συγκεκριμένου ατόμου. Αυτή η περίπτωση περικλείει και την αυτοθέλητη έξοδο του Καρυωτάκη. Μολονότι ο Δ. Λιαντίνης χαρακτηρίζει την πράξη της αυτοκτονίας του Καρυωτάκη ως αυτιστική (πρβ Ελληνικά σ.50), σύμφωνα πάντα με τις συνθήκες υπό τις οποίες ο Καρυωτάκης αυτοκτόνησε, αναγνωρίζει σε αυτόν μια μοναδική σπουδαιότητα:

"Ο Καρυωτάκης είναι μεγάλος ποιητής, γιατί έγραψε με το αίμα του. Κι ένα ποίημα με αίμα αξίζει για εβδομήντα τόμους με μελάνι." **

Ο Καρυωτάκης δηλαδή έγραφε με πάθος, υπό το βάρος μιας εντελώς βιωματικής κατάστασης, πράγμα που προσδίδει στο έργο του μια αναλλοίωτη πολιτισμική αξία. Η ύστατη πράξη του όμως είχε και μια επιπρόσθετη λειτουργία:

[...] "η αυτοκτονία του Καρυωτάκη στην Πρέβεζα λειτούργησε σαν καθαρμός για όλους τους ποιητές και ολόκληρη την ποίηση της εποχής του" **

Η ηθική θεωρία του ωφελιμισμού έχει να αντλήσει ένα σοβαρότατο επιχείρημα ώστε να στοιχειοθετήσει με φιλοσοφικά επιχειρήματα την αυτοχειρία: Η ηθική "νομιμοποίηση" έγκειται πλέον στο γεγονός ότι η στιγμιαία ή κατ'άλλους οριστική ήττα ενός ανθρώπου που έρχεται με το εκούσιο τέλος του, σημαίνει ταυτόχρονα αποκομιδή πλεονεκτημάτων για μεγάλο αριθμό ατόμων, πλεονεκτήματα που φυσικά δεν θα προέκυπταν χωρίς την αυτοθέλητη έξοδο -στη συγκεκριμένη περίπτωση- του Καρυωτάκη.

Φυσική εξέλιξη/συνέπεια

.

α) εξελικτική διαστροφή: η φυλετική αυτοκτονία

"Η εξελικτική τάση προάγει συνέχεια τη Βελτίωση των ειδών. Ωστόσο υπάρχει και το φαινόμενο της φυλετικής αυτοκτονίας. Εδώ η εξέλιξη ενός είδους υπερβαίνει τα μέτρα, και η τελειοποίηση του οργάνου μεταστρέφεται σε εργαλείο θανάτου για το ίδιο το είναι.

Τέτοιο παράδειγμα είναι η Γρυφαία, ένα οστρακοειδές που εμφανίστηκε στο Μεσοζωικό. Η Γρυφαία εγκλωβίστηκε στην τελειοποίηση του ίδιου του οργάνου που την έσωζε μέσα στη φύση, και αυτοεξαφανίοτηκε.

Και τέτοιο παράδειγμα πιθανό φυλετικής αυτοκτονίας είναι ο άνθρωπος, που ενδέχεται να τον καταστρέψει η τελειοποίηση του βασικού οργάνου της εξέλιξης και της κυριαρχίας του στη Γη: του εγκεφάλου.

Ο νους του ανθρώπου σήμερα προάγεται να τον αυτοκαταστρέψει, στο βαθμό που ο εγκέφαλος διαστρέφεται και κακώνεται από άλλες δυνάμεις της ανθρώπινης φύσης. Και τέτοιες δυνάμεις είναι οι αδυναμίες που έρχονται από το σώμα μας, και εξασφαλίζουν τη συμμαχία των συναισθημάτων και της φαντασίας μας. Όλες αυτές σιγά - σιγά κάνουνε το μυαλό του ανθρώπου κλούβιο.

Μένει να ειπώ πώς οι αδυναμίες του σώματος βρίσκουν να προστατεύουνται και να Θεριακώνουν πίσω από την προκάλυψη της θρησκείας." **

Η εξελικτική λοιπόν πορεία του ανθρώπου δύναται να παρεκκλίνει και να κατευθυνθεί προς τον πλήρη αφανισμό. Το άκρο της οντικής διαμόρφωσης, το ανώτατο σημείο δηλαδή της εξέλιξης που δεν μπορεί να ξεπεραστεί από το ον, μπορεί να είναι ταυτόσημο με τον οριστικό αφανισμό του. Ο Δ. Λιαντίνης εδώ αναφέρει συγκεκριμένα οντολογικά παραδείγματα και προοικονομεί το τέλος του ανθρώπου εφόσον λαμβάνει υπόψη τα σημερινά δεδομένα των τάσεων αυτοκαταστροφής.

Η αυτοκαταστροφή του ανθρώπου είναι συνώνυμο της εγκεφαλικής του αδράνειας. Ο νους παραμερίζεται από το συναίσθημα, τη φαντασία και τις ανάγκες που επιβάλλει το σώμα. Η θρησκεία εδώ παρουσιάζεται ως παράγοντας που επιτείνει την δυσανάλογη ανάπτυξη των λειτουργιών του συναισθήματος, της φαντασίας και της σωματικής υπόστασης έναντι των νοητικών εγκεφαλικών λειτουργιών που βρίσκονται στα πρόθυρα της ατροφίας.

β) Todestrieb - Sein zum Tode: η φυσική ορμή προς θάνατο.

Εδώ έγκειται μια από τις βαθύτερες ουσίες της υπάρξεως. Κατ'αναλογίαν προς την ορμή που νιώθει ο ανθρώπινος οργανισμός για να ικανοποιήσει τη δίψα του τη στιγμή που διψά, την πείνα του τη στιγμή που πεινά, είναι και η ορμή προς θάνατον, η Todestrieb (γερμ.) που είναι έμφυτη σε όλους τους ανθρώπους και είναι η γενεσιουργός αιτία κάθε πολέμου κατά την εξωτερική της κατεύθυνση και κάθε αυτοκτονίας κατά την εσωτερική της κατεύθυνση

(password: liantinis.gr)

γ) Η περίπτωση της παθολογίας

Η αυτοκτονία όμως πολλές φορές στην ιστορία αποδεικνύεται ως αποτέλεσμα μιας καθαρά παθολογικής κατάστασης. Εδώ υπεισέρχονται παράγοντες που υποδαυλίζουν την υπαρξιακή και νοητική υπόσταση του ανθρώπου, όπως είναι το πάθος ή το χρέος. Το τυφλό πάθος του ανθρώπου παραγκωνίζει την πνευματική καθαρότητα. Σε άλλες περιστάσεις η απελπισία και το φαινομενικό ψυχολογικό αδιέξοδο υπονομεύουν την πνευματική διαύγεια και μειώνουν την ηθική υπευθυνότητα του ατόμου, καθιστώντας τον άβουλο υποχείριο μιας συναισθηματικής/ψυχολογικής κατάστασης. Με λίγα λόγια, καθιστούν τον άνθρωπο εντελώς ξένο προς τη δική του φύση:

"Η αυτοκτονία, έστω κι αν έχει σαν αυτουργό το Λεωνίδα της Σπάρτης, ή τον Αίαντα, είναι περίπτωση παθολογική, στο βαθμό που είναι αφύσικη. Στο βαθμό δηλαδή που το χρέος ή το πάθος αποστρατεύει τη φύση μας, την υπαρκτική μας δηλαδή ηρεμία και καθαρότητα.^

^ Ο θάνατος του Μπάυρον στο Μεσολόγγι για παράδειγμα υπαρκτικά δεν είναι αυθεντικός. Η φροντιστική δράση να ελευθερώσει την Ελλάδα δηλαδή και να γίνει βασιλιάς στο νέο κράτος, όσο κι αν είναι ευγενική, θολώνει την καθαρή σχέση του με το θάνατο. Η Μέριμνα μας ρίχνει στην οντολογική λήθη λέει ο Χάιντεγγερ" ****

Χαρακτηριστικό γνώρισμα των ανθρωπίνων εξαιρέσεων

.

Η αυτοκτονία ίσταται ως γνώρισμα ανθρώπων που ζουν στην αλήθεια της ύπαρξης, πέρα από την οντολογική λήθη της μέριμνας, της συνεχούς προβολής τους δηλαδή στον κόσμο.

Η αυτοκτονία ως η φυσική σχιζοφρένεια της μεγαλοφυΐας: Εκείνοι οι άνθρωποι δεν ανήκουν στους πολλούς. Η αγωνία για τον άνθρωπο και η διαρκής φιλοσοφική αναζήτηση φέρνει την ύπαρξη στα όρια της αναζήτησης της ουσίας και των θεμελίων της ηθικής. Η "φυσική σχιζοφρένεια αυτής της μεγαλοφυΐας" ορθώνεται και πάλι ως η τίση, η τιμωρία της φύσης απέναντι σε εκείνους που τολμούν να ορθώσουν την ελευθερία της βούλησης πάνω στα συντρίμμια της ανάγκης της φύσης και των κανόνων του κόσμου.

Παρόλαυτά οι μεγαλοφυΐες αυτές, οι απαραίτητες εκείνες εξαιρέσεις, όπως θα μας πει και ο Κίρκεγκωρ -που ο ίδιος πίστευε πως αποτελούσε μιαν εξαίρεση- είναι οι αιτίες της ανθρώπινης προόδου και οι καταλύτες μιας πνευματικής εξέλιξης.

Η αυτοκτονία κατά τα φαινόμενα λοιπόν δεν προϋποθέτει de facto κάποιο συγκεκριμένο είδος ανθρώπου, αλλά αποτελεί ένα εν δυνάμει εκφραστικό στοιχείο των πνευματικών αυτών εξαιρέσεων δια μέσου των αιώνων της ανθρώπινης ιστορίας. Οι εξαιρέσεις αυτές υπομένουν τη στιγμιαία οντολογική ήττα της αυτοκτονίας με αντάλλαγμα τη διαχρονική άρση της οντολογικής λήθης. Δεν πρόκειται πλέον για κάποιον ή για κανέναν, αλλά για άτομα που πραγματικά υπήρξαν και απέκτησαν ταυτότητα ικανή να αλλάξει την πορεία της ιστορίας.

Η αυθεντική ύπαρξη λοιπόν κινείται στα άκρα. Η προσωκρατική αντίληψη του αδιάκοπου πολέμου των στοιχείων της φύσης επαληθεύεται για άλλη μια φορά. Ο άνθρωπος εδώ και πάλι πρωτοστατεί.

Ο Δ. Λιαντίνης προς τεκμηρίωση αυτών απευθύνεται στη φιλοσοφία του Υπαρξισμού του Martin Heidegger:

"Ο Μαρτίνος Χάιντεγγερ, ο δάσκαλος του Σάρτρ, ο πιο γνήσιος από τους πέντε φιλοσόφους της Φιλοσοφίας της Ύπαρξης, είναι ο κατεξοχήν φιλόσοφος που είδε τους ανθρώπους στη σχέση τους με τη μέριμνα. Και με βάση τη σχέση του κάθε ανθρώπου με τη μέριμνα, τους διαιρεί σε δύο κατηγορίες.

Η μια κατηγορία είναι οι Πλείστοι. Είναι αυτοί που τους έχει απορροφήσει η μέριμνα. Την κατηγορία αυτή ο Χάιντεγγερ την ονομάζει «Ο δημώδης υποστασιακός τύπος», ή το Man. Η λέξη man στη γερμανική γλώσσα είναι αόριστη αντωνυμία και σημαίνει τις, κάποιος.

Η δεύτερη κατηγορία είναι οι Ελάχιστοι. Ποσοστό ένας στους μύριους ή ένας στις εκατό μυριάδες.

Είναι εκείνοι που ο καημός και το μεράκι τους για τον άνθρωπο και τη μοίρα του τους απορροφά σε τέτοιο βαθμό, ώστε αντιστρέφοντας το σχήμα ζουν έξω από τη μέριμνα και την οντολογική λήθη. Ζουν, δηλαδή, μέσα στην αλήθεια της ύπαρξης. Ετούτοι, οι δεύτεροι, ζουν και, τους δέρνει μια τρέλα ιερή. Βασανίζουνται, υποφέρνουν, αγωνιούν. Βοούν μόνοι τους στην ερημιά, στα άγρια μεσάνυχτα, στις απόγκρεμνες σπηλιές του «τι είναι;» και στις κώχες του «τι πρέπει;» Είναι η φυσική σχιζοφρένεια της μεγαλοφυΐας.

Οι περισσότεροι μένουν έξω από την ευδοκίμηση και την πρόοδο, όπως την εννοεί ο πολύς κόσμος. Αλλοι τρελαίνουνται, άλλοι αυτοκτονούν, άλλοι κόβουν το αυτί τους σαν το Βαν Γκογκ, που πέθανε στα τριάντα εφτά του από «πυρετό ύπαρξης».

Αυτή τη δεύτερη κατηγορία ο Χάιντεγγερ την ονομάζει «Η με αυθεντικό τρόπο εννοούμενη ύπαρξη», ή η Existenz." *

Τι ισχύει λοιπόν για τους πολλούς εκείνους ανθρώπους που χάνονται μέσα στην εγκόσμια λήθη, εγκλωβισμένοι στη μέριμνα, στην προβολή δηλαδή της ύπαρξής τους προς τον κόσμο; Τι ισχύει για τους -κατά τον Heidegger- δημώδης αυτούς τύπους ανθρώπων που πλειοψηφούν;

[...]

"Έρχεται, λοιπόν, μια ωραία πρωία στις δυσμές του βίου μας και έχουμε θέσει ακόμη ένα σκοπό. Όμως ο σκοπός αυτός βρίσκεται στην αντίπερα όχθη. Γκρεμιζόμαστε απότομα μέσα στον άπατο χάνδακα του θανάτου μας, κι έχουμε καρφωμένα τα μάτια μας αντίκρα. Τι τύφλωση! Πεθαίνουμε, δηλαδή, χωρίς να καταλάβουμε ότι πεθάναμε. Όπως ακριβώς εζήσαμε, χωρίς να υπάρξουμε."*

Εδώ πλέον η ζωή έχει χάσει την ύπαρξη, έχει χάσει το νόημά της. Εδώ φαίνεται και ο καθαρά υπαρξιστικός χαρακτήρας της φιλοσοφίας του Δ. Λιαντίνη. Η ύπαρξη εμφανίζεται ως πρότερη έναντι οποιασδήποτε άλλης δεδομένης φυσικής ουσίας.

Οι άνθρωποι που αγωνιούν για τη βαθύτερη ουσία του ΕΙΝΑΙ είναι εκείνοι που φτάνουν στα άκρα της απόλυτης κατάφασης, στα πρόθυρα της ύβρης και συνάμα της απόλυτης άρνησης. Γιατί απόλυτη άρνηση; Για χάρη της αποκατάστασης της φυσικής ισορροπίας και της δικαιοσύνης του αδυσώπητου χρόνου. Οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι έρχονται και πάλι στο προσκήνιο.

Χαρακτηριστικό γνώρισμα ανδρείας

.

Η περίπτωση του Διγενή Ακρίτα

Όπως συμβαίνει και στην περίπτωση των εξαιρέσεων της σχιζοφρενούς μεγαλοφυΐας (προηγούμενη ενότητα), εδώ η αυτοθέλητη έξοδος ανάγει τον άνθρωπο ως κατέχοντα το ιδανικό (ύψιστο θα λέγαμε αναλόγως τη χρονική περίσταση) της ανδρείας. Η ανδρεία γίνεται ιδιαιτέρως εμφανής ιδιότητα κατά τη διάρκεια μιας μάχης ή ενός πολέμου. Είναι τότε που ο μαχητής κοιτάζει το αδυσώπητο Μηδέν κατάματα και δεν υποχωρεί, τότε που ενώ συνειδητοποιεί τον αφανισμό του, υψώνεται στο μέγιστο σημείο της υπεράσπισης ενός ιδανικού.

"Σε αυτές τις περιπτώσεις τα μεγέθη είναι δυσανάλογα και αυτό ακριβώς είναι που επιτείνει την τραγικότητα του μαχητή. Η πολιτιστική μας παράδοση έχει αρκετά παραδείγματα και ο Δ. Λιαντίνης αναφέρει ίσως το χαρακτηριστικότερο όλων:

Οι Έλληνες, συλλογίστηκε, σε ερχόμενους καιρούς θα δώσουνε απάντηση στα ερωτηματικά τούτα με την ποιητική εικόνα του Διγενή Ακρίτα. Πού τον επάλαιψε ο Χάρος. Που δεν εμπόρεσε να τον νικήσει. Που τον ελάβωσε με μπαμπεσιά και δόλο. Και πήρε την ψυχή του. Το κλειδί που ξεκλειδώνει το σύμβολο τούτο βρίσκεται στη λέξη "αυτοθέλητα", σκέφτηκε. Αυτοθέλητα θα ειπεί, είπε ο Ακραγαντίνος, ότι ο Ακρίτας δεν έδωκε στο Θάνατο καιρό να τον πάρει, γιατί αποφάσισε να πεθάνει ο ίδιος, κατά την ιδική του βούληση, και όχι κατά τη βούληση του θανάτου. Απλά, δηλαδή, ο Ακρίτας στοχάστηκε και έπραξε τοιούτως:

Θα πεθάνω, Θάνατε, όχι όταν θελήσεις εσύ, αλλά όταν εγώ θελήσω. Σε τούτη την έσχατη ολική πράξη, δε θα γίνει το δικό σου, αλλά το δικό μου. Παλεύω τη θέληση σου. Παλεύω τη δύναμη σου. Σε καταπαλεύω ολόκληρον. Μπαίνω μέσα στη γη, όταν εγώ αποφασίσω, όχι όταν αποφασίσεις εσύ. Και σένανε σε αφήνω ρέστο και ταπί. Με βλέπεις κατεβασμένο στον Αδη αφεαυτού μου και αυτοθέλητα. Και ανατριχιάζεις εσύ και το βασίλειο σου. Ο τάφος, η ταφόπλακα, το σκοτάδι, το ποτέ πια, και όλα σου τα υπάρχοντα μπροστά στην πράξη μου και στην επιλογή μου μένουν εμβρόντητα και χάσκουν." *

"Σαν τι να σ' ήβρε, Διγενή, και θέλεις να πεθάνεις;" Αυτό θα τον ρωτήσουν οι φίλοι του όταν τον βρήκαν να ψυχομαχεί στον κάμπο ξαπλωμένος από την άνιση μάχη του με το Χάρο στα μαρμαρένια αλώνια. Ήταν δεδομένο για τον αντρειωμένο Διγενή ότι ήθελε να πεθάνει, ότι επιζητούσε αυτή την έσχατη στιγμή της ύπαρξης, της στιγμιαίας ήττας του ανθρώπου, για να υψωθεί στο μέγιστο ιδανικό του ανδρειωμένου δια μέσου των αιώνων. Το ανθρώπινο άκρο της ανδρείας άλλωστε, όπως έχουμε ήδη πει, δεν είναι αποδεκτό από τον δικαστή Χρόνο που δικάζει με τη νομοθεσία της τάξεως των πραγμάτων.

Δεν έγινε στην πράξη η θέληση του Χάρου. Ο Χάρος έχει στη φύση του το απροσδόκητο. Ο Διγενής του αφαίρεσε τη θεμελιώδη αυτή ιδιότητα, τον ξεγύμνωσε και τον νίκησε. Τώρα όλοι στον Αδη σέβονται τον Διγενή που αψήφησε το Χάροντα. Ο Θάνατος χάσκει μπροστά στο μεγαλείο του ανθρώπου που έφτασε στο τέλος, στο ακρότατο σημείο ακμής δηλαδή, της ύπαρξής του. Αυτός είναι και ο τελικός σκοπός του.

Η υπερνίκηση του φόβου του θανάτου

.

α) άρνηση του εγωισμού

"Μονάχα όποιος ενίκησε τον εγωισμό του δε φοβάται θάνατο. Ο φόβος του θανάτου στον άνθρωπο είναι η σκεπασμένη όψη του εγωισμού του. Ο εγωισμός των ανθρώπων κρατά ολοζωής το εγώ τους αποκομμένο από τη διαλεκτική του σμίξη με την ιερή φύση. Όπως το ψάρι που το πέταξες στη στεριά, αποκομμένο από τη θάλασσα, σπαρταράει και φρίσσει. Όμοια και ο άνθρωπος που δεν απόσβεσε τον εγωισμό του, αποκομμένος από την ιερή φύση, μπροστά στο θάνατο σπαρταράει και φρίσσει. Και πεθαίνει αισχρός και ατιμασμένος. Η ζωή μας είναι σωστή πορεία προς το τέλος της, κατά την έννοια ότι είναι συνεχής απόσβεση του εγωισμού μας. Ο εγωισμός στο ηθικό επίπεδο, στην περιοχή δηλαδή της ιστορίας, είναι η μετεξέλιξη εκείνης της ρίζας και της ορμής που στο φυσικό επίπεδο, στην περιοχή δηλαδή της φύσης, την ονομάζουμε ένστικτο αυτοσυντήρησης ή ορμή προς διατήρηση του είδους." *

Ο άνθρωπος λοιπόν έχει αποκοπεί από τη φύση. Έχει παραδοθεί στον εγωισμό του. Αυτό έχει ένα μεγάλο τίμημα: Να φοβάται τη φύση και πιο ειδικά να φοβάται την αναγκαιότητα της φύσης που είναι ο θάνατος. Ο εγωισμός του έχει διδάξει πώς σε όλες τις περιπτώσεις ανεξαίρετα αυτός είναι το μέτρο του σύμπαντος. Αυτός έχει την απόλυτη εξουσία πάνω στην ύπαρξη. Το τέλος όμως του διδάσκει κάτι άλλο και ο άνθρωπος μπροστά σε αυτό το δέος του αφανισμού αντιδρά:

"Ο φόβος και ο πόνος μπροστά στο θάνατο είναι η αιτία που έπλασε ο άνθρωπος τον κάτω κόσμο και τον Αδη. Και πάντα μέσα στη σφαίρα της ποίησης. Στη σφαίρα της θρησκείας όμως η αιτία αυτής της επινόησης, πέρα από το φόβο και τον πόνο, εκπορεύτηκε κυρίαρχα από το χυδαίο στοιχείο της ανθρώπινης φύσης. Και τέτοιο ονομάζω την ημιμάθεια, τον εγωισμό, και την ανανδρία. Όλα τούτα περιεντυμένα με μια πανούργα υποκρισία, που έδωκε το στίγμα και το χρίσμα της ψευτιάς μέσα στο παγκόσμιο καθεστώς και στις ανθρώπινες κοινωνίες." *

Η ποίηση στάθηκε το καταφύγιο του ανθρώπου υπό την απειλή του φόβου του θανάτου. Η ανιδιοτελής αυτή κίνηση του ανθρώπινου πνεύματος έρχεται τώρα να υποσκελιστεί όμως από άλλα επινοήματα, όπως αυτά της θρησκείας και των συστημάτων που τυποποιημένα οι ταπεινές ανθρώπινες σκοπιμότητες αναπαράγουν σε κάθε κοινωνία.

β) αποτέλεσμα: η βίωση του θανάτου

Όταν ο άνθρωπος ξεπεράσει τον φόβο του θανάτου, δύναται να τον κοιτάξει κατάματα, να αποκομίσει για τον ίδιον, αλλά και το ανθρώπινο γένος, τη μέγιστη αυτή εμπειρία, την ύστατη αυτή στιγμή.

Το ιστορικό πρόσωπο του Ιησού στάθηκε ένας εκ των πρωτοστατών που βίωσαν το θάνατο και ύψωσαν την ανθρώπινη φύση στο έσχατο σημείο της. Η βίωση του θανάτου είναι εκείνη που δύναται να κάνει την ειδοποιό διαφορά:

"Ο ίδιος όμως ο Ιησούς, και έξω από τη χρήση που του κάμανε οι άνθρωποι, έζησε αυθεντικά το ταξίδι του στον Αδη. Έζησε δηλαδή την ουσία του θανάτου του όχι στο σταυρό αλλά στο νου του. Όπως περίπου και ο Οδυσσέας.

Ο Ιησούς, δεν επέθανε την Παρασκευή στο λόφο του Γολγοθά, αλλά την Τετάρτη στο Όρος των Ελαιών. Ερημίτης, από τους άλλους παραμελημένος, και παράμερα. Ήτανε τότε που ίδρωνε αίμα, και ψιθύριζε ένδακρυς «περίλυπος έστιν ή ψυχή μου έως θανάτου».

Εκεί και τότε έπαιξε στο ζάρι την αγάπη του για τη ζωή και τον τρόμο του για το θάνατο. Ό,τι αποφασίστηκε, το αποφάσισε η σκοτεινή βούληση της ζαριάς. Όχι αυτός. Με τέτοιο νόημα πρέπει να ιδούμε εκείνα τα λόγια, που από μόνα τους συνιστούν μια μαθηματική ανωμαλία (singularity): "παρελθέτω άπ' έμου το ποτήριον τουτο, πλην ούχ ώς εγώ θέλω αλλ' ως συ"." *

________________________________________

Πώς ακριβώς τελικά νικιέται ο φόβος του θανάτου; Ο Δ. Λιαντίνης ισχυρίζεται πως υπάρχει συγκεκριμένη συνταγή:

(password: liantinis.gr)

Αποχρωματισμός του θανάτου και της αυτοκτονίας

.

Ο θάνατος, καθώς ειπώθηκε ήδη στην εισαγωγή, αναφέρεται σε ζωντανούς οργανισμούς. Είναι μια δυναμική κατάσταση του ανθρώπου που αποτελεί μάλιστα και το σταθερότερο, μονιμότερο και αμετάβλητο χαρακτηριστικό γνώρισμά του. Ο ζωντανός άνθρωπος πεθαίνει, βγαίνει ο θάνατος από μέσα του και τον κυριεύει.

Τι εννοούμε όμως με τον όρο "ζωντανός άνθρωπος"; Είναι απλά μια βιολογική κατάσταση; Φυσικά και όχι. Η ζωή του ανθρώπου έχει ιδιαίτερο νόημα και είναι αξιοβίωτη μόνο στα πλαίσια της ουσιαστικής ύπαρξης. Εδώ έγκειται και μια από τις μεγαλύτερες συγχύσεις της ανθρωπότητας:

Γιατί να μελετούμε και να προβληματιζόμαστε πάνω στην αυτοκτονία και το θάνατο, τη στιγμή που πληθώρα ανθρώπων ζουν μόνο φαινομενικά ή βιολογικά; Η ύψιστη αξιολογική θέση του προβλήματος της αυτοκτονίας συνειδητοποιείται όταν πρόκειται για τα ανθρώπινα όντα και όχι για κάποιο ζώο ή φυτό. Αυτό συμβαίνει γιατί ο άνθρωπος κατέχει ξεχωριστή θέση στη φύση λόγω της μοναδικής του ικανότητας να δημιουργεί ιστορία, πολιτισμό, πνευματικά προϊόντα. Όταν η δημιουργία του πολιτισμού αδρανεί, όταν ο άνθρωπος δεν αξιοποιεί τις δυνατότητες εξέλιξης του πνεύματός του που του παρέχει αφειδώς η ίδια η φύση του, τότε ποιο το αξιολογικό νόημα της ζωής και επομένως και της αυτοκτονίας του;

Κοντολογίς, όταν δεν υπάρχει ανθρώπινη ζωή, πώς είναι δυνατόν να μελετάμε την αυτοκτονία και το θάνατο; Ο θάνατος λοιπόν δεν είναι πάντοτε τόσο οφθαλμοφανής και οι

αισθήσεις μας, μας προδίδουν:

"Ζώντας μέσα στην οντολογική λήθη ζούμε σαν πεθαμένοι. Τούτη τη ζοφερή πραγματικότητα οι ποιητές την ιστόρησαν ανάγλυφα και ζαλιστικά. Θυμηθείτε τον Έλιοτ της Έρημης Χώρας. Κάθεται σ' ένα γιοφύρι του Τάμεση, παρατηρεί όλους αυτούς που τρέχουν στη δουλειά τους με τη φροντίδα της, και βλέπει νεκρούς να περπατάνε. Για την Αθήνα μας, λ.χ., με το ανάλογο μάτι θα 'βλεπες στην οδό Πανεπιστημίου μέρα νύχτα στρατιές από κυλιόμενα φέρετρα.

Ανύπαρχτη Πολιτεία,

Μέσα στην καστανή καταχνιά μίας χειμωνιάτικης αυγής, Χυνουνταν στο Γιοφύρι της Λόντρας ένα πλήθος, τόσοι πολλοί, Δεν τό 'χα σκεφτεί πως ο θάνατος είχε ξεκάνει τόσους πολλούς." *

Η απόδειξη

.

Το τέλος, η αλλιώς ο σκοπός. Η Τεκμηρίωση της αυτοθέλητης εξόδου γίνεται καθαρά σε πρακτικό επίπεδο. Η υπερνίκηση του φόβου του θανάτου δεν μπορεί να αποτελεί μια από τις πολλές θεωρίες. Η ηθική στάση είναι συνώνυμο της συνέπειας, ή ακόμα πιο δόκιμα, της τέλειας αντιστοιχίας λόγων και πράξης.

[ video ] (password: liantinis.gr)

Ο Δ. Λιαντίνης προεκτείνει τη φιλοσοφία στη ζωή, εκεί δηλαδή που είναι ο φυσικός της χώρος, πράγμα που πολλοί το έχουν λησμονήσει, ειδικά τη σύγχρονη εποχή. Δε νοείται φιλόσοφος ηθικά μεμπτός, στοχαστής δηλαδή που έχει αντιστοιχία λόγων και έργων. Φιλοσοφία είναι η ίδια η ζωή, δεν είναι κάποια εξειδικευμένη επιστήμη και δεν εγκλωβίζεται σε κιτρινισμένες σελίδες στα ράφια κάποιας σκονισμένης βιβλιοθήκης:

"Φεύγω αυτοθέλητα. Αφανίζομαι όρθιος, στιβαρός και περήφανος. Ετοίμασα τούτη την ώρα βήμα- βήμα ολόκληρη τη ζωή μου, που υπήρξε πολλά πράγματα, αλλά πάνω από όλα εστάθηκε μια προσεκτική μελέτη θανάτου. Τώρα που ανοίγω τα χέρια μου και μέσα τους συντρίβω τον κόσμο, είμαι κατάφορτος με αισθήματα επιδοκιμασίας και κατάφασης.

Πεθαίνω υγιής στο σώμα και στο μυαλό, όσο καθαρό είναι το νωπό χιόνι στα όρη και το επεξεργασμένο Γαλάζιο διαμάντι.

[...]

Θα δοκιμάσω να πορευτώ τον ακριβό θάνατο του Οιδίποδα. Αν όμως δεν αντέξω να υψωθώ στην ανδρεία που αξιώνει αυτός ο τρόπος, και ευρεθεί ο νεκρός μου σε τόπο όχι ασφαλή, να φροντίσεις να τον κάψετε σε ένα αποτεφρωτήριο της Ευρώπης

Έζησα έρημος και ισχυρός.

Λιαντίνης" [απόσπασμα από το τελευταίο γράμμα του]

[ho·mun·cu·li]

Σα να ‘μουν άλλος κι όχι εγώ

μες στη ζωή πορεύτηκα

Όσο κι αν κανείς προσέχει

όσο κι αν το κυνηγά

Πάντα, πάντα θα ‘ναι αργά

δεύτερη ζωή δεν έχει...

[Clemence]

nerd wb αλλά γιατί μας δυσκολεύεις καλοκαιριάτικα? Τι σχέση έχει η δεύτερη ζωή, υπάρχει δεν υπάρχει, με το θέμα του θανάτου?

PS: με εκφράζει ο ορισμός του θανάτου διά στόματος agomahodas περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον

[Αποφρακτικός_Ειλεός]

Ο θάνατος είναι η δεύτερη ευκαίρια για ζωή.

[ho·mun·cu·li]

nerd wb αλλά γιατί μας δυσκολεύεις καλοκαιριάτικα? Τι σχέση έχει η δεύτερη ζωή, υπάρχει δεν υπάρχει, με το θέμα του θανάτου?

Εχει κ παραεχει σημασια.....γτ οπως λεει κ το τραγουδι δευτερη ζωη δεν εχει...οποτε καλυτερα ας ζησουμε οση ζωη μας παραδινεται....κ να αδιαφορουμε για το θανατο, αφου ετσι κι αλλιως ποτε δε θα μαθουμε τι υπαρχει στην αλλη πλευρα

[Clemence]

Thnx ... μάλλον κάνει πολύ ζέστη εδώ ... αλλά δε νομίζω πως ο λόγος που πρέπει να προσπαθούμε να ζούμε καλά την κάθε μέρα που μας δίνεται είναι η βεβαιότητα ότι δεν υπάρχει τίποτα μετά. Έχω συναντήσει πολύ κόσμο που πιστεύει ότι ζει καλύτερα έτσι και καταλήγει απλά να αδιαφορεί για τα πάντα αφού όλα θα τελειώσουν στο θάνατο. Θλιβερό. Και ισοπεδωτικό. Η απουσία αποδείξεων για το αν κάτι υπάρχει μετά δεν είναι και απόδειξη ότι δεν υπάρχει τίποτα πάντως Better be prepaired

[ho·mun·cu·li]

Δεν ειπα πως δεν υπαρχει τπτ μετα...ουτε να ζουμε γτ μετα θανατον παπαλα....ειπα πως δεν ξερουμε (κι ουτε θα μαθουμε ποτε τι υπαρχει οσο ζουμε)...κ συνεπως γτ να ασχολουμαστε????

[tsouknidaki]

Δεν μπορώ να πω τι ακριβώς είναι.. Όταν όμως συμβαίνει σε κοντινά και αγαπημένα μας πρόσωπα,ειδικά αν είναι μικρά σε ηλικία, γι αυτούς που μένουν πίσω είναι οδυνηρό..

Αυτά.

[Remy Fincher]

Το όνειρο κάθε σινεφίλ γιατρού:

[ΣΑΜΠΟΤΑΖ]

Υπέθετα πως αυτό είναι το όνειρο κάθε gay γιατρού ή κάθε γιατρίνας

[Remy Fincher]

Για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, dear...

[olizyz]

….To να μπαίνεις στο αμάξι του Al!!!